اگر می خواهید شغل آزاد را انتخاب کنید، باید نظرات شخصی را کنار بگذارید و موارد مختلفی را در نظر بگیرید. مثلا آیا مهارت های شغلی لازم را دارید؟ در این مقاله، کارمندی را با شغل آزاد مقایسه می کنیم و سپس درباره مزایا و معایب شغل آزاد صحبت می کنیم. بعد پرسش های مهمی را پیش روی شما می گذاریم، پرسش هایی که پیش از انتخاب شغل آزاد باید از خود بپرسید. در پایان هم برخی از مهارت های اساسی دنیای کسب وکار را فهرست می کنیم.
مقایسه کارمندی با شغل آزاد
پیش از مقایسه، بیایید هر دو را تعریف کنیم. کارمندی یعنی فردی برای دیگری کار کند و به ازای کاری که می کند حقوق بگیرد. فرد می تواند برای اشخاص حقیقی یا حقوقی کار کند. شغل آزاد یعنی فرد برای خودش کار کند. کسب وکاری داشته باشد و مسئولیت موفقیت یا شکستش بر عهده خودش باشد. وقتی برای خودتان کار می کنید، رئیس خودتان هستید و دیگر نیازی نیست ساعت کاری مشخصی داشته باشید، اما این مسئله به معنی آزادی عمل کامل شما هم نیست. وقتی برای خودتان کار می کنید، همه امور مرتبط با کارتان بر عهده شماست و چه بسا ساعت کاری شما در این حالت خیلی بیشتر از کارمندی با وظایف محدود باشد. حالت سومی هم هست؛ هم کارمند باشید و هم یک شغل آزاد پاره وقت داشته باشید. حالا بیایید تفاوت های این ۲ حالت را دقیق تر بررسی کنیم.
1. درآمد و امینت شغلی
درباره درآمد کارمندی که حرف چندانی نیست؛ حقوقی ثابت و تعدادی مزایای مشخص تعریف شده اند. بنابراین کارمندی معمولا بیشتر امنیت شغلی دارد. شغل آزاد درآمد ثابتی ندارد، چراکه شما حقوق دریافت نمی کنید. گاهی اوقات درآمد هنگفتی نصیبتان می شود و گاهی هم خبری از درآمد نیست. وضعیت درآمدی شما بستگی به شرایط بازار، میزان مهارت های شما، میزان شهرت برندتان، وضعیت رقبا و بسیاری عوامل دیگر دارد. حتی شرایط سیاسی و اقتصادی کلان و قوانینی که وضع یا ملغی می شوند هم ممکن است وضعیت درآمد شما را دگرگون کنند. مثلا همین ویروس کرونا را در نظر بگیرید؛ ویروسی نادیدنی و کوچک در جهان منتشر و منجر به انفجار درآمد و رونق سریع کسب وکارهای اینترنتی شد. همچنین همین ویروس منجر به زیان و حتی نابودی بسیاری از مشاغل آزاد شد. از منظر امنیت شغلی، دنیای کارمندی را می توان به ساحل آرام و مشاغل آزاد را به دریای پرتلاطم تشبیه کرد، دریایی که البته پاداش های بزرگی را نیز برای ماجراجویان در دل خود پنهان کرده است.
۲. آزادی عمل
بی شک در شغل آزاد آزادی عمل خیلی بیشتری دارید، چون رئیس خودتان هستید. البته این جمله کمی گول زننده است. در واقع کارهای زیادی هست که باید به آنها رسیدگی کنید. پس شاید در مقایسه با کارمندان وقت آزاد کمتری داشته باشید.
۳. مالیات و بیمه
وقتی کارمند هستید، کارهای مالیاتی و بیمه شما بر عهده شرکت یا فردی است که شما را استخدام کرده. اما وقتی برای خودتان کار می کنید، پرکردن فرم های مالیاتی و سروکله زدن با بیمه با خودتان است.
۴. بازنشستگی
هر کارمندی روزی بازنشسته می شود. شرکت ها و سازمان ها اغلب برای کارمندان خود طرح های بازنشستگی دارند. در شغل آزاد از این طرح ها خبری نیست. در عوض وقتی برای خودتان کار کنید می توانید هر زمان که خواستید بازنشسته شوید، بیمه عمر برای خودتان داشته باشید و از مزایای بازنشستگی شخصی لذت ببرید.
۵. هزینه های محل کسب وکار
کارمندان چنین هزینه ای ندارند و کارفرما یا سازمان موظف است محل کار و امکانات لازم را فراهم کند. وقتی برای خودتان کار می کنید، تأمین همه اینها بر عهده خودتان است.
مزایای شغل آزاد
- دست باز خلاقیت:وقتی برای خودتان کار می کنید، تصمیم گیری ها هم بر عهده خودتان است و فرصت دارید که راه حل های خلاقانه را امتحان کنید، روش های جدید را برای حل مشکلات به کار بگیرید و شاهد رشد کارتان باشید.
- استقلال:قدرت تصمیم گیری علاوه بر اینکه دست تان را برای کارکردن خلاقانه باز می گذارد، به شما حس استقلال بیشتری در زندگی می دهد.
- رضایت شغلی: کسب دستاوردهای شغلی در کسب وکاری که خودتان آن را اداره می کنید، بسیار دلپذیر است.
- انعطاف پذیری زمانی و مکانی: وقتی برای خودتان کار می کنید، زمان و مکان تا حد زیادی در اختیار شماست. می توانید بسته به نوع شغلتان در خانه یا بیرون خانه کار کنید. همچنین زمان کارکردن نیز در اختیار شماست. می توانید روزی که سرحال هستید ساعت ها کار کنید و روزی دیگر که احساس کسالت داشتید دست از کار بکشید.
- درآمد نامحدود: یکی از مزایای خاص شغل آزاد، نبود محدودیت جدی برای کسب درآمد است. وقتی کسب وکار خودتان را اداره می کنید، هرچه بیشتر پیشرفت کنید، درآمد بیشتری هم خواهید داشت.
- تنوع کارها و فعالیت ها: در شغل آزاد می توانید انواع پروژه ها و کارها را انجام دهید. چنین امکانی در کارمندی که وظایف محدود و معینی دارد چندان امکان پذیر نیست. با انجام کارهای مختلف، هم مهارت هایتان را ارتقا می دهید و هم تجربیات جدید کسب می کنید.
معایب شغل آزاد
- نبود مزایای دریافتی از کارفرما: بیمه های سازمانی، مرخصی استعلاجی و مزایای حقوقی مندرج در فیش حقوقی در شغل آزاد جایی ندارند.
- ساعت کاری زیاد: تعهدات کاری به مشتریان به این معناست که باید بیش از کارمندان کار کنید تا بتوانید همه مشتریان را راضی نگه دارید. همچنین ساعت کاری بیشتر به معنی به چالش کشیده شدن زندگی اجتماعی شما هم هست.
- مسئولیت های سنگین: همه کارهای کسب وکارتان را باید خودتان انجام دهید. حتی اگر ضرر کنید، همچنان باید مالیات بپردازید و یک اشتباه حقوقی در پرکردن فرم مالیات می تواند دردسرهای زیادی برایتان ایجاد کند. این واقعیت که موفقیت یا شکست کاملا گردن شماست، مسئولیت سنگینی به حساب می آید.
- انزوای اجتماعی: برخی مشاغل آزاد به معنی دورشدن شما از محیط کار و روابط اجتماعی آن هستند. گاهی اوقات باید تنهایی کار کنید. این تنهایی می تواند باعث انزوای شما شود. در بسیاری از مشاغل آزاد، حتی همکاری ندارید که کمک حال شما باشد.
- از صفر شروع کردن: راه انداختن کسب و کار از صفر فرایندی زمان بر، انرژی بر و خسته کننده است. برای طی کردن این مسیر به اراده و تلاش فراوان نیاز دارید.
- پیش بینی ناپذیری: یکی از مهم ترین ویژگی های شغل آزاد، ماهیت ناپایدار و تأثیرپذیر آن است. مثل تأثیر شیوع ویروس کرونا که درباره اش گفتیم. این پیش بینی ناپذیری می تواند تأثیر ناگهانی و مخربی بر جای بگذارد، به حدی که کل کاری را که سال ها برایش زحمت کشیده بودید در مدت کوتاهی نابود کند.
آیا برای راه اندازه کسب وکار خودتان آماده اید؟
برای آنکه دل را به دریا بزنید و وارد دنیای مشاغل آزاد شوید، باید به پرسش های مهمی صادقانه پاسخ بدهید و مهارت های اساسی برای دوام آوردن در محیط کسب و کارهای آزاد را بیاموزید. در ادامه پرسش هایی که پیش از ورود به شغل آزاد باید از خودتان بپرسید:
- دلیلم برای انتخاب شغل آزاد منطقی است؟
- ایده کسب وکار من دوام دارد؟
- انگیزه کافی برای به ثمر رساندن ایده ام را دارم؟
- شغل آزاد با سبک زندگی من سازگار است؟
- از کارکردن برای خودم لذت می برم؟
- از پس هزینه های راه اندازی کارم برمی آیم؟
- چگونه کارم را تأمین مالی می کنم؟
- چه مدل کسب وکاری برای من مناسب است؟
- منابع و تیم پشتیبانی لازم را در اختیار دارم؟
علاوه بر این پرسش های کلی، پرسش های خاصی هم هست که بسته به نوع کاری که قصد دارید راه بیندازید باید از خودتان بپرسید.
مهارت هایی که باید پیش از ورود به شغل آزاد یاد بگیرید
- خلاقیت: باید خلاق باشید و بتوانید برای مشکلات متعددی که پیش می آیند راه حل های مناسب پیدا کنید.
- دانش تخصصی: بدون داشتن دانش درباره کسب وکارتان، شناخت مخاطب و چم وخم های فنی، نمی توانید وارد این حوزه شوید.
- رهبری: هرچند برای خودتان کار می کنید، بسیاری از اوقات باید گروهی از افراد را مدیریت و رهبری کنید.
- سازمان دهی: باید بتوانید روی کارتان تمرکز کرده و اهداف را همواره در نظر داشته باشید. باید مهارت تعیین اهداف روشن و واقع بینانه را داشته باشید.
- اعتمادبه نفس: برای موفقیت در شغل آزاد، باید ریسک پذیر باشید و جسارت گرفتن تصمیمات مهم و سرنوشت ساز را داشته باشید.