به گزارش مجله خانواده ساعدنیوز، شله زرد یکی از غذاهای سنتی و قدیمی ایرانی است که به عنوان دسر هم شناخته می شود، البته امروزه بیشتر به عنوان پیش غذا تهیه می شود. نکته جالب در مورد شله زرد این است که مانند غذاهایی مثل قیمه و عدس پلو به عنوان یک غذای مناسبتی شناخته می شود و به همین دلیل معمولا در مناسبت های خاص مذهبی برای پخش کردن به صورت نذری به مقدار زیاد طبخ می شود.
برای تهیه شله زرد نذری، ابتدا برنج را در آب و گلاب خیس می‌کنیم. بادام‌ها را نیز خیس کرده تا پوست آن‌ها جدا شود. سپس برنج خیس خورده را به همراه آب در قابلمه‌ای جوشانده، کف آن را گرفته و حرارت را کم می‌کنیم تا بپزد. پس از نیم‌پز شدن برنج، شکر را اضافه کرده و هم می‌زنیم تا شکر حل شود و شله زرد ته نگیرد. بادام‌های خلال شده و زعفران دم کرده به همراه نمک اضافه کرده و هم می‌زنیم تا به قوام مطلوب برسد. در صورت لزوم کره اضافه کرده و پس از خنک شدن، شله زرد را تزئین و سرو می‌کنیم.
برای 12 نفر
برنج نیم دانه | 2 لیوان |
شکر | 4 لیوان |
گلاب | نصف لیوان |
خلال بادام | 100 گرم |
کره | 100 گرم |
زعفران دم کرده | 2 قاشق غذاخوری |
نمک | 1 قاشق چایخوری |
دارچین | برای تزیین |
برای تهیه شله زرد نذری ابتدا برنج را پاک می کنیم و در کاسه ای بزرگ می ریزیم و تا روی برنج ها آب می ریزیم و آرام با دست برنج ها را زیر و رو می کنیم و آب را بیرون می ریزیم و مجددا آب روی برنج ها می ریزیم و همین کار را مجددا انجام می دهیم.
این کار را چندین مرتبه تکرار می کنیم تا جایی که آب برنج دیگر زلال شود و برنج کاملا شسته شده باشد و آب را خالی می کنیم و 1 لیوان گلاب و 1 لیوان آب روی برنج ها می ریزیم و کاسه را کنار می گذاریم تا به مدت 30 دقیقه برنج خوب خیس بخورد.
بادام ها را نیز داخل کاسه ای آب می ریزیم و اجازه می دهیم تا خوب خیس بخورند و راحت پوست قهوه ای رنگ آن ها جدا شود. پس از گذشت 30 دقیقه از زمان خیس خوردن برنج با مخلوط آب و گلاب،در قابلمه ای که برای پخت شله زرد تدارک دیده ایم 8 لیوان آب می ریزیم.
سپس قابلمه را روی حرارت زیاد می گذاریم تا آب زودتر به جوش بیاید و بعد مخلوط برنج و آب و گلاب را داخل قابلمه می ریزیم تا مجددا آب به جوش بیاید.اگر روی آب کف ایجاد شد آن ها را با قاشق یا کفگیر چوبی می گیریم و حرارت را کم می کنیم تا برنج بپزد.
سپس کمی از برنج را لای دندان تست می کنیم اگر برنج به طور کامل نرم شده بود، ابتدا زعفران را اضافه کرده و به خوبی مخلوط می کنیم تا رنگ زعفران به طور کامل خارج شود، سپس شکر را اضافه می کنیم و خوب مواد را هم می زنیم تا ته نگیرد.
پس از حل شدن شکر در مواد مداوم شله زرد را هم می زنیم تا ته نگیرد. حالا بادام ها را پوست می گیریم و از وسط نصف می کنیم تا به صورت خلالی شوند و کمی از آن را برای تزئین کنار می گذاریم و باقی آن را داخل شله زرد می ریزیم. در ادامه کمی نمک به شله زرد می افزاییم.
سپس شله زرد را هم می زنیم تا به قوام برسد و به غلظت مطلوبمان برسد. زمانیکه احساس کردیم شله زرد به غلظت مطلوب رسیده است کمی از شله زرد را داخل یک کاسه مناسب می ریزیم و اجازه می دهیم تا کمی خنک شود و آن را می چشیم.
اگر غلظت آن خوب بود کره را به شله زرد اضافه می کنیم و 5 دقیقه بعد شعله را خاموش می کنیم و اجازه می دهیم تا شله زرد خنک شود. اگر هنوز شله زرد شل بود و به غلظت کافی نرسیده بود زمان می دهیم تا بیشتر بپزد.
البته باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که شله زرد هم مانند مشکوفی پس از اینکه خنک می شود کمی سفت تر می شود. در پایان شله زرد را در ظرف مورد نظر می ریزیم و با دارچین یا پودر نارگیل و خلال بادام یا پسته تزئین می کنیم.نوش جان
برای تهیه شله زرد خوشمزه، رعایت نکات شله زرد بسیار مهم است. استفاده از پیمانه یکسان برای مواد، خیساندن برنج و خلال‌ها، اضافه کردن شکر بعد از پخت برنج و دم کردن زعفران برای رنگ بهتر، از جمله رازهای یک شله زرد خوش‌طعم هستند. برنج باید به‌خوبی بپزد و از اضافه کردن آب در مراحل پایانی خودداری شود تا شله زرد آب نیندازد. همچنین، برای قوام بهتر، باید پس از افزودن شکر، شله زرد را به‌طور مداوم هم زد و اجازه داد تا آب اضافی آن کاملاً کشیده شود.
کالری شله زرد، که یکی از غذاهای نذری محبوب است، نسبتاً بالا می‌باشد. مثلاً، در هر قاشق غذاخوری از این دسر سنتی، حدود 49 کالری وجود دارد به همراه 9 گرم کربوهیدرات، 64 گرم قند و 2.1 گرم چربی. به همین دلیل زیاده روی در مصرف شله زرد میتواند باعث چاقی شود.
یکی از مشکلاتی که پس از پخت شله زرد با آن مواجه می شویم این است که وقتی شله زرد را در یخچال قرار می دهیم مانند فرنی آب می اندازد و ظاهر و طعم آن تحت تاثیر قرار می گیرد. دلیل این مشکل این است که آب موجود در شله زرد تبخیر نشده است. پس از اینکه شله زرد به طور کامل اماده شد، بهتر است که شعله پخش زیر آن قرار دهیم و اجازه دهیم به مدت یک ساعت دیگر روی حرارت ملایم بماند. این کار باعث می شود تا تمام آب اضافی موجود در شله زرد تبخیر شود و دیگر آب نیندازد.
برای درست کردن یه شله زرد زعفرونی مجلسی، باید نسبت‌ها رو به درستی رعایت کنی. اول از همه، مقدار شکر باید دو برابر مقدار برنج باشه. بعدش هم، مقدار آب باید پنج برابر مقدار برنج باشه. این نسبت‌ها رو همیشه به یاد داشته باش تا هر وقت خواستی یه شله زرد خوشمزه و مجلسی درست کنی، دیگه نگرانی نداشته باشی. مثلا اگه یه پیمونه برنج داری، باید دو پیمونه شکر و پنج پیمونه آب استفاده کنی. اینجوری می‌تونی مطمئن باشی که شله زردت همیشه خوب درمیاد.
برای تزیین شله زرد، معمولاً از دارچین، خلال بادام، خلال پسته و گل محمدی استفاده می‌شود. می‌توان با پاشیدن دارچین روی سطح شله زرد طرح‌های زیبایی مانند گل، ستاره یا نام‌های دلخواه ایجاد کرد. خلال بادام و پسته نیز برای ایجاد جلوه‌ای مجلل و زیباتر به کار می‌روند. استفاده از گل محمدی خشک یا زعفران غلیظ به‌عنوان نقطه‌های رنگی، جلوه‌ای خاص به شله زرد می‌بخشد. برای تزیین حرفه‌ای‌تر، می‌توان از قالب‌های مخصوص یا الگوهای کاغذی برای طراحی دقیق‌تر کمک گرفت و شله زرد را به‌صورت هنرمندانه سرو کرد.
برای تهیه شله زرد قالبی زعفرانی، ابتدا برنج را پاک کرده، شسته و با گلاب و آب به مدت 3 ساعت خیس می‌کنیم، سپس آب آن را دور ریخته و برنج را در قابلمه‌ای با 10 لیوان آب جوش اضافه می‌کنیم. پس از پخته شدن برنج، زعفران دم کرده را اضافه کرده و مخلوط می‌کنیم.شکر، هل ساییده یا عرق هل، کره، گلاب و خلال بادام را به ترتیب افزوده و هم می‌زنیم. پودر ژلاتین را در آب سرد حل کرده، بن ماری کرده و به مخلوط اضافه می‌کنیم. پس از جوشیدن و دم کشیدن، شله زرد را در قالب ریخته و پس از بسته شدن در یخچال، با دارچین و پودر پسته تزیین می‌کنیم.
برای تهیه شله زرد کره ای، ابتدا برنج را 6 ساعت خیس کرده و سپس با 12 پیمانه آب می‌پزیم. پس از یک ساعت، شکر و هل را اضافه کرده و خلال بادام خیسانده در گلاب را می‌افزاییم. پس از یک ساعت دیگر، زعفران، پودر هل، کره و روغن را اضافه کرده و اجازه می‌دهیم آب اضافی کشیده شود. در نهایت، شله زرد را در ظرف ریخته، با مغزیجات تزیین کرده و سرو می‌کنیم.
منبع: چی شی
