در سالهای اخیر، مراکز خدمات پرستاری در منزل با دریافت مجوزهای رسمی از وزارت بهداشت و سازمانهای مرتبط، نقش مهمی در حل این بحران ایفا کردهاند. این مراکز معمولاً با تیمی از پرستاران آموزشدیده، متعهد و دارای سابقه، خدماتی متنوع ارائه میدهند، از مراقبتهای روزانه و تخصصی گرفته تا همراهی در فعالیتهای اجتماعی و ذهنی. خدمات این مراکز بهصورت پارهوقت یا شبانهروزی در دسترس خانوادههاست و امکان هماهنگی کاملاً انعطافپذیر دارد. شاید بتوان واقعبینانهتر چنین نتیجه گرفت که مراقبت از سالمند در منزل، بیش از آنکه یک خدمت لوکس یا انتخاب ثانویه باشد، ضرورتی انسانی برای حفظ کرامت سالمند و راهکاری مؤثر برای کاهش فشارهای روانی خانوادهها در زندگی پرشتاب شهری امروزیست.
درست در همان لحظهای که متوجه میشویم والدینمان دیگر نمیتوانند از پس کارهای روزمرهشان بهتنهایی بربیایند، بخشی از معادلات زندگیمان تغییر میکند. ناگهان نقشها عوض میشود: پدر یا مادری که همیشه تکیهگاهمان بوده، حالا به تکیهگاهی برای ادامه زندگیاش نیاز دارد. اینجاست که یک دغدغه مشترک برای خانوادههای ایرانی بهویژه در شهرهای بزرگی مثل تهران شکل میگیرد: چطور میتوان با خیال راحت از سالمند در خانه مراقبت کرد، بدون آنکه کیفیت زندگی او یا آرامش روانی خانواده به خطر بیفتد؟
تا همین چند دهه پیش، خانوادههای ایرانی با چند نسل زیر یک سقف زندگی میکردند. اما حالا سبک زندگی شهری، مشغلههای شغلی، مهاجرت فرزندان و تغییر ساختار خانواده باعث شده دیگر مثل گذشته نتوان به مراقبت سنتی و خانوادگی از سالمندان تکیه کرد. بیشتر سالمندان امروز، بهویژه در کلانشهرهایی مثل تهران، ساعات زیادی را تنها میگذرانند. تنهایی، بیتحرکی و عدم رسیدگی منظم، به مرور سلامت جسم و روانشان را تهدید میکند.
بیشتر مردم فکر میکنند مراقبت از سالمند یعنی فقط یادآوری داروها، تهیه غذای سالم یا کمک در انجام فعالیتهای روزانه. اما واقعیت این است که سالمندان نیازهای پنهانتری دارند: همصحبتی، درک شدن، شنیده شدن، همراه داشتن در پیادهروی یا حتی کسی که با حوصله به خاطراتشان گوش بدهد. مراقبت واقعی یعنی توجه به کرامت، استقلال و شخصیت آنها.
در تهران و سایر شهرهای بزرگ، زندگی با ریتم تندی در جریان است. فرزندان سالمندان اغلب بین وظایف کاری، مسئولیتهای خانوادگی و مراقبت از پدر یا مادرشان در نوساناند. این وضعیت در بلندمدت به خستگی روانی، فرسودگی شغلی و حتی احساس گناه مزمن منجر میشود. بسیاری از خانوادهها بهرغم میل باطنیشان، از سر اجبار سالمند را به خانه سالمندان میسپارند؛ راهحلی که همیشه حس سنگینی به همراه دارد.
در سالهای اخیر تقاضا برای خدمات مراقبت در منزل رشد چشمگیری داشته است. پرستار سالمند در منزل راهی است برای حفظ کرامت، استقلال و آرامش سالمند، بدون اینکه خانوادهها مجبور شوند زندگیشان را متوقف کنند. حضور پرستار در خانه نه تنها باعث میشود سالمند در فضای آشنا و دوستداشتنیاش بماند، بلکه به بهبود کیفیت زندگیاش هم کمک میکند.
یک پرستار مناسب برای مراقبت از سالمند باید بیش از دانش تخصصی، واجد مهارتهای انسانی باشد. صبوری، همدلی، مسئولیتپذیری و توانایی برقراری ارتباط موثر با افراد سالخورده، از جمله مهمترین ویژگیهای یک مراقب حرفهای است. همچنین به دلیل تنوع فرهنگی و تفاوتهای فردی، انتخاب فردی که با روحیات سالمند سازگار باشد، اهمیت دوچندانی دارد.
برخی تصور میکنند استخدام پرستار در منزل فقط برای سالمندان بیمار یا ناتوان است. در حالی که بسیاری از خانوادهها تنها برای ایجاد حس همراهی، بهبود تحرک سالمند یا حتی پیشگیری از افسردگی و انزوای اجتماعی از پرستار کمک میگیرند. خدمات مراقبتی میتواند شامل کارهایی مثل همراهی در پیادهروی، انجام تمرینات ذهنی یا جسمی، پخت غذاهای سالم یا حتی سادهترین کارها مثل صحبت کردن روزانه باشد.
در تهران، با وجود شلوغی، ترافیک و مشغلههای زیاد، خوشبختانه زیرساختهای خدمات مراقبتی خانگی در حال رشد است. مراکزی با مجوز رسمی و تیمهای تخصصی شرایطی را فراهم کردهاند که خانوادهها بتوانند با آرامش خاطر، مراقبت از سالمندانشان را به نیروهای حرفهای بسپارند. این مراکز معمولاً پرستاران آموزشدیده، با سابقه و قابل اعتماد را برای مراقبت در منزل اعزام میکنند.
برای بسیاری از خانوادهها، مهمترین دغدغه در استخدام پرستار سالمند، بحث اعتماد است. اینکه فرد مراقب دقیقاً چه آموزشی دیده، تحت چه نظارتی کار میکند و در مواقع اضطراری چه اقداماتی انجام میدهد، سؤالاتی است که نباید بیپاسخ بمانند. به همین دلیل، همکاری با موسسات معتبر و مجاز، خیال خانوادهها را تا حد زیادی راحت میکند.
در نهایت، مراقبت در منزل راهحلی انسانی، موثر و هماهنگ با نیازهای زندگی مدرن است. اگرچه همیشه آسان نیست، اما میتواند تفاوت بزرگی در کیفیت زندگی سالمند و آرامش روانی خانواده ایجاد کند. انتخاب پرستار سالمند بهجای تصمیمهای ناگهانی مثل انتقال به خانه سالمندان، حرکتی سنجیده، مسئولانه و پر از احترام است.
اگر تصمیم گرفتهاید از خدمات پرستاری در منزل استفاده کنید، مراکز معتبر و مجوزدار در تهران میتوانند راهحلهای مناسبی ارائه دهند. موسسههایی نظیر زندگی برتر با سالها تجربه توانستهاند اعتماد خانوادههای زیادی را جلب کنند و پرستارانی متعهد، آموزشدیده و دلسوز را به منازل اعزام کنند. آسودگی دل شما میتواند از همینجا آغاز شود.
