عاقبت زندگی انسان در فضا
فضانورد ژاپنی مقیم ایستگاه فضایی بین المللی، قد خودش را در فضا اشتباه اندازه گرفت و سروصدای زیادی در فضای مجازی به راه انداخت. حال بحث داغی بین کاربران شبکه های اجتماعی به راه افتاده است که در فضا چه بلایی سر بدن انسان می آید.
«نوریشیگه کانای» در توئیتی از ایستگاه فضایی بین المللی اعلام کرد که طی ۳ هفته ای که از حضورش در فضا می گذرد، ۹ سانتی متر به قدش اضافه شده است. البته کمی بعد، او با ارسال توئیت دیگری پذیرفت که در محاسبات خود اشتباه کرده و قدش فقط ۲ سانتی متر بیشتر شده است.
تغییر قد فضانوردان، یکی از نخستین اثرات شناخته شده شرایط بی وزنی بر بدن انسان بود. روی زمین، وزن اندام های مختلف نیم تنه بالایی به ستون فقرات فشار می آورد و مهره های کمر و گردن را فشرده می کند. در مدار زمین اما اندام های مختلف وزنی ندارند، درنتیجه مهره های کمر و گردن از هم باز می شوند و قد فضانوردان افزایش می يابد. البته این اثر موقتی است و با بازگشت فضانوردان به زمین، قد آن ها هم به شرایط عادی برمی گردد.
اثرات بلندمدت فضا
فضانوردان در فضا با خطرهای بی شماری روبه رو هستند که کمترین بی توجهی به آن ها، مرگ حتمی را به دنبال دارد. در طول ۷ دهه ای که از آغاز عصر فضا می گذرد، کمتر از ۶۰۰ فضانورد به فضا سفر کرده اند اما دانشمندان توانسته اند با معاینه دقیق همین تعداد کم، برخی از اثرات کوتاه مدت فضا را تشخیص دهند.
بررسی اثرات حضور بلندمدت در فضا اما نیازمند اطلاعات بیشتری است. ناسا در پروژه فضانوردان دوقلو، وضعیت بدنی «مایک» و «اسکات کلی» را با هم مقایسه کرد. این دو برادر از فضانوردان باسابقه ناسا به شمار می آیند و در این پروژه، «اسکات» ۳۴۰ روز را در فضا سپری کرد. در طول این دوره یک ساله، هر دو برادر آزمایش های پزشکی متعددی را پشت سر گذاشتند و نمونه های مختلفی از خون خود را به پژوهشگران تحویل دادند.
اسکات کلی در توضیح وضعیت بدن خودش پس از بازگشت به زمین چنین می گوید: «درد و گرفتگی عضلات داشتم. کمی از بافت های استخوانی و ماهیچه ای بدنم از دست رفته بود. بدنم ورم داشت و فشار داخل جمجمه ام هم زیاد شده بود. علاوه بر این ها، در برخی نقاط پوستم آثاری از جوش و کهیر دیده می شد و تا زمانی که دوباره به شرایط روی زمین عادت کنم، حالت سرگیجه و تهوع داشتم.»
پزشکان چه می گویند؟
تغییرات سریع جاذبه در فضا می تواند هر ماه، چگالی استخوان را به میزان حداکثر ۱ درصد کاهش دهد. در درازمدت، این پدیده می تواند به شکستگی و ترک خوردگی استخوان بر اثر پوکی استخوان و مشکلات جسمی بلندمدت منجر شود.
بی وزنی هم چنین سبب می شود که مایعات بدن به سوی اندام های فوقانی جابه جا شوند که ورم کردن، افزایش فشار خون و بروز مشکلاتی در بینایی و عملکرد برخی اندام ها را به همراه دارد. تغذیه مناسب و ورزش منظم در پیشگیری از بروز این مشکلات، نقش مهمی دارد.
اختلالات روانی
زندگی طولانی مدت در محیط بسته و منزوی فضاپیماها و ایستگاه های فضایی، اختلالات رفتاری و روان شناختی نیز به همراه خواهد داشت. ساعت طبیعی بدن در فضا عملکرد طبیعی خود را از دست می دهد و افسردگی و اختلالات خواب را به بار می آورد. برای پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی در ایستگاه فضایی بین المللی، چرخه شب وروز زمین با مجموعه ای از لامپ های ال ای دی شبیه سازی می شود.
در محیط بسته، میکروب های بدن هم ساده تر منتقل می شوند. شرایط فضا سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند؛ درنتیجه باید نمونه های خون، بزاق و ادرار را بادقت و به شکلی منظم آزمایش کرد تا تحول میکروب های بدن را زیر نظر داشت.
تشعشعات مضر در فضا به مراتب شدت بیشتری دارند. با خروج از سپر مغناطیسی محافظ زمین، خطر ابتلا به سرطان و آسیب به سیستم عصبی به مراتب افزایش می یابد. تشعشعات فضایی هم چنین باعث بیماری و خستگی مزمن می شود. خوشبختانه ایستگاه فضایی بین المللی درون سپر محافظ زمین قرار دارد، اما فضانوردانی که به ماه یا مریخ سفر خواهند کرد، در برابر چنین خطرهایی بی دفاعند.
مکان های عجیب و غیرقابل تصور دنیا! (۲)
