به گزارش سرویس اجتماعی پایگاه خبری ساعدنیوز، همه ماجرا از سربههوایی یک گله بز اتیوپیایی شروع شد! «کالدی» یک چوپان کافایی بود که در قرن نهم میلادی زندگی میکرد. یک روز زمین پربرکتی سر راهش سبز شد که برای چرا، جان میداد. کالدی هم صدایش را برای اهالی کافا درنیاورد و چند روزی بزهایش را برای چرا به آنجا بُرد اما روز سوم اتفاق عجیبی افتاد؛ بزهایش، شبها نمیخوابیدند!
کالدی نمیدانست چه بلایی سر بزهایش آمده که هم اینقدر سرحالاند و هم شبها نمیخوابند. روز چهارم تصمیم گرفت کنارشان بنشیند. در همان زمین. و متوجه شد که بزها دانهای سرخ شبیه توت را میخورند که کالدی نمیداند چیست. آن لحظه تنها کاری که به ذهنش رسید جمع کردن آن توتها و بردنش برای راهبِ کافا بود. راهب هم که ماجرا را شنید، دانهها را دم کرد و با کالدی خوردند و آنقدر انرژی گرفتند که کم کم دست آن زمین و دانههای شبیه توتش که بعدها نام «قهوه» گرفتند برای همه رو شد.
حالا قرنها از افسانه کالدی و بزهایش گذشته و دانههای قهوه، راهها و جادههای زمینی و هوایی پر پیچ و خمی را برای رسیدن به قلب ما طی کردهاند. قهوهای که «کافئین»اش ما را سخت شیفته خودش کرده؛ مادهای که به دلیل زور و قدرتش در مبارزه با خستگی و افزایش سطح انرژی، به عنوان محرک سیستم عصبی مرکزی ما شناخته شده است و میدانید چه حالی به ما میدهد؟ نوشیدنش باعث ترشح هورمون دوپامین طی یک فرایند پیچیده علمی در بدن ما و تجربه حس لذت و پاداش میشود.
جدا از این حس خوب، همه ما خوبیهای قهوه را هم از بر هستیم؛ از کنترل دیابت نوع دو و افزایش انرژی و کاهش وزن، تا محافظت از سیروز کبدی و کنترل درد و ایجاد ایمنی در برابر پارکینسون. اما این فنجان جادویی که از قرن شانزده تا هجده میلادی خیلی از انقلابهای جهان را تحت تاثیر گردهماییهای قهوهخانهای خودش قرار داده و روحانیون اروپایی به آن «اختراع تلخ شیطان» میگفتند، در جدیدترین تحقیقات علمی، میتواند بلای جان ما شود!
یک مطالعه متاآنالیز درباره اثرات قهوه بر ایجاد سرطان در سال 2024، ارتباط معنیداری بین مصرف بالای قهوه و افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه پیدا کرده است؛ وقتی مرورش میکنم مهمترین بخشش آنجاست که گزارش میدهد با افزایش هر «یک فنجان در روز»، ریسک ابتلا به سرطان ریه حدود 6٪ بیشتر میشود. حالا خودتان حساب کنید که روزانه چند فنجان قهوه مینوشید و درصدهای ابتلا به سرطان ریهتان را البته دور از جان، روزانه جمع ببندید.
اما در سال 2025، تحقیقات عمیقتر میشود و یک متاآنالیز مروری دیگر که به بررسی تاثیر ترکیبات زیستی قهوه مثل کلروژنیک اسید بر عملکرد اندوتلیال رگها پرداخته بود به نتیجه عجیبی میرسد. و آن نتیجه چیست؟ اصلا دنبال شنیدن اثرات بلندمدت نباشید چون این متاآنالیز ثابت کرد ترکیبی به نام «اچ اچ کیو» در قهوه وجود دارد که مصرف بیش از اندازه این فنجان تلخ، حتی در کوتاهمدت هم، باعث خرابکاری در عملکرد اندوتلیوم میشود؛ یعنی آنچنان هم بعید نیست که با زیادهروی در نوشیدن قهوه، سلامت عروقتان را به بد خطری بیندازید.
برای کسی که به پیچیدن روزانه عطر گرم و تلخ دانههای ترد قهوه در زندگیاش عادت دارد، سختتر از اینکه بگوییم «فنجانهایت را کمتر کن» وجود ندارد. به قول قهوهخوارها «شبیه از سینه مادر گرفتن نوزاد است!» همانقدر سخت، همانقدر تلخ و همانقدر چالشبرانگیز. اما نه تا زمانی که حرف سلامتیمان در میان باشد.
عمرو بن ابراهیم میگوید: «شنیدم امام کاظم علیه السلام میفرمود: «اگر مردم در خوراک، میانهروی و اعتدال داشته باشند، بدنهایشان استوار و سلامت میشود.» (المحاسن، ص 439) پس یادمان باشد که قرار نیست زیاد به خودمان سخت بگیریم و فنجان دوستداشتنی قهوهمان را حذف کنیم اما گاهی به خاطر جانمان هم که شده لازم است کمی کمتر و معتدلترش کنیم.
میدانید چرا؟ چون اثرات زیادهروی در قهوه آنقدرها هم که سرسری از کنارش میگذریم ناچیز نیست و اگر بخواهیم با حساب سرانگشتی آمارش را دربیاوریم باید بگویم طبق مطالعهای که در کنفرانس کالج آمریکایی کاردیولوژی در سال 2024 انجام شد، مصرف مزمن کافئین یعنی بیشتر از 400 میلیگرم در روز یا همان حدود چهار فنجان قهوه، در افراد سالم، موجب افزایش مداوم ضربان قلب و فشار خون و در آخر بالا بردن خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی میشود.
حالا انتخاب با خودتان: «آیا دوست دارید این فنجان تلخ پرماجرا، بلای جانتان شود؟ یا برایش تصمیمی تازه میگیرید؟»
سایر اخبار اجتماعی را اینجا دنبال کنید
