بارهنگ یکی از گیاهان مفید در طب سنتی است که هم مصرف غذایی و هم مصرف دارویی دارد. برگ های با ارزش این گیاه، هم به صورت دمنوش بارهنگ و هم به شکل ضماد، قابل استفاده اند. دمنوش بارهنگ برای سرفه بسیار مفید است، بنابراین در صورت ابتلا به کرونا، سرماخوردگی، آسم و حساسیت های تنفسی می توانید روی خواص درمانی بارهنگ حساب کنید. با همراه باشید تا چند نمونه از طرز تهیه دمنوش بارهنگ برای مصارف مختلف را با هم ببینیم.
تاریخچه بارهنگ
بارهنگ از دیرباز در دسترس بشر بوده و در کشاورزی مصرف می شد. رویش گونه های خاصی از بارهنگ، همراه با سکنی گزیدن انسان در مناطق مختلف (به ویژه در مستعمرات اروپایی) افزایش یافته است.سرخپوستان آمریکای شمالی و مائوری های نیوزلند، بارهنگ را رد پای مرد انگلیسی «English Mans Foot » می نامند؛ زیرا رویش آن از نواحی مربوط به مستعمره های انگلیسی آغاز شد.دانه بارهنگ در تفاله مالت (که قبلا به عنوان کود مصرف می شد) و پشم صادر شده از انگلیس دیده شد و کاربرد آن در خوراک طیور متداول است.مخلوطی از دانه آسیاب شده بارهنگ و روغن را به طور موضعی برای رفع التهاب به کار می برند. همچنین مخلوط جوشانده آن را با عسل برای درمان گلو درد مصرف می کنند. کاربرد دانه و کلوئید تصفیه شده بارهنگ در محصولات مسهل تجاری و عرضه شده به صورت فله ای متداول است.
طرز تهیه دمنوش تخم بالنگو و بارهنگ
طبع بارهنگ سرد و خشک است و در ترکیب با گرمیجاتی مثل گلاب و زعفران، به تعادل می رسد. در این صورت برای درمان سرفه های خشک ناشی از کرونا، بسیار مفید و موثر خواهد بود.برای تهیه این دمنوش پرخاصیت به این ترتیب عمل کنید:
در یک لیوان دمنوش خوری، به اندازه ی سه چهارم آب و یک چهارم گلاب بریزید.سپس یک قاشق چایخوری تخم بالنگو و یک قاشق چایخوری تخم بارهنگ را به لیوان اضافه کرده و مخلوط کنید.اجازه دهید دمنوش حدود نیم ساعت بماند تا تخم بارهنگ و بالنگو به خوبی لعاب پس بدهند.پس از این مدت، نوک قاشق چایخوری زعفران ساییده شده را به مواد قبلی اضافه کنید و دوباره هم بزنید.حالا دمنوش شما آماده است و می توانید موقع مصرف، کمی عسل طبیعی به آن اضافه کرده و نوش جان کنید. بزرگسالان می توانند این دمنوش گیاهی مفید را ۲ تا ۳ بار در طول روز مصرف کنند.
طرز تهیه دمنوش بارهنگ و خاکشیر
همان طور که گفتیم طبیعت بارهنگ، سرد و خشک است، در حالی که طبع خاکشیر، گرم و تر است. در نتیجه با ترکیب این دو گیاه مفید، یک ترکیب عالی متعادل خواهیم داشت که در روزهای گرم تابستان، یک نوشیدنی بسیار مفید است. برای تهیه این دمنوش، به این ترتیب عمل کنید: کافی است ۵ گرم خاکشیر و ۵ گرم بارهنگ (معادل یک قاشق مرباخوری) را در یک لیوان آب ۹۰ درجه بریزید. پس از آن روی لیوان را بپوشانید و یک ربع صبر کنید تا خوب دم بکشد. می توانید این دمنوش را موقع مصرف با کمی عسل شیرین کنید.
طرز تهیه شربت جوشانده بارهنگ و عرق نعنا
یک قاشق تخم بارهنگ را با یک لیوان عرق نعنا به مدت ۵ دقیقه بجوشانید.بعد از ولرم شدن با یک قاشق مربا خوری عسل میل کنید. اضافه کردن گلاب و عسل به این جوشانده اختیاری است. برای استفاده از خواص بارهنگ و عرق نعنا به مدت چهل روز، روزی یک لیوان از این نوشیدنی را (قبل از خواب) بدون صاف کردن، میل کنید.
ترکیبات مهم بارهنگ
این ترکیبات عبارت هستند از: ایریدوئید گلوکزید از جمله آکوبین(رینانتین). موسیلاژ به میزان حدود ۵/۶ درصد که حاوی دست کم چهار پلی ساکارید می باشد.تانن ها، کومارین از جمله آسکولتین، فلاونوئید از جمله آپی ژنین، اسید سیلی سیک به میزان دست کم یک درصد و املاح روی و پتاسیم. برگ بارهنگ در درمان تورم نزله های قسمتهای فوقانی تنفسی (به علت دارا بودن تانن و موسیلاژ گیاه) موثر است. تمام اشکال خیسانده عصاره مایع، شربت، آب برگ تازه و پاستیل های تهیه شده از آن، مصرف می شود.
نکته: عصاره آبی در حالت سرد و عصاره مایع آن و همچنین آب برگ بارهنگ، اثرات توقف باکتری ها و باکتری کشی را دارا است؛ در حالی که دم کرده و جوشانده برگ، فاقد اثر است؛ چرا که در اثر گرما د- گلوکزیداز آن شکسته شده و از عمل فعال شدن اجسام بعدی، جلوگیری می کند. دانه بارهنگ در درمان یبوست (اثر اصلی) کاربرد دارد و به عنوان داروی ضد التهاب دستگاه گوارش مصرف می شود.
خواص دمنوش بارهنگ
- درمان یبوست
- خلط آور و شل کننده
- کاهنده آبریزش بینی
- ضد التهاب معده
- ضد عفونت
- ضد تحریک مجرای ادراری
- مقوی غشاهای مخاطی
- ادرار آور
- درمان کننده زخم های عفونی
- تصفیه کننده خون
- کاهش سرفه در کودکان
- درمانگر اسهال
- درمان التهابات چشمی
- درمان گرفتگی عضلانی
موارد احتیاط مصرف بارهنگ
- زنان باردار و شیرده باید از مصرف بارهنگ خودداری کنند.
- این گیاه می تواند در بعضی افراد، ایجاد آلرژی کند.
- مصرف این گیاه در بیمارانی که انسداد روده یا ناراحتی های شکمی دارند، باید با احتیاط صورت پذیرد.
- کسانی که مبتلا به اختلالات خونی یا مستعد لخته شدن خون هستند، نباید این گیاه را به صورت داخلی مصرف کنند.
- دوزهای زیاد این گیاه می تواند باعث افت فشار خون و اسهال شود.
روش تهیه دمنوش سیر و لیمو لذیذ
