جملات چطور منفی می شوند؟
ساختار منفی شدن جملات در ترکی احتمالا با تمام زبان هایی که قبلا با آنها آشنا شده بودید متفاوت است اما در عین حال بسیار ساده است. توجه داشته باشید که در این درس نمی خواهیم در مورد منفی کردن همه جملات صحبت کنیم، بلکه تنها جملات مسندی که در درس قبل یاد گرفتیم را منفی می کنیم.
برای منفی کردن جملات با “هستم” از واژه منفی ساز değil در زبان ترکی استفاده می شود. این واژه پس از اسم می آید و در صورت وجود آن به جای صرف کردن اسم ما değil را صرف می کنیم (پسوندها به جای اسم به değil اضافه می شوند)
این یعنی در جملات منفی به طور کلی اسم یا صفت صرف نمی شوند بلکه فقط واژه منفی ساز صرف می شود. جدول زیر نحوه صرف değil را برای ضمایر متفاوت نشان می دهد:
| ضمیر شخصی | واژه منفی ساز |
| Ben | değilim |
| Sen | değilsin |
| O | değil |
| Biz | değiliz |
| Siz | değilsiniz |
| Onlar | değiller |
پسوندهای صرف değil کاملا مشابه پسوندهای صرف اسامی است، پس یادگرفتن حالات محتلف صرف آن بسیار ساده است.
همانطور که در جدول بالا مشخص است değil با توجه حرف صدادار آخر هیچ تغییری نمی کند و برای هر ضمیر شخصی تنها یک شکل دارد. به مثال های زیر توجه کنید:
| ترکی | فارسی | ترکی | فارسی |
| en doktor değilim | من دکتر نیستم. | Ben güzel değilim | من زیبا نیستم. |
| Sen doktor değilsin | تو دکتر نیستی. | Sen güzel değilsin | تو زیبا نیستی. |
| O doktor değil | او دکتر نیست. | O güzel değil | او زیبا نیست. |
| Biz doktor değiliz | ما دکتر نیستیم. | Biz güzel değiliz | ما زیبا نیستیم. |
| Siz doktor değilsiniz | شما دکتر نیستید. | Siz güzel değilsiniz | شما زیبا نیستید. |
| Onlar doktor değiller | آنها دکتر نیستند. | Onlar güzel değiller | آنها زیبا نیستند. |
همانطور که گفته شد، واژه منفی ساز değil با توجه به اسم تغییری نمی کند، پس برای هر دو مثال بالا به یک صورت صرف شده. همچنین توجه داشته باشید که اسم و صفت بالا دیگر صرف نشده اند و در تمام حالات به صورت پایه نوشته شده اند.
نکات ریز صرف فعل در زبان ترکیهبرای منفی کردن افعال در زمان حال ساده قبل از پسوند ( yor ) یکی از پسوندهای ( mu ) ، ( mi ) ، ( mı ) و یا ( mü ) را آورده و سپس پسوند مرتبط با هر شخص را ( مراجعه به دروس گذشته ) به آن اضافه میکنیم .
|
نمی روم |
Gitmiyorum |
Git + mi + yor + um |
|
نمی روی |
gitmiyorsun |
Git + mi + yor + sun |
|
نمی رود |
Gitmiyor |
Git + mi + yor |
|
نمی رویم |
Gitmiyoruz |
Git + mi + yor + uz |
|
نمی روید |
gitmiyorsunuz |
Git + mi + yor + sunuz |
|
نمی روند |
Gitmiyorlar |
Git + mi + yor + lar |
مثال :
|
من همه چیز را نمی دانم |
Ben herŞeyi bilmiyorum |
|
تو ماشین نمی رانی |
Sen araba sürmüyorsun |
|
او مرا درک نمی کند |
O beni anlamıyor |
|
ما یک هدیه برایت نمی گیریم |
Biz sana bir hediye almıyoruz |
|
شما درس را یاد نمی گیرید |
Siz dersi oğrenmiyorsunuz |
|
آنها یک ساختمان نمی سازند |
Onlar bir bina yapmiyorlar |
