به گزارش سرویس روانشناسی پایگاه خبری ساعدنیوز، دوران بلوغ برای پسران، سرآغاز تغییرات گسترده جسمی و هورمونی است. این دگرگونیها که گذار از کودکی به مردانگی را رقم میزنند، کنجکاوی طبیعی و شدیدی را نسبت به مسائل جنسی و روابط عاطفی ایجاد میکنند. در غیاب آموزش صحیح و منابع معتبر، بسیاری از نوجوانان برای یافتن پاسخ سوالات خود به فضایی خطرناک و گمراهکننده پناه میبرند: دنیای پورنوگرافی. اما این انتخاب، که در دنیای دیجیتال امروز به آسانی در دسترس است، میتواند آسیبهای جبرانناپذیری بر مغز در حال تکامل آنها وارد کند.
بین سنین 12 تا 20 سالگی، مغز انسان در یک دوره حیاتی به نام «انعطافپذیری عصبی» (Neuroplasticity) قرار دارد. در این بازه زمانی، مغز مانند یک اسفنج، تجربیات و اطلاعات محیطی را جذب کرده و بر اساس آنها "شکل" میگیرد. مسیرهای عصبی و سیناپسها در واکنش به رفتارها و محرکهای خارجی تغییر میکنند.
وقتی یک پسر نوجوان به صورت مکرر و با اشتیاق به تماشای فیلمهای پورن میپردازد، در واقع در حال برنامهریزی مجدد شیمی مغز خود بر اساس تصاویری غیرواقعی و موقعیتهایی ساختگی است. این تجربیات، پایههای درک او از صمیمیت، روابط و جنسیت را در حساسترین دوره رشد ذهنیاش بنا میکنند.
اتفاقی که هنگام تماشای محتوای مستهجن در مغز رخ میدهد، شباهت انکارناپذیری به مصرف مواد مخدر دارد. در هر دو حالت، مغز مقادیر زیادی دوپامین (هورمون لذت و پاداش) ترشح میکند که حس سرخوشی موقتی ایجاد میکند. مشکل از آنجا آغاز میشود که مغز به این سطح از تحریک عادت میکند.
درست مانند یک فرد معتاد، نوجوان برای رسیدن به همان لذت اولیه، به مرور زمان به محتوای بیشتر، متنوعتر و افراطیتری نیاز پیدا میکند. این امر آستانه تحریک طبیعی او را به شدت بالا برده و زمینه را برای اعتیاد به پورنوگرافی فراهم میکند.
یکی از مخربترین عوارض پورنوگرافی، ایجاد تصویری کاملاً غیرواقعی از رابطه جنسی است. این فیلمها که با هدف حداکثرسازی تحریک بصری ساخته میشوند، هیچ شباهتی به روابط انسانی در دنیای واقعی ندارند.
انتظارات غیرواقعی از شریک زندگی: نوجوان میآموزد که شریک جنسیاش باید همیشه و به شیوههای اغراقآمیز او را تحریک کند، امری که در یک رابطه سالم و واقعی امکانپذیر نیست و منجر به سرخوردگی میشود.
تصویر بدنی مخدوش: بر اساس گزارشها، تقریباً تمام بازیگران فیلمهای مستهجن تحت عملهای جراحی زیبایی قرار گرفتهاند. نمایش مداوم این اندامهای غیرواقعی باعث میشود نوجوان نسبت به بدن خود یا شریک آیندهاش احساس شرم و ناکافی بودن کند و تصور کند که ظاهر طبیعی او ایراد دارد.
جدایی رابطه جنسی از عاطفه: در این فیلمها، روابط انسانی به یک کنش فیزیکی صرف تقلیل مییابد و از هرگونه عشق، محبت و صمیمیت تهی است. این طرز فکر به مغز نوجوان القا میکند که رابطه عاطفی و جنسی دو مقوله کاملاً جدا از هم هستند.
دسترسی آسان و رایگان به پورنوگرافی در اینترنت، همراه با امکان مخفی کردن آن، باعث میشود نوجوانان در تنهایی به تماشای این محتوا بپردازند. این مخفیکاری این پیام را به مغز میدهد که رابطه جنسی یک عمل شرمآور، درونی و منزوی است. این طرز فکر میتواند به مشکلات عمیق روانی منجر شود:
انزوای اجتماعی و افسردگی: فرد به جای برقراری ارتباط واقعی با همسالان، زمان خود را صرف دنیای مجازی و غیرواقعی پورنوگرافی میکند.
از دست دادن تمرکز: نیاز مداوم به تحریک و فکر کردن به این مسائل، تمرکز فرد را در تحصیل، کار و فعالیتهای روزمره مختل میکند.
شکلگیری مغز بر پایه الگوهای پورنوگرافی میتواند در بزرگسالی به اختلالات جدی منجر شود:
بیشفعالی جنسی (Hypersexuality): در این حالت، نیاز و توان جنسی فرد آنقدر شدید است که زندگی عادی او را مختل کرده و میتواند به اضطراب، عصبی بودن و گرایش به رفتارهای پرخطر منجر شود.
اعتیاد جنسی (Sexual Addiction): این بیماری با یک الگوی وسواسی و اجباری برای برقراری رابطه جنسی تعریف میشود که در آن فرد کنترلی بر تمایلات خود ندارد و این رفتارها به زندگی شغلی، خانوادگی و عزت نفس او آسیب جدی میزند.
در جامعهای که آموزش جنسی در مدارس وجود ندارد و صحبت درباره این مسائل تابو محسوب میشود، وظیفه اصلی بر دوش والدین است. سکوت و نادیده گرفتن کنجکاوی نوجوان، او را مستقیماً به سمت منابع مخرب سوق میدهد.
گفتگوی صادقانه و ایجاد اعتماد: بهترین زمان برای آموزش مسائل جنسی به فرزندتان، همین دوران نوجوانی است. فضایی امن ایجاد کنید تا او بتواند بدون ترس و خجالت، سوالات و احساسات خود را با شما در میان بگذارد.
آموزش واقعیتها: برای او تشریح کنید که فیلمهای مستهجن تصویری دروغین و تجاری از روابط انسانی هستند و با واقعیت فاصله زیادی دارند.
نظارت هوشمندانه: استفاده از نرمافزارهای فیلترینگ و نظارتی بر روی دستگاههای الکترونیکی میتواند دسترسی آسان به این محتواها را محدود کند.
اطلاعرسانی درباره آسیبها: فرزند خود را از عوارض روانی، اجتماعی و جسمی اعتیاد به پورنوگرافی آگاه کنید. این آگاهی، بهترین ابزار پیشگیری است.
تماشای فیلمهای مستهجن در دوران نوجوانی، صرفاً یک سرگرمی بیخطر نیست؛ بلکه فرآیندی است که به دلیل انعطافپذیری بالای مغز در این سن، میتواند مسیر رشد روانی و عاطفی فرد را برای همیشه تغییر دهد. این محتوا با ایجاد انتظارات غیرواقعی، شکلدهی به مدارهای اعتیادآور مشابه مواد مخدر، و القای تصویری مخدوش از روابط انسانی، سلامت روان نوجوانان را به طور جدی تهدید میکند و آنها را در بزرگسالی در معرض اختلالاتی مانند اعتیاد جنسی، افسردگی و ناتوانی در برقراری روابط صمیمی و سالم قرار میدهد. کلیدیترین راهکار مقابله با این پدیده، آموزش صحیح، گفتگوی باز و صادقانه والدین با فرزندان و آگاهسازی آنها نسبت به این خطرات است.
برای مشاهده سایر مطالب مرتبط با روانشناسی اینجا کلیک کنید
