بیوگرافی یوری گاگارین فضانورد روسی 

چکیده بیوگرافی یوری گاگارین

• نام : یوری الکسی یویچ گاگارین
• زادروز : ۹ مارس ۱۹۳۴
• ملیت : اتحاد جماهیر شوروی
• دستاورد: نخستین فضانورد جهان
• طول پرواز فضایی : یک ساعت و 48 دقیقه
• مرگ: ۲۷ مارس ۱۹۶۸ میلادی -(در سن 34 سالگی)

کودکی یوری گاگارین

یوری گاگارین در تاریخ ۹ مارس ۱۹۳۴ میلادی در روستای کلوشینو در نزدیکی شهر گژاتسک واقع در استان اسمالنسک در کشور روسیه (اتحاد شوروی) چشم به جهان گشود. نام شهر گژاتسک سال ها بعد در ۱۹۶۸، به افتخار گاگارین به «شهر گاگارین» تغییر داده شد. پدرش الکسی ایوانویچ گاگارین (۱۹۷۳–۱۹۰۲)، و مادرش آنا تیموفیونا ماتویوا گاگارینا (۱۹۸۴–۱۹۰۳) هردو در یک مزرعه تعاونی به کار اشتغال داشتند. این زوج ۴ فرزند داشتند که یوری سومین آن ها بود.

نوجوانی یوری گاگارین

در سال ۱۹۴۹ پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، یوری در یک مدرسه شبانه فنی آهنگری در بخش ریخته گری به کارآموزی مشغول شد. در ۱۹۵۱ برای ادامه تحصیلات در هنرستان فنی ساراتوف قبول شد. هم زمان با تحصیل در هنرستان، یوری که همیشه به پرواز علاقه داشت، به عضویت باشگاه هوایی ساراتف درآمد تا فوت و فن پرواز با هواپیمای سبک را فراگیرد. پشتکار بالای یوری باعث شد که در هنرستان و باشگاه پرواز بدرخشد، طوری که در سال ۱۹۵۱ با رتبه درخشان از هنرستان فارغ التحصیل شد و در سال ۱۹۵۵ هم نخستین پرواز انفرادی خود را با هواپیمای سبک یاک-۱۸ انجام داد.

یوری گاگارین در دانشکده نیروی هوایی و ازدواج

در ۱۹۵۵ پس از فارغ التحصیلی در هنرستان، یوری گاگارین به دانشکده نیروی هوایی اورنبورگ رفت تا پرواز با هواپیماهای نظامی را فراگیرد. مدت کوتاهی پس از پرتاب اسپوتنیک-۱ (اولین ماهواره جهان)، او در سال ۱۹۵۷ پس از دریافت مدرک خلبانی هواپیمای میگ-۱۵ با امتیازات بالا از آن جا فارغ التحصیل شد. در همان دانشکده بود که با همسر آینده اش «والنتینا گُریاچوا» آشنا شد، و دو سال پس از فارغ التحصیلی، یوری و والنتینا در ۱۹۵۷ میلادی باهم پیوند زناشویی بستند. گاگارین به عنوان خلبان هواپیمای میگ-۱۵ برای مدتی در پایگاه هوایی لوستاری در منطقه مورمانسک در نزدیکی مرز روسیه و نروژ به خدمت مشغول شد، جایی که پرواز در آن، به خاطر آب و هوای سخت منطقه خطرناک محسوب می شد. یوری گاگارین جوان با ۱۵۷ سانتیمتر قد، مرد کوچک اندامی بود؛ نکته ای که بعدها در انتخاب او به عنوان کیهان نورد تأثیر داشت. یوری گاگارین پس از بازگشت به زمین، بلافاصله تبدیل به ستاره ای جهانی شد. او به کشورهای گوناگون از جمله ایتالیا، چکسلواکی، بریتانیا، آلمان، مجارستان، فرانسه، بلغارستان، غنا، کوبا، مکزیک، برزیل، نروژ، هند، مصر، لیبریا، کانادا و ژاپن سفر کرد و مورد استقبال رسمی مقامات و هوادارانش قرار گرفت. او در بسیاری از کشورها نشان های افتخار دریافت و از پیکره هایی که به افتخارش برپا شده بود پرده برداری کرد. در روز ۱۴ ژوئیه ۱۹۶۱ در بریتانیا در میهمانی ناهاری به میزبانی ملکه الیزابت دوم و همسرش در کاخ باکینگهام شرکت کرد، و پس از آن میهمان نخستین اتحادیه کارگری جهان در منچستر بود. پس از حضور گاگارین در شهر پاریس، خیابانی به نام وی در آن شهر نامگذاری شد.

انتخاب یوری گاگارین برای مامورین فضایی

در سال ۱۹۶۰ جستجوی وسیعی برای یافتن فرد مناسب برای مأموریت فضایی آغاز شد و پس از جستجو و آزمایشات فراوان دو نفر به عنوان آخرین انتخابها باقی ماندند: یوری گاگارین و گرمان تیتوف. به نظر می رسد علت انتخاب گاگارین و برتری او به تیتوف شخصیت ویژه او بود. گاگارین مردی خوش مشرب و متواضع بود. با وجود قد کوتاه ۱۵۷ سانتیمتریش در میهمانی ها و مراسم رسمی بسیار به چشم می آمد. اما تیتوف برعکس فردی گوشه گیر و ساکت بود.

مشکل یوری در بازگشت به زمین

متخصصان در مرکز کنترل پرواز، بوسیله سه کانال رادیویی و یک کانال تلویزیونی با یوری گاگارین در مدار زمین ارتباط داشتند. نخستین جمله هایی که گاگارین به زمین مخابره کرد این بود: “پرواز به خوبی ادامه دارد، دید خوبی دارم، من زمین را می بینم، خیلی زیبا است”. فضاپیمای وستوک-۱ پس از طی بخش بزرگی از مسیر پرواز بر فراز قارهٔ آفریقا رسید و سیستم ناوبری بطور خودکار ترمزهای سوخت مایع را بکار انداختند. قرار بر این بود که حدود ۱۰ تا ۱۲ ثانیه پس از اتمام کار موتور ترمز، بخش سرویس دهی فضاپیما از کپسول فضایی گاگارین جدا و مرحله بازگشت به زمین آغاز گردد. اما به علت گیر کردن کابل های اتصال دهنده این دو بخش، بخش سرویس دهی در حالت نیمه متصل به کپسول حامل گاگارین باقی ماند. کپسول گاگارین در این لحظه در حال ورود به جو زمین بود و این مشکل باعث شد که حول محور خود دچار دوران شدید و غیرقابل کنترل شود. یوری گاگارین خود در مورد این حادثه می گوید: “به محض اینکه کار موتور ترمز پایان یافت، فضاپیما تکان شدیدی خورد و شروع کرد به چرخش با سرعت بالا دور محور خودش، سرعت چرخش حدود ۳۰ درجه در ثانیه بود. همه چیز می چرخید. این رویداد بر فراز قاره آفریقا رخ داد، از پنجره یک لحظه قاره آفریقا، یک لحظه افق زمین و لحظه دیگر آسمان را می دیدم. اصلا وقت نداشتم خودم را در برابر نور شدید آفتاب محافظت کنم که کور نشوم. پاهایم را به سمت پنجره پایینی بردم که جلوی نور را بگیرد اما پنجره را نبستم چون می خواستم موقعیت خودم را بدانم و ببینم اوضاع از چه قرار است.” با ورود به لایه های ضخیم تر جو زمین، فضاپیما دچار دوران و تکان های شدیدتری شد. با این وجود، گاگارین اعتماد به نفس خود را از دست نداد و باور داشت که هنوز فضاپیما شانس فرود عادی را از دست نداده: “من به کنترل زمین اطلاع دادم که مرحله جداسازی بر اساس برنامه روی نداده. اما هنوز به نظرم موقعیت اضطراری نبود، و من روی صفحه کنترل کُد VN4 را به زمین مخابره کردم (معنی کُد: همه چیز بخوبی پیش می رود). این حالت حدود ده دقیقه ادامه داشت تا اینکه کابل ها در اثر حرارت شدید ناشی از ورود به جو زمین سوختند و بالاخره کپسول گاکارین در ساعت ۱۰:۳۵ دقیقه آزاد شد. گاگارین اعتقاد داشت که در بدترین لحظات این حادثه، فشاری در حدود ۱۰ جی (G-force) به او وارد می شده است: “در یک لحظه، برای حدود ۲-۳ ثانیه، داده های روی صفحه کنترل محو شدند و جلوی چشمانم تیره شد. خودم را محکم گرفتم و تلاش کردم در برابر فشار مقاومت کنم، تا بالاخره همه چیز تقریبا به حالت عادی برگشت.”

مرگ یوری گاگارین

در سال ۱۹۶۲، یوری گاگارین به سمت معاونت شورای عالی اتحاد شوروی منصوب شد، اما پس از مدتی به مرکز فضانوردی شوروی در «شهرک ستاره ها» بازگشت و به مدت ۷ سال در گروهی کار کرد که هدفشان طراحی فضاپیماهایی با قابلیت استفاده مجدد بود. وی پس از مدتی به سمت معاون مدیریت شهرک ستاره ها انتخاب شد، و هم زمان به تمریناتش به عنوان خلبان هواپیمای جنگنده ادامه داد. در روز ۲۷ مارس ۱۹۶۸، هواپیمای میگ-۱۵ یوری گاگارین و مربی پروازش طی یک پرواز تمرینی دچار سانحه شد و سقوط کرد و هردو سرنشین آن کشته شدند. علت دقیق سانحه روشن نیست، اما بر اساس نتایج پژوهشی که در سال ۱۹۸۶ انجام گرفت، تلاطم ناشی از پس سوز موتور جت یک فروند هواپیمای سوخو-۱۱ احتمالاً باعث شده که گاگارین و مربی اش کنترل هواپیمایشان را به طور مرگباری از دست بدهند. بدی هوا در روز سانحه نیز مطمئناً در این سقوط بی تاثیر نبوده است. الکسی لئونوف، کیهان نورد روسی و همکار گاگارین، در کتابش با عنوان «دو روی ماه» نظریه مشابهی در مورد این سانحه ارائه داده است. او در همان روز در نزدیکی محل حادثه در حال پرواز با بالگرد بوده، نقل کرده که «دو صدای غرش مهیب» از دور شنیده است. الکسی گزارش پژوهش ۱۹۸۶ را تأیید کرده و نتیجه گرفته که هواپیمای دوم (که او به اشتباه سوخو-۱۵ نامیده) در ارتفاع پایین تر از حدمجاز در حال پرواز بوده، و «به خاطر بدی هوا، و بدون اطلاع از اینکه بیشتر از ۲۰–۱۰ متر با هواپیمای گاگارین فاصله ندارد، اقدام به شکستن دیوار صوتی کرده است». تلاطم شدید ناشی از این اقدام، هواپیمای گاگارین را بی ثبات کرده و به چرخش مرگباری فرستاد. نخستین صدای غرش مهیب ناشی از شکستن دیوار صوتی و دومین صدا ناشی از انفجار هواپیمای گاگارین بوده است. وی فاصله زمانی شنیدن صدای غرش موتور هواپیمای اول و بعد انفجار هواپیمای گاگارین را تنها ۱ تا ۲ ثانیه روایت می کند و بر اساس همین نظر معتقد است فاصله دو هواپیما در حدود ۱۰ تا ۱۵ متر می بوده است. اما وی مطمئن نیست این تداخل مسیر پروازی سهوی یا عمدی بوده است. نظریه جدیدتری نیز در سال ۲۰۰۵ ارائه شده است که برپایهٔ آن دریچه تهویه کابین خلبان سهواً بدست گاگارین و همکارش یا خلبان پیشین هواپیما باز گذاشته شده بوده است. بازبودن دریچه باعث به وجود آمدن حالت خفگی ناشی از کمبود اکسیژن شده و خلبانان نتوانسته اند کنترل هواپیما را حفظ کنند. در سال ۲۰۰۷ پیشنهادی مطرح شد مبنی بر اینکه پژوهش های جدیدی در مورد سقوط یوری گاگارین با استفاده از فناوری نوین انجام گیرد. اما دولتمردان روسیه نیاز به انجام پژوهش های مجدد را غیرضروری دانستند. تمامی قطعات جمع آوری شده از لاشه میگ-۱۵ یوری گاگارین در محفظه های سربسته نگهداری می شود و امکان پژوهش روی آن ها در آینده وجود دارد.