به گزارش سرویس دانستنی های جنسی و زناشویی پایگاه خبری ساعدنیوز، رابطه جنسی بهعنوان یکی از جنبههای طبیعی زندگی انسان، تأثیرات متعددی بر سلامت جسمی و روانی زنان دارد. در حالی که فواید رابطه جنسی سالم مانند کاهش استرس، بهبود سلامت قلب، و تقویت سیستم ایمنی بهطور گستردهای مورد توجه قرار گرفته است، عوارض جسمی و فیزیولوژیکی احتمالی آن نیز نباید نادیده گرفته شود. این مقاله با استناد به منابع علمی معتبر، به بررسی جامع عوارض جسمی و فیزیولوژیکی رابطه جنسی برای زنان میپردازد و نکات کلیدی برای حفظ سلامت جنسی را ارائه میدهد.
رابطه جنسی، بهویژه اگر بهصورت غیرایمن یا بیش از حد انجام شود، میتواند عوارض جسمی و فیزیولوژیکی مختلفی برای زنان به همراه داشته باشد. در ادامه، این عوارض بهصورت دستهبندیشده بررسی میشوند:
خشکی واژن: رابطه جنسی مکرر یا بدون آمادگی کافی میتواند منجر به خشکی واژن شود. این مشکل به دلیل کاهش ترشح طبیعی روانکنندههای واژینال ایجاد شده و ممکن است باعث درد، سوزش یا خراشهای کوچک در ناحیه واژن شود. مطالعهای در Journal of Sexual Medicine (2020) نشان میدهد که خشکی واژن در زنان یائسه یا تحت استرس شایعتر است و میتواند با استفاده از روانکنندههای مناسب کاهش یابد.
عفونتهای واژینال: رابطه جنسی بیش از حد میتواند تعادل pH واژن را مختل کند و خطر ابتلا به عفونتهای باکتریایی یا مخمری را افزایش دهد. علائم این عفونتها شامل سوزش، خارش، و تغییر در ترشحات واژن است. طبق گزارش اداره بهداشت زنان آمریکا، رعایت بهداشت قبل و بعد از رابطه جنسی و استفاده از کاندوم میتواند خطر عفونت را کاهش دهد.
درد هنگام مقاربت (دیسپارونی): درد در هنگام رابطه جنسی میتواند ناشی از عوامل جسمی مانند واژینیسموس (انقباض غیرارادی عضلات واژن)، خشکی واژن، یا عفونت باشد. این مشکل در برخی موارد به دلیل فشار روانی یا عدم آمادگی جسمانی نیز رخ میدهد.
شقاق یا پارگیهای کوچک: رابطه جنسی شدید یا بدون روانکننده کافی ممکن است باعث ایجاد پارگیهای کوچک در دیواره واژن شود که میتواند دردناک باشد و خطر عفونت را افزایش دهد
تغییرات هورمونی: رابطه جنسی باعث ترشح هورمونهایی مانند اکسیتوسین، دوپامین، و استروژن میشود که معمولاً اثرات مثبتی دارند. با این حال، در برخی زنان، نوسانات هورمونی ناشی از رابطه جنسی مکرر میتواند منجر به خستگی یا تغییرات خلقی شود. بهویژه در دوران بارداری یا یائسگی، این تغییرات میتوانند تشدید شوند.
افزایش کورتیزول در اثر استرس: اگر رابطه جنسی با رضایت کامل یا در شرایط ایمن انجام نشود، میتواند باعث افزایش هورمون کورتیزول (هورمون استرس) شود که بر چرخه قاعدگی و سلامت روان تأثیر منفی میگذارد
رابطه جنسی غیرایمن میتواند خطر ابتلا به بیماریهای مقاربتی (STDs) مانند کلامیدیا، سوزاک، و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را افزایش دهد. این بیماریها میتوانند عوارض جدی مانند التهاب لگن (PID)، ناباروری، یا افزایش خطر سرطان دهانه رحم را به دنبال داشته باشند. طبق آمار جهانی، سالانه حدود 376 میلیون مورد جدید از بیماریهای مقاربتی گزارش میشود که زنان به دلیل ساختار آناتومیکی بیشتر در معرض خطر هستند.
رابطه جنسی مقعدی به دلیل ساختار آناتومیکی مقعد، با خطرات بیشتری همراه است:
آسیب به اسفنکتر مقعد: رابطه مقعدی مکرر میتواند باعث شل شدن عضلات اسفنکتر و بیاختیاری مدفوع شود.
درد و ناراحتی: بسیاری از زنان این نوع رابطه را دردناک گزارش کردهاند. مطالعهای در Journal of Sexual Medicine نشان میدهد که تنها 10 درصد از زنانی که رابطه مقعدی داشتهاند، آن را لذتبخش میدانند.
خطر عفونت: مقعد محل تجمع میکروبهاست و بدون استفاده از کاندوم، خطر انتقال عفونت به دستگاه تناسلی افزایش مییابد
در مقابل، نداشتن رابطه جنسی برای مدت طولانی نیز میتواند عوارض جسمی و فیزیولوژیکی داشته باشد:
کاهش ترشح استروژن: رابطه جنسی منظم باعث افزایش ترشح استروژن میشود که به سلامت قلب و استخوانها کمک میکند. عدم فعالیت جنسی ممکن است خطر بیماریهای قلبی و پوکی استخوان را افزایش دهد.
افزایش خطر عفونت ادراری: رابطه جنسی به دفع عفونتهای ادراری کمک میکند. توقف طولانیمدت آن میتواند احتمال عفونت را افزایش دهد.
خشکی واژن و کاهش میل جنسی: عدم فعالیت جنسی میتواند باعث کاهش جریان خون به ناحیه لگن و خشکی واژن شود که بر میل جنسی تأثیر منفی میگذارد
عوارض جسمی رابطه جنسی اغلب با عوامل روانی مرتبط هستند. بهعنوان مثال:
اضطراب و کاهش اعتماد به نفس: تجربه درد یا عدم ارگاسم (آنورگاسمی) میتواند باعث اضطراب و کاهش اعتماد به نفس شود. مطالعهای در سال 2023 نشان داد که یک نفر از هر پنج زن با مشکل آنورگاسمی مواجه است که میتواند روابط عاطفی را تحت تأثیر قرار دهد.
خشونت جنسی: خشونتهای جسمی یا عاطفی در رابطه جنسی میتواند عوارض روانی و جسمی شدیدی مانند افسردگی، اضطراب، و حتی آسیبهای فیزیکی به همراه داشته باشد
برای کاهش عوارض احتمالی رابطه جنسی، رعایت نکات زیر ضروری است:
رعایت بهداشت جنسی: استفاده از کاندوم و استحمام قبل و بعد از رابطه جنسی خطر عفونتها را کاهش میدهد.
استفاده از روانکنندهها: روانکنندههای مبتنی بر آب میتوانند از خشکی واژن و پارگیهای کوچک جلوگیری کنند.
رضایت و ارتباط عاطفی: رابطه جنسی باید با رضایت کامل و در محیطی امن انجام شود تا از استرس و اضطراب جلوگیری شود.
معاینات پزشکی منظم: معاینات دورهای توسط متخصص زنان میتواند مشکلات احتمالی مانند عفونت یا بیماریهای مقاربتی را زود تشخیص دهد.
مشاوره روانشناختی: در صورت تجربه مشکلات روانی مانند کاهش میل جنسی یا اضطراب، مشاوره با روانشناس یا سکستراپیست مفید است
رابطه جنسی سالم میتواند فواید متعددی برای سلامت جسمی و روانی زنان داشته باشد، اما عوارض احتمالی آن نیز نباید نادیده گرفته شود. از خشکی واژن و عفونتهای مقاربتی گرفته تا عوارض روانی مانند اضطراب، این عوارض میتوانند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهند. با رعایت اصول بهداشتی، استفاده از روشهای پیشگیری، و توجه به سلامت روانی و عاطفی، میتوان از این عوارض جلوگیری کرد و از فواید رابطه جنسی بهرهمند شد. برای اطلاعات بیشتر، مشورت با متخصصان زنان و زایمان یا روانشناسان حوزه سلامت جنسی توصیه میشود.
برای مشاهدهی مطالب بیشتر حوزهی دانستنی های جنسی و زناشویی اینجا کلیک کنید
