در دوره ای که داشتن اینترنت پرسرعت از نان شب واجب تر شده است و برای برخی، حکم نفس کشیدن را دارد، مشکلاتی مثل وب گردی با سرعت کم، قطعی در بازی آنلاین و تماشای آنلاین فیلم، قطع و وصل شدن Wi-Fi و نقاط کوری که سیگنال وای فای ندارند، واقعا اعصاب هرکسی را به هم می ریزد.
تقویت آنتن دهی وای فای
اگر حس می کنید اینترنت شما کند شده است، ابزاری وجود دارند که به کمک آن ها می توانید سرعت اینترنت خود را تست کنید. با این وجود، اگر فکر می کنید تنها روشی که برای داشتن سرعت خوب اینترنت باقی مانده نشستن در کنار مودم یا روتر است، باید روش هایی را که در ادامه معرفی می کنیم، به کار بگیرید تا کیفیت وای فای خود را بهتر کنید.
برای تقویت آنتن دهی وای فای فریمور روتر را آپدیت کنید
شاید آپدیت روتر (یا مودم) بتواند مشکل شما را حل کند. شرکت های سازنده ی روتر همیشه امکاناتی به نرم افزارهای خود اضافه می کنند تا سرعت را کمی بهتر کنند. اینکه آپدیت فریمور (firmware) مراحل آسان یا سختی داشته باشد، کاملا به مدل و شرکت سازنده ی روتر شما بستگی دارد.فرایند به روز رسانی فریمور در بسیاری از روترها و مودم های امروزی، در داخل رابط کاربری که برای تنظیمات و مدیریت روتر طراحی شده، انجام می شود؛ بنابراین تنها با انتخاب یک گزینه می توانید فریمور را آپدیت کنید. در سایر مدل ها به ویژه اگر قدیمی باشند، مجبور هستید که به وب سایت سازنده ی روتر بروید و فایل فریمور را دانلود و سپس آن را در قسمت تنظیمات آپلود کنید. شاید این فرایند خیلی باب میل شما نباشد، ولی به هر حال، یک روش ساده برای حل مشکل است.در حقیقت، حتی اگر شبکه ی وایرلس شما مشکلی نداشته باشد، باید آپدیت فریمور را به یک عادت همیشگی تبدیل کنید تا امکانات بیشتر، آپدیت های امنیتی و کارایی بهتری را دریافت کنید.
بهترین مکان را برای روتر پیدا کنید
از نظر محل قرار دادن روتر، همه ی اتاق ها و فضاها ارزش برابری ندارند یعنی به یک اندازه مناسب نیستند. واقعیت این است که وقتی جای روتر یا مودم را عوض کنید، میزان آنتن دهی آن نیز تحت تأثیر قرار می گیرد. شاید به ظاهر منطقی باشد که روتر را در کنار پریز تلفن یا در گوشه ای از قفسه ها بگذارید، ولی همیشه این روش درست نیست. به جای آنکه روتر را در یک گوشه از خانه بگذارید، بهتر است تا جای ممکن، محلی را برای آن انتخاب کنید که در مرکز خانه باشد تا سیگنال دهی آن به بیشترین حد ممکن برسد.روترهای بی سیم، به فضای باز هم نیاز دارند و باید به دور از دیوارها و موانع باشند. به همین دلیل، اگر به این فکر افتاده اید که روتر را در یک قفسه یا پشت چندین کتاب پنهان کنید متاسفانه ایده خوبی نیست، باید بگوییم که اگر اطراف روتر یا مودم فضای خالی وجود داشته باشد، سیگنال بهتری از آن دریافت خواهید کرد. این کار مانع از گرم شدن بیش از حد روتر نیز می شود. به همین ترتیب، مودم را نزدیک لوازم خانگی سنگین و دستگاه های برقی بزرگ قرار ندهید؛ زیرا نزدیک بودن به این وسایل، باعث تأثیر منفی در عملکرد وای فای می شود.اگر مودم یا روتر شما آنتن دارد، آن را به صورت عمود تنظیم کنید تا سیگنال دهی وای فای بیشتر شود. در صورت امکان، روتر را در مکان مرتفعی مثل بالای قفسه قرار دهید تا سیگنال بهتری دریافت کنید. ابزارهای زیادی برای مشاهده ی وضعیت پوشش دهی وای فای وجود دارد. نرم افزارهایی مثل Heatmapper و inSSIDer گزینه های خوبی هستند که هم نقاط کور و هم محل هایی را که سیگنال دهی وای فای قوی است، نشان می دهند. اپلیکیشن های زیادی نیز برای موبایل وجود دارد که میتوانید از بین آنها یکی را به دلخواه انتخاب کنید.
فرکانس وای فای را تنظیم کنید
به تنظیمات روتر بروید و مطمئن شوید که تنظیمات شما بهترین بازدهی را خواهد داشت. اگر روتر شما دو باند فرکانسی دارد، با تغییر باند فرکانسی از 2.4 گیگاهرتز به 5 گیگاهرتز، به احتمال زیاد کیفیت وای فای بهتر می شود.باند فرکانسی 5 گیگاهرتز نه تنها سرعت بیشتری دارد، بلکه تداخل کمتری هم با دیگر شبکه ها و دستگاه های بی سیم دارد؛ زیرا فرکانس 5 گیگاهرتز، فرکانس متداولی نیست و کمتر از آن استفاده می شود. البته از نظر گستره ی پوشش دهی و عبور از موانع، به اندازه ی فرکانس 2.4 گیگاهرتز قوی نیست و فاصله ی کمتری را پوشش می دهد.معمولا در اکثر روترهایی که دو باند فرکانسی دارند، می توانید برای هر دو باند، یک نام وای فایِ یکسان انتخاب کنید. در تنظیمات مدیریتی روتر بگردید و گزینه ی فرکانس 5 گیگاهرتز را پیدا کنید و همان نام و پسورد وای فای که برای فرکانس 2.4 گیگاهرتز انتخاب کرده اید، برای آن هم وارد کنید. با این روش، دستگاه شما به صورت اتوماتیک بهترین سیگنال را انتخاب می کند و به آن وصل می شود. اگر روتر شما این قابلیت را ندارد که بتوانید نام یکسان برای هردو فرکانس وارد کنید، یک نام دیگر مثل HappyHouse-5GHz بگذارید که مشخص باشد باند 5 گیگاهرتز است و هرجا که آنتن دهی مناسب بود به صورت دستی به آن وصل شوید.
کانال را تغییر دهید
تداخل فرکانس یک مشکل بزرگ است، مخصوصا برای کسانی که در مناطق پرجمعیت زندگی می کنند. سیگنالی که از دیگر شبکه های وایرلس منتشر می شود، می تواند بر سرعت وای فای شما تأثیر منفی بگذارد، به ویژه از طرف وسایلی مثل تلفن های بی سیم، مایکروویو و سایر وسایل برقی مشابه.وقتی بچه بودید، با بی سیم های واکی-تاکی بازی کرده اید؟ اگر چنین تجربه ای داشته اید، شاید به یاد بیاورید که برای اینکه بتوانید صدای طرف مقابل را بشنوید، باید در یک «کانال» یکسان ارتباط برقرار می کردید و اگر به طور اتفاقی، همان کانالی را که همسایه ی شما از آن استفاده می کرد، انتخاب می کردید، می توانستید به مکالمه ی آن ها گوش دهید، حتی اگر مدل واکی-تاکی آن ها با شما متفاوت بود.به همین منوال، همه ی روترهای جدید می توانند هنگام ارتباط با دستگاه های شما، بین کانال ها سوئیچ کنند. اکثر روترها به صورت اتوماتیک کانال را برای شما انتخاب می کنند؛ ولی اگر وای فای همسایه هم از همان کانال استفاده کند، احتمالا با شلوغی سیگنال مواجه می شوید. یک روتر خوب، اگر در حالت اتوماتیک تنظیم شود، کانالی را انتخاب می کند که کمترین شلوغی را داشته باشد؛ اما روترهای ارزان قیمت، تنها یک کانال پیش فرض را انتخاب می کنند حتی اگر بهترین کانال نباشد. این مسئله می تواند مشکل ایجاد کند.در کامپیوترهایی که سیستم عامل ویندوز دارند، می توانید مشاهده کنید که وای فای های نزدیک شما، از چه کانالی استفاده می کنند. command prompt را باز کنید (با زدن دکمه ی استارت و تایپ cmd) و عبارت netsh wlan show all را بنویسید. با این کار، لیستی از شبکه های بی سیم را می بینید که در نزدیکی شما هستند و به اطلاعاتی از آن ها از جمله کانالی که استفاده می کنند، دسترسی پیدا می کنید.مثلا در نزدیکی ما، اکثر وای فای های ما و همسایگان ما، از کانال 6 و 11 استفاده می کنند. به طور کلی، برای فرکانس 2.4 گیگاهرتز بهتر است کانال های 1، 6 و 11 را انتخاب کنید؛ زیرا تنها کانال هایی هستند که با دیگر کانال ها هم پوشانی ندارند (اگر هم پوشانی داشته باشند، از کیفیت وای فای کم می کند). فرکانس 5 گیگاهرتز معمولا از کانال هایی استفاده می کند که هم پوشانی ندارند و این امر باعث می شود انتخاب کانال، بسیار راحت تر باشد.اگر بهترین کارایی را از تنظیمات اتوماتیک برای انتخاب کانال نگرفته اید، به تنظیمات روتر وارد شوید و مستقیما به بخش وایرلس بروید و یک کانال را به صورت دستی انتخاب کنید (بهترین حالت این است که کانالی را انتخاب کنید که توسط وای فای های اطراف شما اشغال نشده باشد). سپس مقایسه کنید که سرعت وای فای و قدرت آنتن دهی آن، نسبت به حالت اتوماتیک بهتر شده است یا نه. فراموش نکنید که در طول زمان ممکن است وضعیت اشغال بودن کانال ها تغییر کند. پس اگر یک کانال را به صورت دستی انتخاب می کنید، بهتر است هر از چند گاهی، دوباره وضعیت کانال ها را بررسی کنید تا مطمئن شوید هنوز هم بهترین کانال را استفاده می کنید.ممکن است اصلا مشکل از تداخل فرکانس یا وای فای های اطراف شما نباشد. شاید مهمان هایی ناخواسته، در حال استفاده از وای فای شما هستند. ابزارهایی مثل Wireless Network Watcher وجود دارند که به کمک آن ها می توانید بفهمید چه دستگاه هایی از وای فای شما استفاده می کنند و همسایه های زرنگ خود را بشناسید. اگر وای فای شما پسورد ندارد، سریعا یک پسورد قوی برای آن بگذارید و ترجیحا رمزگذاری WPA2 را انتخاب کنید تا دیگران نتوانند به وای فای شما دسترسی پیدا کنند؛ چرا که هک کردن رمزگذاری WEP بسیار راحت است.
کیفیت را کنترل کنید
اکثر مودم های جدید، ابزارهایی برای قابلیتِ کیفیت سرویس (QoS) دارند که می توانند پهنای باند مورد استفاده توسط برنامه ها را محدود کنند. منوی QoS را در محیط تحت وب دی-لینک در عکس زیر مشاهده می کنید.پس می توانید برای تقویت آنتن دهی وای فای از QoS استفاده کنید و اولویت مکالمات تصویری را بالاتر از دانلود فایل قرار دهید. با این روش، مکالمه ی تصویری شما با مادربزرگتان، به خاطر دانلود یک فایل حجیم دچار قطعی نمی شود (مسلما با این کار دانلود فایل زمان بیشتری طول می کشد؛ اما جایگاه مادربزرگ بسیار والاتر است). در برخی از تنظیمات کیفیت سرویس (QoS) حتی می توانید مشخص کنید کدام برنامه ها در چه ساعتی از شبانه روز اولویت بالاتری داشته باشند.تنظیمات QoS را معمولا می توانید در قسمت تنظیمات پیشرفته (advanced settings) در رابط مبتنی بر وبِ روتر پیدا کنید. ممکن است بعضی از روترها کار را راحت تر از این کنند و تنها با زدن یک دکمه، بتوانید حالت صوتی و تصویری (multimedia) یا تنظیمات گیمینگ (gaming) را فعال کنید. در این حالت، اولویت به این نوع استفاده ها داده می شود.
از سخت افزار قدیمی دل بکنید
فکر خوبی است که از تجهیزاتِ فعلیِ خود نهایت استفاده را ببرید؛ اما اگر از سخت افزار و وسایل قدیمی استفاده می کنید، نباید انتظار بهترین کارایی را از آن ها داشته باشید. برای اینکه از جدیدترین امکانات امنیتی و بالاترین سرعت اتصال بهره ببرید، پیشنهاد ما خرید مودم و جایگزینی آن با مودم قدیمی است. این استانداردها، پهنای باندِ نسبتا کمی دارند. بنابراین همه ی ترفندهایی که برای تقویت آنتن دهی وای فای در بالا به آن اشاره کردیم، فقط اندکی به شما کمک می کند (البته در صورتی که سرعت اینترنت شما، سرعت های بالایی مثل اینترنت فیبر نوری باشد؛ وگرنه برای سرعت های معمولی در ایران، این ترفندها تأثیر بسیار بیشتری دارند). حداکثر سرعت استاندارد 802.11g به 54 مگابیت بر ثانیه می رسد، در حالی که این شاخص برای 802.11n رقم 300 مگابیت بر ثانیه را ثبت می کند. آخرین نسخه از 802.11ac تا سرعت 1 گیگابیت بر ثانیه را پشتیبانی می کند و نسل جدید WI-FI 6 (استاندارد 802.11ax) روی کاغذ به سرعت 10 گیگابیت بر ثانیه هم می رسد. برای شروع، راهنمای خرید روتر بی سیم را بخوانید تا با سریع ترین روترها آشنا شوید.حتی اگر روتر شما جدید باشد، ممکن است دستگاه هایی داشته باشید که بسیار قدیمی هستند و از استانداردهای قدیمی تر استفاده می کنند. اگر کامپیوتر خود را سال ها پیش خریده باشید، احتمالا آداپتور وایرلس با استاندارد 802.11ac یا حداقل 802.11n دارد. هر چقدر وسایل قدیمی تر باشند، احتمال اینکه از تکنولوژی های مدرن در آن ها استفاده شده باشد، کمتر است. (شاید بتوانید با خرید یک آداپتور یواس بی برای وای فای، امکانات دستگاه های قدیمی را بهتر کنید.)توجه داشته باشید که یک روتر با کیفیت بالاتر، فقط از استانداردهای سریعتر وای فای پشتیبانی نمی کند، بلکه همه ی مواردی را که پیش از این بیان کردیم، بهتر انجام می دهد. برای مثال، سیستم انتخاب کانال بهتری دارد، سیستم هدایت باند بهتری برای فرکانس 5 گیگاهرتز فراهم می کند و همچنین ویژگی های بهتری برای کیفیت سرویس (QoS) دارد.یکی از جدیدترین مودم روترهای بازار ایران که از ویژگی های متعددی از جمله QoS، استاندارد وایرلس 802.11n و سرعت دانلود 24 مگابایت بر ثانیه بهره می برد، مودم روتر نتربیت مدل نتنزا است. مودم نتنزا دارای استاندارد ADSL+2 بوده و برای استفاده در شبکه های خانگی و اداری کاملاً مناسب است. از دیگر ویژگی های محصول جدید نتربیت می توان به وجود فایروال SPI، قابلیت hacker logging و دکمه WPS در آن اشاره کرد.برخی دیگر از روترها ممکن است ویژگی هایی مثل چند کاربر- چند خروجی و چند ورودی (MU-MIMO) داشته باشند. روترهای MU-MIMO می توانند چندین داده را به طور همزمان به چندین دستگاه ارسال و دریافت کنند، بدون اینکه پهنای باند کمتر شود. البته به خاطر داشته باشید که برای استفاده از این قابلیت، دستگاه های طرف مقابل هم باید از این قابلیت پشتیبانی کنند.
آنتن روتر را تعویض کنید
اگر روتر شما از آنتن داخلی استفاده می کند، اضافه کردن یک آنتن خارجی (اکسترنال) ایده ی خوبی است؛ زیرا آنتن خارجی، سیگنال قوی تری منتشر می کند. شاید به همراه روتر شما، آنتن هایی هم قرار داده شده باشد که بتوانید خودتان به آن اضافه کنید. اگر چنین آنتن هایی وجود ندارد یا مدت ها قبل آن ها را دور انداخته اید، بسیاری از برندها آنتن جداگانه هم می فروشند که می توانید از آن ها استفاده کنید.در اکثر موارد، می توانید از بین آنتن های همه طرفه (omni-directional) که سیگنال را در همه ی جهت ها منتشر می کنند و آنتن های یک طرفه که سیگنال را در یک جهت خاص می فرستند، انتخاب کنید. اکثر آنتن های موجود در روترها، از نوع همه طرفه هستند. بنابراین اگر یک آنتن خارجی می خرید، باید از نوع «high-gain» (پرقدرت) باشد که بتواند تفاوتی چشم گیر ایجاد کند.یک آنتن یک طرفه می تواند گزینه ی بهتری باشد؛ زیرا در همه جهت ها سیگنال ضعیفی ندارید. پس آنتن خارجی را به سمت نقاط کور قرار دهید تا آنتن، سیگنال را در همان جهت انتشار دهد. برای جزئیات بیشتر، وب سایت سازنده ی روتر خود را بررسی کنید تا اطلاعات بیشتری در مورد آنتنی که می توانید بخرید، دریافت کنید.
از رنج اکستندر استفاده کنید
فاصله ی زیاد، یکی از مشکلات همیشگی است. یک سیگنال بی سیم می تواند تا محدوده ی مشخصی منتشر شود. اگر قرار باشد محدوده ای بیشتر از توان روتر، تحت پوشش شبکه ی بی سیم قرار گیرد یا نقاط کور و دیوارهای زیادی وجود داشته باشد، عملکرد شبکه ی بی سیم افت می کند.اگر همه ی مواردی را که تا اینجا گفتیم، انجام دادید ولی نتیجه ای نگرفتید، شاید خانه ی شما به قدری بزرگ است که یک روتر به تنهایی نمی تواند همه ی نقاط را پوشش دهد. همه ی روترها می توانند تا محدوده ی مشخصی سیگنال ارسال کنند و پس از آن مسافت، آنتن دهی وای فای ضعیف می شود. اگر می خواهید مسافت بیشتری را تحت پوشش قرار دهید، برای تقویت آنتن دهی وای فای باید از توسعه دهنده ی شبکه ی بی سیم یا همان رِنج اکستِندِر (range extender) استفاده کنید.رنج اکستندرها که با نام «تقویت کننده ی شبکه ی بی سیم» هم شناخته می شوند، ظاهری شبیه به روترهای استاندارد دارند، ولی کار متفاوتی می کنند. برای کسانی که با این وسیله آشنایی ندارند، باید بگوییم که این دستگاه ها سیگنال وای فای را از روتر وایرلس شما می گیرند و آن را دوباره در نقاطی دورتر منتشر می کنند. تا آنجا که به روتر شما مربوط می شود، رنج اکستندر فقط یک کاربر (کلاینت) با یک آدرس IP است، یعنی برای روتر، دقیقا شبیه به یک لپ تاپ تصور می شود.با اینکه این تقویت کننده، یک روتر نیست، ولی همه ی قوانین برای پیدا کردن مکان مناسب، برای آن هم صدق می کند. رنج اکستندر باید به اندازه ی کافی به روتر شبکه ی اصلی نزدیک باشد تا سیگنالی قوی دریافت کند و از طرف دیگر، به اندازه ی کافی به نقاط کور نزدیک باشد تا بتواند وظیفه ی خود که همان گسترش دادن سیگنال است، به خوبی انجام دهد.سیگنال تقویت شده تقریبا هیچ وقت به خوبی سیگنال اصلی نیست؛ ولی به هر حال، بهتر از نداشتن وای فای یا آنتن دهی ضعیف است. بنابراین اگر بتوانید به جای اتصال بی سیم، از اترنت یا پاورلاین (Powerline) برای وصل کردن رنج اکستندر به شبکه استفاده کنید، نتیجه ی بهتری می گیرید.لازم نیست حتما رنج اکستندری بخرید که از همان برند روتر شما باشد. اگرچه در برخی موارد ممکن است خرید اکستندر از همان برند، ویژگی های بیشتری در ترکیب با روتر در اختیار شما بگذارد.مهمتر از همه، حتما مدلی را انتخاب کنید که سیگنالی با استانداردی مشابه منتشر کند. مثلا اگر روتر شما از استاندارد 802.11ac استفاده می کند، نباید برای تقویت آنتن دهی وای فای یک رنج اکستندر با استاندارد 802.11n بخرید.
وای فای خود را به سیستم مش ارتقا دهید
رنج اکستندرها کمک می کنند که سیگنال وای فای را به نقاط کور برسانید؛ اما معمولا نیمی از پهنای باند اصلی را که از روتر می گیرند، برای شما فراهم می کنند. به علاوه، اغلب آن ها به تنظیمات جداگانه ای نیاز دارند و شاید شما را مجبور کنند که یک نام وای فای متفاوت نیز برای آن ها اختصاص دهید که خود یک دردسر بزرگ است. اگر می خواهید در تمام نقاط خانه، شبکه ی وای فای با کیفیتی یکسان داشته باشید و بتوانید آن را از یک اپلیکیشن ساده در گوشی هوشمند کنترل کنید، بهتر است به ارتقای شبکه ی بی سیم خود به یک سیستم مِش وای فای (mesh Wi-Fi system) فکر کنید.سیستم های مش وای فای که برای پوشش همه ی نقاط خانه طراحی شده اند، می خواهند به جای گسترش و تقویت روتر شما، جایگزین آن شوند. شما یک نود (node) را مستقیما به مودم خود وصل می کنید. سپس یک یا چند نود منتشرکننده را در نقاط مختلف خانه قرار می دهید. اپلیکیشنی که برای آن تعبیه شده، شما را به تنظیمات هدایت می کند تا مطمئن شوید که هر نود در بهترین مکان قرار گرفته است تا بهترین سیگنال را ارائه کند.با نهایی کردن تنظیمات، تمام خانه ی شما با یک شبکه ی بی سیم پوشش داده می شود که تنها یک صفحه ی تنظیمات دارد که آن هم در یک اپلیکیشن با استفاده ای آسان است. سیستم مش، معمولا حداقل یک باند وایرلس به لینک backhaul اختصاص می دهد که باعث می شود عملکرد بهتری نسبت به اکثر اکستندرها داشته باشد. بسیاری از سیستم های مش، به طور اتوماتیک فریمور دستگاه را آپدیت می کنند؛ بنابراین همیشه از جدیدترین ویژگی ها و به روزرسانی های امنیتی بهره می برید و دیگر نیازی به دانلود فریمور از وب سایت تولید کننده ی روتر ندارید.نیمه ی خالی لیوان: سیستم های مش وای فای ارزان قیمت نیستند؛ به ویژه اگر خانه ی بزرگی داشته باشید که در این صورت، به چندین نود نیاز دارید. اما اگر قصد دارید روتر جدیدی بخرید، ارزشش را دارد که برای تقویت آنتن دهی وای فای به سیستم مش به عنوان یک جایگزین فکر کنید.
به اعماق روتر دسترسی پیدا کنید
اگر واقعا می خواهید بیشترین استفاده را از روتر فعلی خود ببرید، باید به سیستم عامل اُپن سورس DD-WRT که برای روتر عرضه شده، نگاه کنجکاوانه ای بیندازید. بسیاری از تولیدکنندگان روتر، روترهایی را عرضه می کنند که قابلیت اجرای DD-WRT (یک نوع فریمور مبتنی بر لینوکس) را دارند. از سوی دیگر، می توانید به راحتی فریمور DD-WRT را دانلود کنید و آن را روی هر روتری که در دسترس دارید و با DD-WRT سازگار است، نصب کنید.فریمور DD-WRT می تواند کارایی روتر را بهتر کند و امکانات پیشرفته تری را در اختیار شما بگذارد که شامل وی پی ان (VPN)، امنیت و تغییرات دلخواه در جزئی ترین تنظیمات می شود. شما می توانید آن تنظیمات را مستقیما روی روتر خود نصب کنید.
آیا میدانید چگونه میتوان آدرس IP رایانه ی خود را پیدا کرد؟
