به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز به نقل از فرانس 24، غزه، که سالهاست در سایه تنشهای شدید سیاسی و نظامی بین اسرائیل و گروههای فلسطینی زندگی میکند، همواره با بحرانهای انسانی متعددی مواجه بوده است. محدودیتهای رفتوآمد، محاصره اقتصادی و حملات نظامی متناوب، باعث شده است که بخش بزرگی از جمعیت این منطقه به کمکهای بینالمللی وابسته باشند. طبق گزارش سازمان ملل، بیش از 2 میلیون نفر در غزه نیاز فوری به کمکهای غذایی، دارویی و بهداشتی دارند.
با توجه به اینکه بخش بزرگی از منابع داخلی غزه به دلیل محدودیتها و تحریمها قابل استفاده نیست، سازمانهای بشردوستانه نقش حیاتی در تأمین نیازهای اساسی ساکنان ایفا میکنند. این سازمانها طی سالها، از طریق گذرگاههای مرزی با همکاری دولتهای منطقهای و بینالمللی، میلیونها دلار کمک غذایی، دارویی و زیرساختی را به دست نیازمندان رساندهاند.
از مارس 2025، اسرائیل قوانین جدیدی را برای فعالیت سازمانهای غیردولتی بینالمللی در غزه اعمال کرده است. بر اساس این قوانین، تمامی سازمانها موظف هستند فهرست کاملی از کارکنان فلسطینی، جزئیات تأمینکنندگان مالی و حتی برنامههای داخلی خود را ارائه دهند. مقامات اسرائیلی مدعی هستند که این اقدام به منظور «افزایش شفافیت و جلوگیری از سوءاستفاده از منابع» صورت گرفته است.
با این حال، سازمانهای بینالمللی از جمله «اکسفام»، «پزشکان بدون مرز» و «کِیر» اعلام کردهاند که ارائه چنین اطلاعات حساس، نه تنها امنیت کارکنان و دریافتکنندگان کمک را به خطر میاندازد، بلکه اصول انسانی و بیطرفی سازمانها را نقض میکند. از مارس تا جولای 2025، بیش از 60 درخواست ارسال کمک به غزه از سوی سازمانها رد شده است، و بسیاری از محمولهها در انبارهای اردن و مصر متوقف ماندهاند.
محدودیتهای جدید اسرائیل، اثرات مستقیم و فوری بر سلامت و معیشت ساکنان غزه داشته است. هزاران تن از افراد نیازمند که پیشتر به کمکهای غذایی و دارویی دسترسی داشتند، اکنون با کمبود شدید مواجهاند. سازمان «آنرا» اعلام کرده است که بیش از 7 میلیون دلار کمکهای حیاتی آماده ارسال دارد، اما به دلیل قوانین جدید، قادر به انتقال آن نیست.
کارشناسان هشدار میدهند که ادامه این وضعیت میتواند منجر به بحران گسترده انسانی شود. کمبود داروهای ضروری، تجهیزات پزشکی و مواد غذایی، به ویژه در میان کودکان و سالمندان، خطر مرگ و بیماریهای واگیردار را افزایش میدهد. این شرایط همچنین فشار روانی و اجتماعی گستردهای بر جمعیت ساکن غزه وارد میکند و باعث افزایش نارضایتی و تنشهای داخلی خواهد شد.
سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و نهادهای حقوق بشری بینالمللی، محدودیتهای اسرائیل در ارسال کمکهای انسانی به غزه را محکوم کردهاند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، اعلام کرده است که هیچ ترتیبی که اصول انسانی و حقوق بشر را نقض کند، قابلپذیرش نیست و خواستار بازگشایی فوری گذرگاههای مرزی برای ارسال کمکها شده است.
اتحادیه اروپا نیز در بیانیهای اعلام کرد که این محدودیتها میتواند پیامدهای جدی برای ثبات منطقه داشته باشد و جامعه بینالمللی باید به سرعت برای حل بحران انسانی وارد عمل شود. علاوه بر این، گروههای حقوق بشری هشدار دادهاند که اقدامات اسرائیل ممکن است به نقض قوانین بینالمللی بشردوستانه تعبیر شود و مسئولیتهای حقوقی بینالمللی برای مقامات اعمالکننده محدودیتها ایجاد کند.
محدودیتهای جدید تنها پیامدهای انسانی ندارند؛ بلکه ابعاد سیاسی و امنیتی گستردهای نیز دارند. برخی تحلیلگران معتقدند که اسرائیل با اعمال این محدودیتها درصدد افزایش فشار سیاسی بر گروههای فلسطینی و دولتهای منطقهای است. این اقدام میتواند به عنوان ابزاری برای کنترل جریان کمکها و تقویت نفوذ سیاسی اسرائیل در مذاکرات آتی مورد استفاده قرار گیرد.
از سوی دیگر، توقف کمکهای بینالمللی میتواند باعث افزایش تنشها و نارضایتی در میان جمعیت غزه شود و زمینه را برای بروز خشونت و بیثباتی بیشتر فراهم کند. کارشناسان امنیتی هشدار میدهند که ادامه بحران انسانی، امنیت منطقه را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد و ممکن است به شعلهور شدن درگیریهای محلی و منطقهای منجر شود.
از منظر حقوق بینالملل، محدودیتهای اعمالشده بر فعالیت سازمانهای بشردوستانه میتواند ناقض اصول پایهای کنوانسیونهای ژنو و مقررات بینالمللی درباره حمایت از غیرنظامیان در مناطق درگیر جنگ باشد. اصول بنیادین بشردوستی و بیطرفی سازمانهای بینالمللی، ایجاب میکند که کمکها بدون مانع به دست نیازمندان برسد.
سازمانهای غیردولتی هشدار دادهاند که ادامه محدودیتها میتواند اثر معکوس داشته باشد و نه تنها وضعیت انسانی را وخیمتر کند، بلکه اعتبار سازمانها و اعتماد عمومی به کمکهای بینالمللی را کاهش دهد. این وضعیت همچنین میتواند باعث کاهش مشارکت مالی و منابع جهانی برای کمک به غزه شود.
با توجه به شدت بحران، جامعه بینالمللی باید اقدامات فوری و هماهنگ برای بازگشایی گذرگاهها و تسهیل ارسال کمکهای بشردوستانه انجام دهد. از جمله راهکارهای پیشنهادی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ایجاد مکانیزم شفاف و امن برای ارائه کمکها بدون نیاز به افشای اطلاعات حساس کارکنان و منابع مالی.
فشار دیپلماتیک بر اسرائیل برای احترام به اصول بشردوستانه و قوانین بینالمللی.
همکاری با کشورهای منطقه برای تسهیل عبور کمکها از مسیرهای جایگزین و امن.
افزایش منابع مالی و لجستیکی برای سازمانهای غیردولتی جهت مقابله با تأخیرها و کمبودها.
در صورت اجرای این اقدامات، میتوان از وخامت بحران انسانی جلوگیری کرد و شرایط زندگی میلیونها نفر در غزه را بهبود بخشید.
برای پیگیری اخبار سیاسی اینجا کلیک کنید.
