خورش سیر قلیه یا سیر چغرتمه، یکی از غذاهای شمالی محبوب و قدیمی است که اصالت آن به استان گیلان برمی گردد. مرغ، اردک، غاز یا قرقاول، لپه، برگ سیر تازه و تخم مرغ از مواد اصلی تشکیل دهنده این خورش هستند. البته در برخی طرز تهیه ها از سیر تازه، پیاز، شوید خشک و زعفران نیز استفاده می شود. خورش سیر قلیه مانند بیشتر غذاهای شمالی، طعمی ترش دارد و این ترشی را از آب نارنج یا آبغوره می گیرد. برخی افراد، این خورش را با سیر واویج یا سیرابیج اشتباه می گیرند؛ در حالی که سیر واویج در گیلان به مخلوط سیر و تخم مرغ گفته می شود. سیر واویج یا سیرابیج، یک خورش ساده و گیاهی گیلانی است که با برنج سرو می شود و طعمی فوق العاده خوشمزه دارد.
سیر قلیه، معمولا با کته و همراه با سیر ترشی و ترب سفید سرو می شود. اگر به سیر علاقه دارید، حتما این خورش را در خانه درست کنید و اگر از آن دسته افرادی هستید که به خاطر بوی سیر، خود را از خوردن آن محروم کرده اید، بهتر است بدانید که این خورش، غذایی ساده و بدون بوی بد سیر است. پاییز و زمستان فصل سیر تازه است؛ پس دست به کار شوید و این بار یک غذای شمالی اصیل بپزید.
خورش سیر قلیه، غذایی بسیار مقوی و مفید است و از خواص مصرف آن می توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان سرماخوردگی، کاهش فشار خون، جلوگیری از تشکیل لخته خون، کاهش کلسترول، کمک به داشتن عمر طولانی و پیشگیری از آلزایمر اشاره کرد.
مواد لازم برای سیر قلیه گیلانی
- مرغ یا اردک کوچک نصف یک عدد
- پیاز 1 عدد متوسط
- برگ سیر تازه 3 عدد
- لپه 1 پیمانه
- تخم مرغ 3 عدد
- نمک، فلفل و زردچوبه :به میزان کافی
طرز تهیه سیر قلیه گیلانی
ابتدا لپه را از چند ساعت قبل خیس دهید .سپس برگ سیرهای تازه را بشویید و به اندازه های نیم سانتی خرد کنید. مرغ یا اردک را به ابعاد کوچکتر تکه کنید و استخوان های آن را جدا کنید و در روغن سرخ کنید.پیاز را خلالی خرد کنید و در مقداری روغن تقت دهید تا طلایی رنگ شود.سپس برگ سیرها را داخل پیاز ها بریزید و کمی تفت دهید.در حین تفت دادن سیرها ، نمک ، فلفل و زرد چوبه را به همراه لپه خیس خورده شده اضافه کنید و هم بزنید. پیاز های تفت داه شده را با مرغ های سرخ شده مخلوط کنید و مقداری آب داخل آن بریزید تا با حرارت ملایم کاملا پخته و نرم شوند. تخم مرغ ها را در ظرفی بشکنید و با چنگال هم بزنید و وقتی گوشت خورشت پخت و مقدار بیشتر آب غذا گرفته شد تخم مرغ ها را به داخل خورشت اضافه کنید و بعد از 5 دقیقه غذا را خاموش کنید.
نکات مهم
- خورش سیر قلیه گیلکی را به یک روش دیگر هم می توانید بپزید. گوشت را پس از تفت دادن با آبغوره طعم دار کنید و همراه با لپه هایی که از شب قبل خیسانده اید بپزید. سپس برگ سیر خرده شده را سرخ کرده و با تخم غ هم زده کمی دیگر تفت دهید. ترکیب برگ سیر به گوشت اضافه می شود و خورش تا زمانی که جا بیفتد و به روغن بیفتد روی شعله ملایم گاز می پزد.