به گزارش سرویس آموزش پایگاه خبری ساعدنیوز، در دنیای امروز که با چالشهای زیستمحیطی روزافزونی مانند آلودگی هوا، بحران آب و مدیریت پسماندها روبرو هستیم، نقش رشتههایی که به طور مستقیم با سلامت انسان و محیط اطراف او در ارتباط هستند، بیش از هر زمان دیگری پررنگ شده است. مهندسی بهداشت محیط یکی از همین رشتههای حیاتی و کاربردی است که با تلفیق دانش مهندسی، علوم پایه و بهداشت، به کنترل عوامل مخرب محیطی و ارتقای سطح سلامت جوامع میپردازد. این مقاله به معرفی جامع این رشته و بررسی دقیق بازار کار بهداشت محیط و آینده شغلی بهداشت محیط میپردازد تا راهنمای کاملی برای علاقهمندان باشد.
مهندسی بهداشت محیط شاخهای از علوم مهندسی است که بر شناسایی، ارزیابی و کنترل عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی محیط که بر سلامت انسان تأثیرگذارند، تمرکز دارد. هدف اصلی این رشته، پیشگیری از بیماریها و ایجاد محیطی سالمتر برای زندگی است. دانشجویان این رشته با مباحث گستردهای از جمله تصفیه آب و فاضلاب، مدیریت مواد زائد جامد، کنترل آلودگی هوا، بهداشت مواد غذایی، ایمنی و بهداشت حرفهای و مبارزه با ناقلین بیماریها آشنا میشوند. در واقع، یک مهندس بهداشت محیط، پزشکی است که به جای تمرکز بر یک فرد، سلامت کل جامعه را از طریق حفاظت از محیط زیست درمان و تضمین میکند.
یک فارغالتحصیل این رشته بسته به محل خدمت خود، مسئولیتهای گوناگونی را بر عهده میگیرد. وظایف مهندس بهداشت محیط بسیار گسترده و متنوع است و شامل موارد زیر میشود:
نظارت بر کیفیت آب آشامیدنی: نمونهبرداری منظم از منابع آب، شبکههای توزیع و انجام آزمایشهای شیمیایی و میکروبیولوژیکی برای اطمینان از سلامت آب.
مدیریت فاضلاب و پسماند: طراحی و نظارت بر عملکرد سیستمهای جمعآوری و تصفیهخانههای فاضلاب شهری و صنعتی و همچنین مدیریت فرآیندهای جمعآوری، دفع و بازیافت زباله.
کنترل آلودگی هوا و صدا: اندازهگیری آلایندههای هوا در مناطق شهری و صنعتی و ارائه راهکارهای کنترلی برای کاهش آنها.
بهداشت مواد غذایی و اماکن عمومی: بازرسی و نظارت بهداشتی بر مراکز تهیه، توزیع و فروش مواد غذایی، رستورانها، هتلها، بیمارستانها و مدارس برای اطمینان از رعایت استانداردها.
ایمنی و بهداشت حرفهای (HSE): فعالیت در واحدهای ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) در صنایع مختلف برای شناسایی و کنترل عوامل زیانآور محیط کار.
مبارزه با حشرات و ناقلین بیماری: برنامهریزی و اجرای اقدامات لازم برای کنترل جمعیت حشرات و جوندگان موذی که میتوانند بیماریها را منتقل کنند.
یکی از مهمترین دغدغههای داوطلبان هر رشته، شناخت فرصتهای شغلی و آینده حرفهای آن است. خوشبختانه بازار کار بهداشت محیط به دلیل اهمیت روزافزون مسائل زیستمحیطی و بهداشتی، از وضعیت مطلوبی برخوردار است و فارغالتحصیلان آن میتوانند در دو بخش دولتی و خصوصی مشغول به کار شوند.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: به عنوان بازرس بهداشت محیط در معاونتهای بهداشتی دانشگاههای علوم پزشکی و مراکز بهداشت شهرستانها.
شرکتهای آب و فاضلاب: به عنوان کارشناس کنترل کیفیت آب و ناظر بر بهرهبرداری از تصفیهخانهها.
شهرداریها: در سازمانهای مدیریت پسماند، بازیافت و خدمات شهری.
سازمان حفاظت محیط زیست: به عنوان کارشناس پایش و کنترل آلایندههای زیستمحیطی.
سایر سازمانها: وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان ملی استاندارد.
صنایع و کارخانجات: فعالیت در واحدهای HSE برای مدیریت جنبههای بهداشتی و زیستمحیطی صنعت.
بیمارستانها و مراکز درمانی: به عنوان مسئول بهداشت محیط بیمارستان و کنترل عفونتهای بیمارستانی.
شرکتهای مشاور: ارائه خدمات مشاوره در زمینه طراحی سیستمهای تصفیه آب و فاضلاب، مدیریت پسماند و ارزیابی اثرات زیستمحیطی (EIA).
آزمایشگاههای معتمد: فعالیت در آزمایشگاههای تخصصی آب، فاضلاب و مواد غذایی.
با توجه به افزایش قوانین و استانداردهای سختگیرانه زیستمحیطی و بهداشتی در سطح ملی و جهانی، نیاز به متخصصان این حوزه همواره رو به رشد است و آینده شغلی بهداشت محیط بسیار روشن و امیدوارکننده به نظر میرسد.
رشته مهندسی بهداشت محیط، یک انتخاب هوشمندانه برای افرادی است که هم به مباحث فنی و مهندسی علاقهمندند و هم دغدغه سلامت جامعه و حفاظت از محیط زیست را دارند. این رشته با فراهم آوردن دانش و مهارتهای لازم برای حل معضلات بهداشتی و زیستمحیطی، نه تنها یک مسیر شغلی باثبات و پرتقاضا را پیش روی فارغالتحصیلان قرار میدهد، بلکه فرصتی برای ایفای نقشی مؤثر در ساختن آیندهای سالمتر و پایدارتر برای همگان ایجاد میکند.
برای مشاهده سایر مطالب مرتبط با آموزش اینجا کلیک کنید
