قرآن کلام خدا و کتاب آسمانی مسلمانان است که به وسیله جبرئیل به حضرت محمد(ص)، وحی شد. مسلمانان محتوا و الفاظ قرآن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند؛ همچنین معتقدند قرآن، معجزه و نشانه پیامبری حضرت محمد(ص) و آخرین کتاب آسمانی است. این کتاب بر معجزه‌بودن خود تأکید کرده و دلیل اعجازش را آن دانسته است که کسی نمی‌تواند مانندی برای آن بیاورد.
قرآن، فرقان، الکتاب و مُصحَف از مشهورترین نام‌های قرآن است. قرآن 114 سوره و بیش از 6000 آیه دارد و به 30 جزء و 120 حزب تقسیم شده است. در قرآن، از موضوعاتی چون توحید، معاد، غزوات پیامبر اسلام(ص)، داستان‌های انبیاء، اعمال شرعی دین اسلام، فضایل و رذایل اخلاقی و مبارزه با شرک و نفاق، سخن به میان آمده است.
قرآن، عربى فصیح و روانى است که آهنگ آن در گوش ها دل انگیز، و تلاوت آن بر زبان ها آسان است. از نظر محتوا نیز، در عین عمیق و پرمایه بودن، درک آن سهل و ساده و آسان است.
اصولاً آن همه حقایق بزرگ و برجسته در قالب این الفاظ محدود با سهولت درک معانى، ریخته شده است، از این نظر خداوند آن چنان تسلطى به پیامبرش بر آیات قرآن، داده بود که به آسانى و در همه جا و براى حل هر مشکل، از آن استفاده مىکرد، و پیوسته بر مؤمنان تلاوت مى نمود.
این مسأله نشان می دهد قرآن کریم اختصاص به قشر خاصى از مردم ندارد؛ همانگونه که عالمان بزرگ و فلاسفه و دانشمندان عظیم الشأن از آن بهره مىگیرند، مردم عوام (که قادر بر تلاوت قرآن هستند) نیز در حد توان و درک خود از آن استفاده مى کنند. این ویژگى در کتاب هاى دیگر دیده نمى شود.
در بیان اهمیت تلاوت قرآن همین بس که بدانیم مسلمانان هر چه دارند از قرآن است و بهترین راه براى تحصیل روحانیت قلب و صفاى دل و بودن به یاد خدا، تلاوت و تدبر در آیات قرآن است.
در این زمینه امام باقر علیه السلام روایت نموده که پیامبر خدا صلّى الله علیه وآله وسلّم فرمود: «مَنْ قَرَأَ عَشْرَ آیَاتٍ فِی لَیْلَهٍ لَمْ یُکْتَبْ مِنَ اَلْغَافِلِینَ…؛ کسى که ده آیه از قرآن مجید را در شب بخواند نام او در زمره غافلین ثبت نخواهد شد».
پیامبر اکرم صلّى الله علیه وآله وسلّم در روایتی دیگر مى فرمایند: «نَوّرُوا بُیُوتَکُمْ بِتِلَاوَهِ الْقُرْآنِ؛ خانه هاى خود را با خواندن قرآن نورانى کنید».
روایت مى فرماید خانه هایتان تاریک نباشد و قرآن تلاوت کنید و گوش اهل خانه را تلاوت قرآن بنوازد تا کم کم معناى آن را بفهمند و اندیشه کنند و نباید قرآن فقط مخصوص جاى به خصوص باشد.
در روایتی دیگر پیامبر اکرم صلّى الله علیه وآله وسلّم می فرماید: «… ولِتالِى آیه مِنْ کِتابِ اللّه خَیرٌ مِنْ تَحْتِ العرش الى تُخوم السّفلى؛ براى تلاوت کننده آیه اى از قرآن ارزش و ثوابى بهتر از آنچه زیر عرش تا زمین است موجود است»؛ یعنى ثواب آن بهتر است از آنچه بین عرش و طبقات پائین است.
آن حضرت در فرازی دیگر می فرماید: «… و یدفَعُ عن تالى القرآن بلوى الاخره؛ … و دفع مى شود از تلاوت کننده قرآن بلاى آخرت و گرفتار شدن در آن».
در روایتى دیگر پیامبر صلّى الله علیه وآله وسلّم خطاب به سلمان مى فرماید: «اى سلمان! بر تو است خواندن قرآن، زیرا قرائت آن کفاره گناهان و پوششى براى آتش و امانى از عذاب است … مؤمن زمانى که قرآن مى خواند خداوند با نظر رحمت به او مى نگرد».
پیغمبر اکرم صلّى الله علیه وآله وسلّم در آستانه ماه مبارک رمضان طى خطبه اى چنین فرمود: «فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَهٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَهٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَهِ کِتَابِهِ؛ با نیت هاى خالص و دل هاى پاک از خداوند بخواهید تا شما را در روزه داشتن و تلاوت قرآن در این ماه توفیق دهد».
آن حضرت در فرازی دیگر از خطبه شعبانیه، که خطبه اى بسیار پر محتوى است، در مورد درهاى بهشت جمله اى دارد، مىفرماید: «إِنَّ أَبْوَابَ الْجِنَانِ فِی هَذَا الشَّهْرِ مُفَتَّحَهٌ؛[20]درهاى بهشت در این ماه باز است».
از این جمله استفاده مى شود که بهشت هم اکنون وجود دارد، و در ماه رمضان درهاى آن به سوى بندگان صالح خداوند باز است. از جمله قرآنى که تلاوت مى کنیم درى از درهاى بهشت است.
وقتى خواب روزه دار که بى خبرى مطلق است عبادت باشد، بیدارى او که در حال تلاوت قرآن باشد به طریق اولى عبادت بالاترى خواهد بود. چرا که تلاوت قرآن از افضل عبادات است و کمتر عبادتى به پایه آن مى رسد، زیرا این تلاوت الهام بخش اندیشه در قرآن، و اندیشه و تفکر، سرچشمه اعمال صالح است.
آری تلاوت قرآن فضیلتى بزرگ است؛ به ویژه در ماه مبارک رمضان که به راستى فضیلت آن بیرون از حد و شمار است، و اجر و ثوابى بس عظیم دارد؛ تا آن جا که ثواب تلاوت یک آیه از این معجزه الهى در این ماه، برابر با تلاوت تمام قرآن در غیر ماه رمضان قرار داده شده است.
برای هر روز ماه مبارک رمضان ماه مهمانی خداوند که درجات و عظمت بالایی دارد، اعمالی به روزه داران توصیه شده است؛ اعمالی که به جهت نوع و اداکردنشان در ماه خدا ثواب زیادی به همراه دارند. اعمال مربوط به شب و روز سوم ماه مبارک رمضان در ادامه آمده است:
بسم الله الرحمن الرحیم
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ الذِّهْنَ وَ التَّنْبِیهَ وَ بَاعِدْنِی فِیهِ مِنَ السَّفَاهَهِ وَ التَّمْوِیهِوَ اجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ فِیهِ بِجُودِکَ یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِینَ
خدایا در این روز مرا هوش و بیداری نصیب فرما و از سفاهت و جهالت و کار باطل دور گردان و از هر خیری که در این روز نازل می فرمایی مرا نصیب بخش به حق جود و کرمت ای ای بخشنده‌ترین بخشندگان.
برای شب سوم ماه مبارک رمضان نمازی دو رکعتی مورد سفارش قرار گرفته که در هر رکعت خواندن سوره حمد و سپس 50 مرتبه سوره توحید مورد تاکید است. .حضرت علی (ع) درباره ثواب این نماز فرمود: هر کس این نماز را بخواند، ندا کرده می‌شود در قیامت به این که او آزاد شده خداست از آتش.
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب السابع فیما نذکره من زیادات فی اللیله الثالثه و یومها؛ فصل فیما یختص بالیوم الثالث من دعاء غیر متکرر، دعاء آخر فی الیوم الثالث
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب هفتم: اعمال شب و روز سوم ماه رمضان؛ فصل اول دعاها و اعمال مخصوص روز سوم رمضان (سومین دعا) دعای دیگر این روز:
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ الذِّهْنَ وَ التَّنْبِیهَ وَ أَبْعِدْنِی [وَ بَاعِدْنِی] فِیهِ عَنِ [من] السَّفَاهَهِ وَ التَّمْوِیهِ
خداوندا، در این روز هوشیاری و آگاهی را روزی‌ام کن و از نابخردی و دچار نیرنگ و اشتباه شدن به دور دار
وَ اجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ [أنزل] فِیهِ بِجُودِکَ یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِینَ
و از هر خیری که در این روز فرو می‌فرستی، بهره‌ای برای من قرار ده. به بخششت ای بخشنده‌ترین بخشنده
[یَا أَحْکَمَ الْحَاکِمِینَ] بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
[فرمانرواترین فرمانروا، به رحمتت]ای مهربان‌ترین مهربانان.
أقول و فی روایه أن الإنجیل أنزل یوم ثالث شهر رمضان علی عیسی ع فیکون له زیاده فی الاحترام و عمل الطاعات و الخیرات و روی لست مضین منه و سنذکرها فی لیله ست إن شاء الله تعالی
بنابر روایتی، انجیل در روز سوم ماه رمضان بر حضرت عیسی-علیه السّلام-نازل شده است. بنابراین، باید در این روز احترام آن بیشتر رعایت شده و به طاعات و خیرات عمل شود. این مطلب در ششم ماه رمضان نیز نقل شده است، که ان شاء اللّه تعالی در اعمال شب ششم ذکر خواهیم کرد.
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب السابع فیما نذکره من زیادات فی اللیله الثالثه و یومها؛ فصل فیما یختص بالیوم الثالث من دعاء غیر متکرر، دعاء آخر فی الیوم الثالث بروایه السید ابن الباقی
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب هفتم: اعمال شب و روز سوم ماه رمضان؛ فصل اول دعاها و اعمال مخصوص روز سوم رمضان (دومین دعا) دعای روز سوم به نقل از کتاب «سیّد ابن الباقی»:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا مُیَسِّرَ کُلِّ عَسِیرٍ وَ یَا مَنْ هُوَ حَسَنُ التَّدْبِیرِ وَ یَا مَنْ لَا یَحْتَاجُ إِلَی تَفْسِیرٍ
خدایا، از تو درخواست می‌کنم ای آسان‌کننده‌ی هر سختی و ای کسی که تدبیر و کارسازی‌ات نیکو است و ای خدایی که به توضیح نیاز نداری
وَ یَا مَنْ هُوَ أَکْبَرُ مِنْ کُلِّ کَبِیرٍ وَ یَا مَنْ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ لَا وَزِیرَ یَا مَنْ لَا صَاحِبَهَ لَهُ وَ لَا ضِدَّ
و ای بزرگ‌تر از هر بزرگ و ای خدایی که شریک و وزیری برای تو نیست و ای خدایی که همسر و ضدّ
وَ لَا نِدَّ وَ لَا مُعِینَ وَ لَا ظَهِیرَ یَا جَابِرَ الْعَظْمِ الْکَسِیرِ یَا مُعِینَ الْبَائِسِ الْفَقِیرِ
و مشابه و یاور و پشتیبانی برای تو وجود ندارد، ای به‌هم‌آورنده‌ی استخوان شکسته، ای یاور بیچارگان نیازمند،
یَا خَالِقَ الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ الْمُنِیرِ یَا سَالِکَ الْفَلَکِ الْمُدِیرِ یَا رَازِقَ الطِّفْلِ الصَّغِیرِ
ای آفریننده‌ی آفتاب و مهتاب درخشان، ای رهسپار سازنده‌ی فلک چرخنده، ای روزی‌دهنده به کودک کوچک،
أَسْأَلُکَ أَنْ تَفْتَحَ مَسَامِعَ قَلْبِی لِذِکْرِکَ وَ اتِّبَاعِ کُتُبِکَ وَ التَّصْدِیقِ بِأَنْبِیَائِکَ وَ الْوَفَاءِ بِعَهْدِکَ وَ الْإِیمَانِ بِوَعْدِکَ
از تو خواستارم که گوش‌های دل مرا برای یادت و پیروی از کتاب‌هایت و تصدیق پیامبرانت و وفا به پیمان و ایمان به نویدت بگشایی،
فَإِنِّی یَا إِلَهِی بِنُورِکَ اهْتَدَیْتُ وَ بِفَضْلِکَ اسْتَغْنَیْتُ وَ بِکَ أَصْبَحْتُ وَ أَمْسَیْتُ
زیرا ای معبود من، من به نور تو هدایت یافته‌ام و به تفضّل تو بی‌نیاز گردیده‌ام و به تو صبح و شب نموده‌ام.
إِلَهِی ذُنُوبِی بَیْنَ یَدَیْکَ أَسْتَغْفِرُکَ مِنْهَا وَ أَتُوبُ إِلَیْکَ
معبودا، گناهانم در پیشگاه تو است، از آن‌ها طلب آمرزش می‌کنم و به درگاه تو توبه می‌نمایم.
اللَّهُمَّ لَا تُؤَخِّرْنِی فِی الْأَشْرَارِ وَ لَا تُکْثِرْ بِی أَهْلَ النَّارِ أَحْیِنِی حَیَاهً طَیِّبَهً وَ تَوَفَّنِی وَفَاهً طَیِّبَهً کَرِیمَهً وَ أَلْحِقْنِی بِالْأَبْرَارِ
خدایا، مرا در میان بدان وانگذار و جزو جهنّمیان مکن، به زندگانی پاکیزه زنده‌ام بدار و به مرگ پاکیزه و گرامی بمیران و به نیکان بپیوند.
اللَّهُمَ إِنِّی أَسْتَغْفِرُکَ لِذُنُوبِی وَ أَعْرِضُ عَلَیْکَ حَوَائِجِی وَ أَسْأَلُکَ فَوْقَ رَغْبَتِی وَ أَرْغَبُ إِلَی کَرَمِکَ فِی التَّجَاوُزِ عَنْ ظُلْمِی لِنَفْسِی
خداوندا، از گناهانم به درگاه تو آمرزش می‌طلبم و خواسته‌هایم را بر تو عرضه می‌دارم و برتر از تمایل و گرایشم از تو درخواست می‌کنم و از کرمت خواهش دارم که از ستم من به خویشتن گذشت کنی
وَ أَنْ تَجْعَلَ غِنَایَ وَ هُدَایَ فِی نَفْسِی وَ أَنْ تَتَقَبَّلَهُ مِنِّی وَ تُبْلِغَنِی تَمَامَهُ وَ تُسَلِّمَهُ لِی وَ تَسْلَمَنِی مِنَ الْإِثْمِ فِیهِ بِعِزِّکَ الْعَظِیمِ
و بی‌نیازی [از مردم] و هدایت به خود را در وجودم قرار داده و آن [روزه و عبادت‌های این ماه] را از من بپذیری و به پایان آن برسانی و به من سالم تحویل داده و مرا از گناه کردن در آن سالم بداری. به سرافرازی بزرگت،
بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ
به رحمتت ای مهربان‌ترین مهربانان. درود خداوند بر حضرت محمّد و خاندان پاک او.
اعمال ماه رمضان؛ دعاهای روزهای ماه مبارک رمضان. از ابن عباس روایت کرده‌اند که حضرت رسول صلّی اللّه علیه و آله فضیلت بسیار از برای روزه هرروز ماه مبارک بیان فرمود و از برای هرروز دعای مخصوص با فضیلت و ثواب بسیار برای آن دعا ذکر کرده‌اند و ما به اصل دعا اکتفا می‌نماییم.
دعای روز سوم:
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ الذِّهْنَ وَ التَّنْبِیهَ وَ بَاعِدْنِی فِیهِ مِنَ السَّفَاهَهِ وَ التَّمْوِیهِ
خدایا! در این روز مرا هوش و بیداری نصیب فرما و از سفاهت و جهالت و کار باطل دور گردان
وَ اجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تُنْزِلُ فِیهِ بِجُودِکَ یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِینَ.
و از هرخیری که در این روز نازل می‌فرمایی مرا نصیب بخش، به حقّ جود و کرمت، ای بخشنده‌ترین بخشندگان!
رَوَاهَا اِبْنُ عَبَّاسٍ عَنِ اَلنَّبِیِّ ص اَلْیَوْمَ اَلثَّالِثَ
ابن عباس از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت کرده است: دعای روز سوم ماه رمضان
اَلْیَوْمَ اَلثَّالِثَ اَللَّهُمَّ اُرْزُقْنِی اَلذِّهْنَ وَ اَلتَّنْبِیهَ وَ أَبْعِدْنِی مِنَ اَلسَّفَاهَهِ وَ اَلتَّمْوِیهِ
وَ اِجْعَلْ لِی نَصِیباً فِی کُلِّ خَیْرٍ أُنْزِلَ فِیهِ بِجُودِکَ یَا أَجْوَدَ اَلْأَجْوَدِینَ
مَنْ دَعَا بِهِ بَنَی اَللَّهُ تَعَالَی لَهُ بَیْتاً فِی جَنَّهِ اَلْفِرْدَوْسِ فِیهِ سَبْعُونَ أَلْفَ غُرْفَهٍ مِنْ نُورٍ سَاطِعٍ فِی کُلِّ غُرْفَهٍ أَلْفُ سَرِیرٍ عَلَی کُلِّ سَرِیرٍ حُورِیَّهٌ وَ یَدْخُلُ عَلَیْهِ کُلَّ یَوْمٍ أَلْفُ مَلَکٍ بِالْهَدَایَا مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ تَعَالَی
کسی که این دعا را بخواند، خدای تعالی برای او خانه ای در بهشت ساخته است که در آن هفتاد هزار غرفه از نور ساطع می شود و در هر غرفه آن، هزار تختخواب و بستر و بر روز هر تختخواب، حوریه بهشتی است و در هر روز، هزار فرشته با هدایایی از طرف خدای تعالی بر او داخل می شوند.
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب السابع فیما نذکره من زیادات فی اللیله الثالثه و یومها؛ فصل فیما یختص بالیوم الثالث من دعاء غیر متکرر
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب هفتم: اعمال شب و روز سوم ماه رمضان؛ فصل اول دعاها و اعمال مخصوص روز سوم رمضان (اولین دعا):
فَمِنْ ذَلِکَ دُعَاءُ الْیَوْمِ الثَّالِثِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ
از جمله دعاهای روز سوم از ماه رمضان عبارتند از:
یَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکَارِهِ وَ یَا مَنْ یُفْثَأُ [یفل] بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ
ای کسی که گره‌های ناخوشایندی‌ها به‌وسیله‌ی تو گشوده می‌شود، و ای کسی که تندی و تیزی سختی‌ها به تو آرام می‌گردد [شکسته می‌شود]،
وَ یَا مَنْ یُلْتَمَسُ مِنْهُ الْمَخْرَجُ إِلَی رَوْحِ [مَحَلِ] الْفَرَجِ ذَلَّتْ لِقُدْرَتِکَ الصِّعَابُ
و ای کسی که از تو راه بیرون آمدن به آسودگی و گشایش، ملتمسانه درخواست می‌شود. سختی‌ها در برابر قدرت تو خواراند
وَ تَسَبَّبَتْ بِلُطْفِکَ الْأَسْبَابُ وَ جَرَی بِطَاعَتِکَ الْقَضَاءُ وَ مَضَتْ عَلَی إِرَادَتِکَ الْأَشْیَاءُ
و سبب‌ها به لطف تو کارساز می‌شوند و سرنوشت حتمی به اطاعت از تو روان است و همه‌ی اشیا براساس اراده‌ی گذرا می‌گردند.
فَهِیَ بِمَشِیَّتِکَ دُونَ قَوْلِکَ مُؤْتَمِرَهٌ وَ بِإِرَادَتِکَ دُونَ نَهْیِکَ مُنْزَجِرَهٌ أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ
بنابراین، همه‌ی اشیا فرمانبر خواست تواند نه گفتارت و به اراده‌ی تو [از چیزهایی که نباید بکنند] خودداری می‌کنند، نه نهی تو. تویی خدایی که برای امور مهمّ خوانده می‌شوی
وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ لِلْمُلِمَّاتِ [فِی الْمُلِمَّاتِ] لَا یَنْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَا دَفَعْتَ وَ لَا یَنْکَشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا کَشَفْتَ
و تویی پناهگاه همه در گرفتاری‌ها، و دفع نمیشود جز آنچه تو دفع نموده باشی و به کنار نمی‌رود مگر آنچه تو برطرف نموده باشی.
وَ قَدْ نَزَلَ بِی یَا رَبِّ مَا قَدْ تَکَأَّدَنِی ثِقْلُهُ وَ أَلَمَّ بِی مَا قَدْ بَهَظَنِی حَمْلُهُ وَ بِقُدْرَتِکَ أَوْرَدْتَهُ عَلَیَّ
ای پروردگار من، اکنون گرفتاریی بر من فرود آمده که سنگینی آن سخت آزارم می‌دهد و بلایی بر من نازل شده که حمل آن بر من سخت است و تو به قدرت خود آن را بر من وارد کرده‌ای
وَ بِسُلْطَانِکَ وَجَّهْتَهُ إِلَیَّ وَ لَا [فَلَا] مُصْدِرَ لِمَا أَوْرَدْتَ وَ لَا مُورِدَ لِمَا أَصْدَرْتَ وَ لَا صَارِفَ لِمَا وَجَّهْتَ وَ لَا فَاتِحَ لِمَا أَغْلَقْتَ
و به تسلّط خود آن را متوجه من کرده‌ای. از این‌رو، هرچه را تو وارد کرده‌ای نمی‌توان کنار راند و هرچه را تو کنار برانی نمی‌توان وارد کرد و هرچه را تو متوجه انسان کنی نمی‌توان برگرداند و هرچه را تو ببندی نمی‌توان گشود
وَ لَا مُغْلِقَ لِمَا فَتَحْتَ وَ لَا مُیَسِّرَ لِمَا عَسَّرْتَ وَ لَا مُعَسِّرَ لِمَا یَسَّرْتَ وَ لَا نَاصِرَ لِمَنْ خَذَلْتَ وَ لَا خَاذِلَ لِمَنْ نَصَرْتَ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
و هرچه را بگشایی نمی‌توان بست و هیچ چیز نمی‌تواند آنچه را تو سخت نموده‌ای آسان سازد و یا آنچه را که آسان نموده‌ای سخت کند و هیچ‌کس نمی‌تواند کسی را که تو شکست داده‌ای، یاری کند و یا کسی را که تو یاری کرده‌ای، شکست دهد. پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست.
وَ افْتَحْ لِی یَا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِکَ وَ اکْسِرْ عَنِّی سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِکَ
ای پروردگار من-و در گشایش را به بخشش خود به روی من بگشای و تسلّط اندوه را به نیروی بازدارنده‌ات از من بشکن
وَ أَنِلْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیمَا شَکَوْتُ وَ أَذِقْنِی حَلَاوَهَ الصُّنْعِ فِیمَا سَأَلْتُ وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ فَرَجاً [رَحْمَهً]
و مرا در آنچه به تو گله نمودم به نظر نیکی [که از تو امید دارم]نایل گردان و شیرینی نیکی خود را در آنچه از تو درخواست نمودم به من بچشان و از نزد خود گشایشی گوارا [و نزدیک]به من ارزانی دار.
هَنِیئاً [قَرِیباً] وَ اجْعَلْ لِی مِنْ عِنْدِکَ مَخْرَجاً وَحِیّاً وَ لَا تَشْغَلْنِی بِالاهْتِمَامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِکَ
[از نزد خود رحمتی به من ارزانی دار]و راه خروج سریع برای من قرار ده و از اهتمام به پاییدن واجبات و بکار زدن مستحباتت، به چیز دیگر مشغول مکن؛
وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِکَ فَقَدْ ضِقْتُ [یَا رَبِ] لِمَا نَزَلَ بِی ذَرْعاً
زیرا [ای پروردگار من]، توان بلایی را که بر من فرود آمده است ندارم
وَ امْتَلَأْتُ بِمَا [بِحَمْلِ مَا] حَدَثَ عَلَیَّ هَمّاً وَ أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَی کَشْفِ مَا مُنِیتُ بِهِ
و از [حمل]مصیبتی که برای من پیش آمده، از اندوه آکنده شده‌ام ولی تو می‌توانی مصیبتی را که بدان دچار شده‌ام برطرف نموده
و رخدادی را که در آن واقع شده‌ام، دفع کنی. وَ دَفْعِ مَا وَقَعْتُ فِیهِ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِی ذَلِکَ وَ إِنْ لَمْ أَسْتَوْجِبْهُ مِنْکَ یَا رَبِّ یَا ذَا الْعَرْشِ الْکَرِیمِ [الْعَظِیمِ]
پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست و چنین کن اگرچه مستحق آن نباشم [ای پروردگار من]، ای صاحب عرش باکرامت
وَ السُّلْطَانِ الْعَظِیمِ [الْقَدِیمِ] یَا خَیْرَ مَنْ خَلَوْنَا بِهِ وَحْدَنَا وَ یَا خَیْرَ مَنْ أَشَرْنَا إِلَیْهِ بِکَفِّنَا
و فرمانروایی بزرگ [دیرینه]و ای بهترین کسی که با او خلوت و با دست به‌سوی او اشاره می‌کنیم.
نَسْأَلُکَ اللَّهُمَّ أَنْ تُلْهِمَنَا الْخَیْرَ وَ تُعْطِیَنَاهُ وَ أَنْ تَصْرِفَ عَنَّا الشَّرَّ وَ تَکْفِیَنَاهُ وَ أَنْ تَدْحَرَ عَنَّا الشَّیْطَانَ وَ تُبَعِّدَنَاهُ
خداوندا، از تو می‌خواهیم که خیر و خوبی را به ما الهام نموده و عطا کنی و شرّ را از ما بازداشته و کفایت کنی و شیطان را از ما رانده و دور کنی
وَ أَنْ تَرْزُقَنَا الْفِرْدَوْسَ وَ تُحِلَّنَاهُ وَ أَنْ تَسْقِیَنَا مِنْ حَوْضِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ [صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ]
و بهشت فردوس را روزی‌مان نموده و در آن وارد کنی و از حوض محمّد و آل محمّد -درودهای تو بر او و خاندان او-سیراب نموده
وَ تُوْرِدَنَاهُ وَ نَدْعُوکَ یَا رَبَّنَا (تَضَرُّعاً وَ خِیفَهً)[1] وَ رَغْبَهً وَ رَهْبَهً وَ خَوْفاً وَ طَمَعاً (إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ)[2]
و در آن وارد کنی. ای پروردگار ما، از روی تضرّع و بیم و گرایش و هراس و ترس و آزمندی، تو را می‌خوانیم. که تو شنوای دعا هستی
وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحُرْمَهِ مَنْ عَاذَ بِکَ مِنْکَ وَ لَجَأَ إِلَی عِزِّکَ وَ اسْتَظَلَّ بِفَیْئِکَ
و بر محمّد و آل او درود فرست. خداوندا، به احترام هرکس که از تو به تو پناه برده و به عزّتت پناهنده شده است و در زیر سایه‌ات قرار گرفته
وَ اعْتَصَمَ بِحَبْلِکَ وَ لَمْ یَثِقْ إِلَّا بِکَ یَا جَزِیلَ الْعَطَایَا وَ یَا فَکَّاکَ الْأُسَارَی أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِی الْمُلِمَّاتِ
و به ریسمانت چنگ زده و جز به تو اعتماد نکرده است، از تو درخواست می‌کنم. ای بسیار بخشنده و ای آزادکننده‌ی اسیران، تو پناهگاه [همه]در مصیبت‌هایی
وَ أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْ لِی فَرَجاً وَ مَخْرَجاً
و برای امور مهمّ به درگاهت دعا می‌شود، بر محمّد و آل محمّد درود فرست و گشایش و راه خروجی برای من قرار ده
وَ ارْزُقْنِی رِزْقاً وَاسِعاً بِمَا شِئْتَ إِذَا شِئْتَ وَ کَیْفَ شِئْتَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
و به هر وسیله و در هر زمان و به هر صورت که می‌خواهی، روزی گسترده روزی‌ام کن، ای مهربان‌ترین مهربانان.
