آش یکی از خوراک های اصیل ایرانی است که تقریبا در تمام ایران پخته می شود. آش چندین نوع است از جمله آش رشته، آش ماست، آش شله قلمکار، آش جو، آش دوغ و... و ساده ترین آن آش رشته است و از سبزی ها، حبوبات و رشته و کشک تشکیل شده و از سیر داغ، پیاز داغ و نعناع داغ برای تزیین آن استفاده می کنند.
آش از زمانی وارد فرهنگ دستور پخت ایرانی شد که یک وعده ی غذایی را ارزان بگذارند. در ایران حدود 400 نوع آش متفاوت پخته می شود که هر کدام در منطقه ای رواج دارند و بعضی ها مانند آش رشته و آش دوغ در تمام ایران پخته می شوند.
همان طور که در معرفی آشپزی و غذاهای سنتی همدان گفتیم به دلیل ماهیت کوهستانی همدان و آب و هوای سرد آن انواع آش ها و آبگوشت ها در بین مردم رواج دارد. انواع آش بیشتر در فصل های سرد و از آغاز پاییز تا اواسط بهار به عنوان وعده ی غذایی و در تابستان به عنوان میان وعده و عصرانه استفاده می شود.
یکی از انواع مختلف آش های مرسوم در استان همدان آش سماق است. این آش بیشتر در شهر تویسرکان پخته می شود و طعم دلپذیری دارد. آش سماق انواع مختلفی دارد و در شهرهای مختلف مانند اصفهان، همدان، خرم آباد، نهاوند و تویسرکان با مواد کم و بیش متفاوتی تهیه می شود. برای مثال آش سماق اصفهانی با استفاده از گوشت، برنج، سبزی و آب صاف شده ی سماق تهیه می شود. آش سماق تویسرکان یا همدانی اما حبوباتی مانند نخود و لوبیای سفید و بلغور گندم دارد و در آن از چغندر سفید یا قرمز (لبو) استفاده می شود. هر دو نوع این آش ها ترش و خوشمزه هستند و جزو آش های مورد علاقه ی افرادی که به طعم ترش علاقه دارند محسوب خواهد شد. برخلاف بیشتر آش ها در پخت این آش از هیچ سبزی ای استفاده نمی شود.
مردم تویسرکان رسم دارند که این آش را در روز سیزده بدر یا همان روز طبیعت بپزند و با خود به دل کوه و صحرا ببرند و اعتقاد بعد از سیزده روز خوردن آجیل و تنقلات و غذاهای چرب این غذا چربی و صفرای بدن را به حالت متعادل در می آورد و برای سلامتی خوب است.
این آش که طعم ترشی مطبوعی دارد بیشتر در فصل بهار مورد استفاده قرار می گیرد. اگر به جای بلغور این آش را با رشته بپزند به آن آش رشته ی سماق می گویند.
طرز تهیه شپردز پای خوشمزه و همه پسندمواد لازم برای تهیه آش سماق
- لوبیا قرمز: یک چهارم پیمانه
- عدس: یک چهارم پیمانه
- سماق:۱۵۰ گرم
- بلغور:۲ پیمانه
- پیاز: یک عدد درشت
- گردو (خردشده): یک دوم پیمانه
- سیر:۲ حبه
- روغن مایع:۳ قاشق غذاخوری
- چغندر معمولی:۲ عدد
- شکر: ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری
- نمک: به میزان کافی
- زردچوبه: به میزان کافی
طرز تهیه آش سماق
ابتدا حبوبات را بشویید و چند ساعت خیس کنید .
سپس حبوبات را به همراه سیر و یک ونیم لیتر آب بپزید.
بعد از یک ساعت و نیم پخت حبوبات پیاز خرد شده را به همراه مقداری زردچوبه داخل روغن تفت دهید و داخل آش بریزید و به همراه آن گردو و چغندر را هم اضافه کنید.
بعد سماق را ابتدا با آب سرد بشویید و بعد داخل 3 تا 5 لیوان آب گرم بریزید و روی حرارت قرار دهید تا بجوشد.
بعد از 5 دقیقه جوشیدن سماق آن را از روی حرارت بردارید و آب آن را صاف کنید.
بعد شکر را با آب صاف کرده سماق مخلوط کرده و 10 تا 15 دقیقه قبل از کشیدن آش روی آن بریزید.
طرز تهیه آش کدو حلوای گیلانی لذیذ و متفاوت
