یکی از بخشهای مهمی که به عنوان یکی از نشانگرهای سلامت بدن عمل می کند ناخن ها هستند. در بسیاری موارد، بروز تغییر در شکل، رنگ، قوام و سایر خصوصیات ناخن، می تواند نشانه بروز بیماری جدی در سایر ارگانهای حیاتی بدن باشد، البته این مسئله کلی نیست و در بعضی موارد در اثر عوارضی که بر روی خود ناخن ایجاد می شود، تغیراتی بروز می کند.
عمل اصلی ناخن در انسان مراقبت از انگشتان و کمک به فعالیتهای حرفه ای است. سلامت ناخن از دیدگاه زیبایی بسیار با اهمیت است. از طرفی وضعیت ناخن می تواند نشانه ای از موقعیت اجتماعی فرد باشد.ناخن ها بطور عمده از کراتین ساخته میشوند که در واقع پروتئین مو و پوست نیز هستند. اگر چه ناخن دارای شکل ویژه ای از کراتین می باشد، که به نام « کراتین سخت» معروف است و مشابه ترکیبات شیمیایی شاخ حیوانات می باشد. بعلاوه ناخن دارای مقادیر کمتری کلسیم، آهن و روی نیز هست.خاصیت انعطاف پذیری نسبی ناخن به دلیل فسفولیپیدها می باشد که در غشاء سلولهای بدن ماده اصلی تشکیل دهنده آن است.
آب قادر است از ناخن عبور کند، به همین دلیل است که تکرار تماس با آب و شوینده ها می تواند ناخن را خشک و شکننده کند.قدرت و استحکام ناخن نه تنها به ترکیبات آن بلکه به شکل آن نیز بستگی دارد. ساختمان ناخن مشتمل است بر صفحه ناخن (nail plate) که ساختمانی سفت دارد و در تمام عمر رشد می کند، پاتریکس یا لایه زایای ناخن که عامل تولید مثل سلولی در رشد ناخن است، لانولا یا ماهک که در ناحیه شست دست و پا مشخص تر است، بستر ناخن و کوتیکول نیز بستری عروقی است که صفحه ناخن بر روی آن قرار می گیردمتوسط رشد ناخن ۳ میلی متر در ماه است ولی بین ۴/۴-۹/۱ میلی متر در ماه متغیر است.
فصول مختلف و بیماریهای خفیف اثر ناچیزی بر رشد ناخن دارد. قد یا وزن فرد روی رشد ناخن تأثیری ندارد. مردان رشد ناخن بیشتری تا ۱۹ سالگی دارند، این تفاوت از این سن کاهش یافته ولی تا ۶۹ سالگی رشد ناخن در مردان اندکی بیشتر است، از این سن به بعد، رشد ناخن در هر دو جنس یکسان می شود.حاملگی باعث افزایش سرعت رشد و سوء تغذیه باعث کاهش آن می شود. بعضی از بیماریهای شدید نیز باعث اختلال در رشد یا ایجاد ناخن شود از جمله در اوریون و تیفوئید ممکن است فرورفتگی با برجستگی عرضی بر روی ناخن دیده شود.
ناخن های دست هر ماه 3.5 میلی متر رشد می کنند
به گزارش آکادمی درماتولوژی آمریکا، به عنوان مثال در برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی ناخن ها سریع تر رشد می کنند و بر عکس، در برخی دیگر به دلیل وجود برخی بیماری ها مانند دیابت، اختلال هورمونی، استرس، کمبود آهن یا مصرف برخی داروها، رشد ناخن ها به کندی صورت می گیرد. بهتر است بدانید که با گذشت زمان و افزایش سن، رشد ناخن ها کند می شود.
سرعت رشد ناخن پا دو برابر کمتر از ناخن دست است
کاملاً طبیعی است که ناخن پاهایتان را کمتر از دست هایتان کوتاه کنید. ناخن پاها به طور طبیعی دو برابر کمتر از ناخن های انگشتان دست ها بلند می شوند. در واقع ناخن پاها 1.6 میلی متر و ناخن دست ها 3.5 میلی متر در ماه بلند می شوند. توجه داشته باشید که کوتاه کردن منظم ناخن ها، به فرم و گردی آن ها بستگی دارد. بهتر است در کوتاه کردن ناخن پاها دقت بیشتری داشته باشید تا در گوشت پا فرو نروند.
لکه های سفید نشان دهنده کمبود کلسیم نیست
بر خلاف باورهای رایج، لکه های سفید رنگ روی ناخن نشان دهندهٔ کمبود کلسیم نیست، اما می تواند بازگو کنندهٔ این باشد که اتصال و چسبندگی ناخن به گوشت ضعیف است. این مسئله می تواند ناشی از وارد آمدن ضربه به ماتریس ناخن نیز باشد. این قبیل مشکلات در بین افرادی که ناخن های خود را می جوند رایج تر است و خطری سلامتی فرد را تهدید نمی کند. اما ناخن هایی که به شکل فزاینده ای سفیدشده باشند، امکان وجود قارچ را نشان می دهند. در صورت بروز این مشکل لازم است که به متخصص مراجعه کنید.
دلایل افزایش و یا کاهش رشد ناخن ها
محل
ناخن های دست غالب شما به سرعت رشد می کنند، زیرا شما از دست غالب خود بیشتر استفاده می کنید. این باعث افزایش خطر ابتلا به تروما می شود (مانند گرفتن ناخن یا ضربه زدن با چکش به آن).اگر تروما رخ دهد بدن شما بطور طبیعی خون و مواد مغذی بیشتری را به منطقه می فرستد تا به ترمیم آن کمک کند. این هجوم مواد مغذی ممکن است رشد ناخن را افزایش دهد.سرعت رشد بستگی به انگشت ناخن دارد. مطالعات نشان می دهد که سرعت رشد ناخن انگشت کوچک کندتر از سایر انگشت هاست.
زیان کدام مواد ارایشی بیشتر است؟
سن
جوانی با سرعت رشد ناخن مرتبط است. مطالعاتی در سال ۱۹۸۰ بر روی میزان رشد ناخن در طول ٣٥ سال بررسی کرد. مشاهده شد که در سن ٢٣ سالگی سرعت رشد ناخن ها ۰.۱۲۳ میلی متر در روز بود و در سن ۶٧ سالگی به ۰.۰۹۵ کاهش یافت.این تغییر در سرعت ممکن است به این دلیل باشد که گردش خون با افزایش سن کاهش می یابد.
هورمون ها
هورمون ها همچنین می توانند بر این میزان تاثیر بگذارند. بعنوان مثال در هنگام بارداری. در طول این مدت زنان بطور ناگهانی و چشمگیر افزایش استروژن و پروژسترون را تجربه می کنند. نشان داده شده است که این تغییرات هورمونی باعث رشد سریع ناخن در دوران بارداری می شود. اما میزان رشد ناخن در طی شیردهی کاهش می یابد.
به غیر از حاملگی، بلوغ معمولا شایع ترین زمان برای میزان هورمون شماست.
سلامت عمومی
شرایط مزمن نیز می توانند روی رشد ناخن شما و همچنین شکل و ظاهر کلی ناخن ها تاثیر بگذارد.
علائم رایج عبارتند از:
- پسوریازیس
- لوپوس
- بیماری کلیوی
- بیماری کبد
- بیماری تیروئید
اگر دچار دیابت یا سایر مشکلات گردش خون هستید، اطمینان حاصل کنید که ناخن هایتان را از نزدیک کنترل کنید. در صورتی که دچار آسیب ناخن یا عواقب ناخوشایند باشید، با پزشک خود ملاقات کنید.
