به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز به نقل از سی ان ان، در دنیای هوانوردی، برخی پرندهها تنها وسیلهای برای جابهجایی نیستند، بلکه نماد یک رویا، یک انقلاب یا یک فاجعهاند. در دهه 1950، هواپیمای «دی هاویلند کامت» (de Havilland Comet) با امیدی بزرگ از خاک بریتانیا برخاست تا عصر جدیدی از پرواز را رقم بزند: عصری جتمحور، سریعتر، آرامتر و لوکستر. اما همین هواپیما، که در ابتدا با تحسین جهانیان روبرو شد، در مدت کوتاهی تبدیل به تلهای مرگبار شد و چندین سانحه هوایی مرگبار، نه تنها این پروژه را زمینگیر کرد، بلکه درسهای سنگینی برای کل صنعت هوانوردی جهان به همراه آورد.
کامت اولین هواپیمای مسافربری جت بود که به صورت تجاری وارد خدمت شد. در دورانی که هواپیماهای ملخی بازار را در دست داشتند، کامت با بدنهای براق، کابینی بیصدا و ارتفاع پروازی بالا وارد میدان شد. سرعت پرواز بیشتر و راحتی بیسابقه برای مسافران، آن را به نمادی از پیشرفت تبدیل کرد. بریتانیا، که هنوز سایه جنگ جهانی دوم را در خاطره داشت، از این هواپیما برای نمایش تواناییهای مهندسی و صنعتی خود استفاده کرد.
اما رؤیا خیلی زود به کابوس تبدیل شد. در فاصله کوتاهی پس از آغاز پروازهای تجاری، چندین سانحه مرگبار رخ داد. هواپیماها در ارتفاع بالا و بدون هشدار قبلی از هم متلاشی میشدند. تیمهای بررسی سانحه ابتدا دچار سردرگمی بودند، اما پس از بازسازی دقیق لاشهها، مشخص شد که ساختار بدنه و طراحی پنجرههای مربعیشکل هواپیما باعث تمرکز تنش در گوشهها میشد؛ موضوعی که در ارتفاع بالا، تحت فشار کابین، به شکستن تدریجی بدنه منجر میگشت. در واقع، صنعت هوانوردی هنوز بهطور کامل درک نکرده بود که فشار داخلی در پروازهای جتی چه پیامدهایی برای ساختار هواپیما دارد.
با هر سانحه، اعتماد عمومی نسبت به کامت کاهش یافت. نهایتاً در اواسط دهه 50 میلادی، تمام ناوگان کامت زمینگیر شد و علیرغم تلاش برای طراحی مجدد و بازگشت، دیگر نتوانست به جایگاه اولیهاش بازگردد. همزمان، شرکتهای آمریکایی مانند بوئینگ و داگلاس، که از تجربیات تلخ کامت درس گرفته بودند، محصولات ایمنتر و پویاتری عرضه کردند. کامت عملاً شکست خورد و بریتانیا جایگاه خود را در صنعت هواپیمایی تجاری از دست داد.
اما داستان کامت با زمینگیر شدنش به پایان نرسید. امروز، پس از گذشت بیش از شصت سال از نخستین پرواز، یکی از نمونههای نجاتیافته کامت با صرف هزاران ساعت کار داوطلبانه و تخصصی، بازسازی شده و در یک موزه هوانوردی بریتانیا به نمایش گذاشته شده است. این بازسازی نه با هدف پرواز مجدد، بلکه برای حفظ یک بخش مهم و پرچالش از تاریخ مهندسی صورت گرفته است.
این پروژه، با کمک مهندسان بازنشسته، تاریخنگاران صنعت هوافضا، و داوطلبان فنی، از قطعات باقیمانده و اسناد تاریخی استفاده کرد تا نمایی دقیق از آنچه کامت واقعاً بود، ارائه دهد. بازدیدکنندگان حالا میتوانند درون کابین لوکس، صندلیهای چرمی، و پنجرههای اصلی که روزی کابوس طراحان شدند، قدم بگذارند و آن را از نزدیک ببینند.
بازسازی کامت همچنین فرصتی فراهم کرده تا درباره اهمیت آزمون و خطا در مهندسی گفتوگو شود. بسیاری از استانداردهای امروزی ایمنی پرواز، از جمله طراحی پنجرههای بیضیشکل و آزمایشهای فشار بدنه، از دل تراژدی کامت به وجود آمدهاند. این بازسازی بهنوعی پاسخی است به این سؤال مهم: اگر شکستهایمان را فراموش کنیم، چگونه از تکرار آنها جلوگیری خواهیم کرد؟
امروزه علاقهمندان هوانوردی از سراسر جهان به این موزه میآیند تا با چشمان خود ببینند نخستین گامهای جسورانه، هرچند ناقص، چگونه راه را برای عصر نوین سفرهای هوایی هموار کردند. این پروژه نشان میدهد که حتی در پسِ تلخترین شکستها، اگر نگاه تاریخی و فنی وجود داشته باشد، میتوان ارزشهایی ماندگار استخراج کرد.
برای بریتانیا، کامت نه تنها یادآور غرور و جاهطلبی فنی است، بلکه نمادی از چالشهای پیشروی نوآوری نیز محسوب میشود. اگرچه این کشور جایگاه خود را در بازار تجاری به رقیبان واگذار کرد، اما تجربه کامت نقش مهمی در رشد کلی صنعت هوافضا ایفا کرد.
امروز، کامت با ظاهری آراسته اما زخمی از خاطرات، در موزه ایستاده است. صدای موتورهایش خاموشاند، اما زمزمهی گذشته درون بدنهی آلومینیومی آن طنینانداز است. بازگشت این جت شکستخورده به صحنه، نه یک نوستالژی ساده، بلکه یادآوری این واقعیت است که پیشرفت بدون هزینه نیست. جسارت در طراحی میتواند مرزها را جابهجا کند، اما بیدقتی در جزئیات فنی میتواند فاجعه بیافریند.
کامت دیگر پرواز نخواهد کرد. اما به گونهای دیگر، دوباره اوج گرفته است—در حافظه تاریخ، در درسهای مهندسی، و در چشمان بازدیدکنندگانی که میآیند تا ببینند چگونه آیندهای وعدهدادهشده، میتواند با یک خطای محاسباتی، به تراژدی بدل شود.
برای پیگیری اخبارعلمی اینجا کلیک کنید.
