مجمع الجزایر قُمُر(با تلفظ بومی) یا «کومور» جزایری بکر و زمردین است که با آب های فیروزه ای رنگ سواحلش، فضایی سرشار از آرامش را به وجود آورده است. به دلیل کاشت فراوان گیاهان معطر و انتشار عطر این گیاهان در فضا، این کشور به جزایر معطر هم مشهور است. نام کومور از واژه عربی «القَمَر» به معنی «ماه» گرفته شده است. این جزایر با مساحت ۲۲۳۶ کیلومترمربع در جنوب شرقی آفریقا در آب های اقیانوس هند و در بین موزامبیک و ماداگاسکار واقع شده است. سه جزیره اصلی آن عبارتند از: گراند کومور، آنژوان، موئلی و چندین جزیره کوچک که هر یک از سه مجموعه جزیره به طور جداگانه رئیس جمهور دارند و یک رئیس جمهور دیگر بر سه جزیره و رؤسای جمهور آن حکومت می کند. این جزایر به سبب محصور بودن در آب های اقیانوس هند و نزدیکی به خط استوا، آب و هوای گرم و مرطوب دارند.
دین در کومور
- اعتقادات مذهبی: اسلام سنی مذهب، یک معیار غالب دینی و فرهنگی است. بسیاری از کومورها همچنین به قدرت djinn و سایر ارواح زمین اعتقاد دارند. این عقاید از سنت های عربی، آفریقایی و ماداگاسکار ناشی می شود. مردم همچنین به مفهوم تعادل کیهانی اعتقاد دارند که از طالع بینی عرب رشد کرده است.
- مربیان مذهبی: روش های بسیاری برای تمرین اسلام وجود دارد، و نقش های مذهبی ممکن است هم پوشانی داشته باشند. برخی از نقش ها و شیوه ها به روشنی تعریف و نهادینه شده است: برگزاری نماز جمعه ها، واعظان و موذین هایی که نماز جمعه را در مسجد برگزار می کنند، و اربابان قرآن. اخوان شیخ و صوفیان یک تجربه عرفانی کاملاً اسلامی دارند. استادان والیمو، که در حومه شهرها بی شمار هستند، ممکن است مربیان قرآن، شفا دهنده ها، اخترشناسان و اربابان مسلمان باشند.
- مناسک و اماکن مقدس: علاوه بر تعطیلات مذهبی اسلام سنی، کومور ها تولد آن حضرت و تولد مقدسین محلی را جشن می گیرند. اکثر خدمات نماز در مساجد محله و جمعه برگزار می شود، در حالی که فداکاری های ویژه برادران shadhuliyya، kadiriyya و rifayya در حیاط مساجد سفارشات (zawiya) برگزار می شود، جایی که مقدسین محلی در مقبره ها دفن می شوند و مردم در آنجا می آیند. ارواح در بوته عمل مذهبی کمتری را نشان می دهد.
- مرگ و زندگی پس از مرگ: مردم مردگان را مطابق مناسک اسلامی که زنان را تحریم می کنند دفن می کنند و برای سومین، نهمین و چهلمین روز عزاداری برپا می کنند. دیدن پدر و مادر مرده در خواب، شخص را از خوشبختی آن اقوام آگاه می کند و نماز را تسهیل می کند.
فرهنگ مردم کومور
کشور کومور بیش از ۷۰۰ هزار نفر جمعیت دارد زبان کشور کومور، عربی و فرانسوی و کوموری است و مردم اغلب سعی می کنند، در فرهنگ زبانی خود ترکیبی از زبان سواحیلی و عربی را ورود نمایند اینطور که مشخص است در فرهنگ این کشور یک سری ترکیب کلی از تیره های آفریقایی دیده می شود و دو دسته مهاجر در آن سکونت دارند. دسته اول مهاجران سواحل شرقی آفریقا هستند و دسته دوم ایرانیان و اعراب و هندی ها را تشکیل می دهد. مردم در این کشور بیش از ۹۸ درصد مسلمان هستند و اهل تسنن نیز بسیار دیده می شود دو درصد بقیه مسیحی کاتولیک هستند. موقعیت مردم و فرهنگ رسمی در این راستا ارزیابی شده است، این کشور به واسطه فرهنگ رسمی که دارد برسی می شود. واحد پول کشور کومور فرانک کومور است و قیمت فرانک کومور کشور کومور بر اساس موقعیتی که در فرهنگ اقتصادی این کشور رشد یافته است، این کشور در صدد است فرهنگ غالب خود را فرهنگ فرانسوی در نظر بگیرد فرانسوی ها، دوست دارند موقعیت فرهنگی برای این کشور را شامل شوند. اینطور که بررسی ها صورت می گیرد فرهنگ زبانی، موقعیت خوبی را شامل می شود. در هر صورت مردم سعی می کنند موقعیت منطقه ای خود را جدیدتر بررسی کنند. رشد در بخش مد و فشن و لباس های گسترده در این بخش ارزیابی جدی داشته است. موقعیت فرهنگی در کشور کومور می بایست قابل قبول باشد و نیاز است که فرهنگ رسمی زندگی در کومور بررسی شده باشد. همه رویکردهای اقتصادی کشور کومور سطح علمی بالاتری دارد.
قوانین عمومی در کومور
در کشور کومور قوانینی در خصوص عبور از خیابان دیده می شود، خیابان های این کشور از نظر عرض بسیار باریک هستند. این موضوع سبب شده است که تردد خودرو به نسبت عابر ارجعیت داده شود. البته این قوانین کمی عجیب است، بهترین رویکرد کشور کومور به واسطه موقعیت منطقه ای بررسی می شود. حمایت سعودی ها سبب چنین وضعیتی شده است بهتر است بدانید که موقعیت دقیق در زمینه خرید ملک در کشور کومور دیده شده است. به این صورت است که شما باید حداقل یک بار از اقامت موقت کشور کومور استفاده کرده باشید و بهتر است بدانید که موقعیت این کشور در راستای موقعیت دقیق قوانین دنبال شده است. قوانین لازم در زمینه رویکرد اقتصادی برای کشور کومور نیز دیده می شود. مثلاً برخی از شرکت های به ثبت رسیده دارای موقعیت خاصی هستند. قوانینی که در این زمینه رویت می شود بهترین سیاست ها را شامل می شود. قوانینی که در زمینه فضای سیاسی رویت می شود، ظرفیت های مالی برای کشور کومور به بهترین نحو دنبال می کند. به طور کلی این کشور دارای موقعیت خوبی برای ثبت شرکت است. اما هنوز هم سخت گیری های زیادی را شامل شده است، به هر روی دولت در صدد است تا پرچم کشور کومور را یک نماد مقدس در نظر بگیرد. رویکردهای فعلی در این زمینه بررسی شده است. اگر به حجاب کشور کومور دقت شود مشخص است بانوان علاقه به حجاب بدن خود دارند اما پوشش سر در این کشور به ندرت دیده می شود.
شیرازی ها آباد کننده کومور
در قرن هفتم میلادی، ایرانی ها با مهاجرت به مجمع الجزایر قمر باعث آبادانی و رونق تجاری این بخش از اقیانوس هند شدند. همچنین دین اسلام برای اولین بار توسط مردمانی از سواحل خلیج فارس و از جمله بازرگانان شیرازی به مردمان این جزیره ارائه شد. شیرازی ها با سفر به جزایر کومور با ساختن مساجد و آبادی روستاها و گسترش تجارت، سابقه خوبی از خود در ذهن مردم این منطقه باقی گذاشته اند، طوری که امروزه افرادی که می خواهند نسب برتر خود را نشان دهند، خود را وابسته به خاندان شیرازی ها و سادات می دانند و مردم آن جا به سادات احترام بسیاری می گذارند. جالب است بدانیم «شیرازی» نام قومی از ساکنان سواحل شرق قاره آفریقاست که عمدتاً در زنگبار، پمبا و مجمع الجزایر قمر زندگی می کنند و نام خانوادگی شیرازی یکی از افتخارات بزرگ آن هاست که منزلت اجتماعی به همراه دارد.
خانواده مهم ترین نهاد جامعه
یک خانواده کوموری علاوه بر والدین و فرزندان، شامل اقوام دورتر یا حتی قبیله است. قبیله همانند خانواده، امنیت احساسی و مالی را تأمین می کند. در فرهنگ این مردم طلاق در خانواده به خصوص اگر پای بچه ای درمیان باشد جایگاه خوبی ندارد و در این زمینه کمی سخت گیرانه عمل می کنند. افرادی که زندگی شان به طلاق می کشد، عموماً طرد شده هستند. تقسیم کار به منظور گذران زندگی در هر خانواده حرف اول را می زند. کودکان به والدین خود در جمع آوری آب، چوب و حصیربافی کمک می کنند. دختران برخلاف پسران که در بیرون خانه کار می کنند، اغلب در داخل خانه در زمینه صنایع دستی و گلدوزی فعال هستند. زن و مرد در امور کشاورزی تقریبا یکسان عمل می کنند. برخی مردان در قایقرانی یا در قایق های موتوری به کار صید ماهی مشغول هستند و زنان شان در فروش محصولات صید شده به مردان یاری می رسانند. البته زنان ثروتمند در مزارع کار نمی کنند بلکه کار در آشپزخانه یا گلدوزی را انجام می دهند. درباره خانه های سنتی این کشور هم باید بدانید از گچبری هایی با آهک مرجانی، گِل مخلوط شده با ساقه برنج و حصیر بافته شده از برگ نارگیل ساخته شده اند. در خانه های امروزی به مرور سیمان، جایگزین سنگ شده و حصیر نارگیل جای خود را به ورق های فلزی داده است. خانه های سنتی دارای دو اتاق است یکی برای مهمان و دیگری برای اعضای خانواده و گاهی اتاق اضافه ای هم برای نشیمن به این مجموعه اضافه می شود. مساجد و میدان های بزرگ و پرتردد، پاتوق مردان برای دید و بازدیدهای روزانه است.
دو نوع ازدواج در کومور
به طور متوسط مردان اهل کومور، دو یا چهار بار و در برخی موارد دفعات بیشتری ازدواج می کنند. دو نوع ازدواج در کومور رایج است، ازدواج معمولی و ازدواج بزرگ. در ازدواج معمولی، مراسمی ساده، خودمانی، ارزان و قانونی برگزار می شود. اما ازدواج بزرگ همراه با مهریه زیاد، مراسم جشن دو هفته ای و ده ها هزار دلار هزینه است. مراسم عروسی بزرگ باید در داخل دهکده و درون خانواده برگزار شود تا ثروتی که مبادله می شود. در بین اهالی همان روستا باقی بماند. جشن عروسی بزرگ می تواند سال ها بعد از ازدواج معمولی برگزار شود. مراسم ازدواج در این کشور به شیوه اسلامی برگزار می شود، با این حال مجموعه ای از آداب و رسوم سنتی که عجیب و غریب هم هستند در مراسم عروسی به نمایش گذاشته می شود. سنت ازدواج بزرگ به دلیل هزینه های زیاد آن و فقر بیش از نیمی از جمعیت کومور همواره مورد انتقاد قرار گرفته، اگرچه برگزاری این مراسم موجب رونق کسب و کار در کومور شده است. جواهرسازی شغلی پررونق است چون هدیه اغلب مهمانان به عروس و داماد، طلا و جواهرات دست ساز است. جواهرات هدیه شده به اندازه ای است که می تواند عروس را به یک سطح مشخصی از استقلال مالی برساند. به گفته مردم کومور هزینه کردن زیاد در مراسم عروسی لازم است و اگر این اتفاق نیفتد، باعث شرم او در تمام زندگی اش خواهد شد! روپوش های گلدوزی شده رسمی، سرپوش های سنتی و شلوار از پوشش مخصوص این مراسم است. یک مرد کوموری تنها در صورت داشتن یک ازدواج بزرگ می تواند عناصر خاصی از لباس ملی را در پوشش خود استفاده کند. در کومور جوانان بیشتر تمایل دارند تا جشن عروسی خود را در ماه شعبان برگزار کنند تا از برکات این ماه بهره مند شوند. مراسم عروسی به هر نوعی برگزار شود، از طرف مرد به عروسش یک خانه و زمین قابل کشت هدیه داده می شود.
ماه رمضان در کومور
با این که جوانان این کشور تا حدی تحت تاثیر فرهنگ غیربومی اند اما فرهنگ اسلامی از جایگاه خاصی در بین آن ها برخوردار است و مشتاق هستند که آداب و رسوم و به ویژه مراسم دینی ماه رمضان را به سبک و سیاق خودشان برگزار کنند. مردم در ماه رمضان علاوه بر انجام آداب دینی همچون روزه داری، انجام کارهای نیک، برپایی محافل انس با قرآن، بخش مهمی از آذوقه و قوت روزانه خود را به غیرمسلمانان فقیر کشورشان اختصاص می دهند. در این ماه با وجود روزه داری مسلمانان، همه مساجد کشور پس از نماز عصر برای تهیه انواع غذا به منظوردادن افطاری به فقرا از جمله افراد غیرمسلمان فعال هستند. «ثرید» یک غذای سنتی عربی است که از تکه های نان همراه با سبزیجات تازه و گوشت تهیه می شود که در این ماه بسیار محبوب است. مردم پیش از ماه رمضان مساجد را ترمیم، نقاشی و آذین بندی می کنند تا مساجد بتوانند در طول ماه مبارک آماده پذیرایی از نمازگزاران باشند. در این ماه قوانینی هم از طرف دولت برای حفظ حرمت این ماه وضع می شود که در صورت نقض آن، افراد زندانی یا جریمه می شوند. همچنین بزرگان روستاها این ماه را برای حل و فصل هرگونه درگیری شخصی یا خانوادگی درنظر می گیرند. یکی از شب های خاص در کومور، شب دیدن هلال ماه رمضان است. مردم با نگه داشتن مشعل به سواحل می روند تا نور مشعل های شان در آب منعکس شود. بعد از دیدن هلال ماه بر طبل ها می کوبند و آغاز ماه رمضان را جشن می گیرند و تا سحر بیدار می مانند.
پوشش مردم کومور
با وجود نفوذ فرانسوی ها، افراد محلی به ویژه بزرگ سالان در مراسم سنتی همچنان مایل هستند لباس های سنتی بر تن کنند. لباس زنانه از «شیرومنی» تشکیل شده است، پیراهنی بلند و گل گلی همراه با دامن و شال یا روسری به رنگ روشن برای پوشاندن بخشی از صورت . در میان زنان صندل های چوبی و نوعی ماسک سفید خامه ای از مرجان به عنوان ماسک زیبایی بسیار محبوب است. همچنین انواع بافت مو به سبک آفریقایی بسیار متداول است. مردان لباس هایی از جنس پنبه و به دلیل گرمای شدید بیشتر به رنگ سفید بر تن می کنند. در برخی مراسم رسمی تر، کتی به رنگ روشن و کلاه مخصوص سفید بر سر می گذارند. به پوشش آن ها وقتی قرار باشد از شهر خارج شوند، دامنی بلند و رنگی به نام «سارونگ» اضافه می شود. سارونگ عمدتاً در رنگ های متنوع و طرح های چهارخانه نوعی دامن سنتی است که در مناطق وسیعی از آسیا و آفریقا مورد استفاده قرار می گیرد اما در بین جوانان استفاده از تی شرت بسیار رایج است.
غذای کوموری
غذاهای کوموری را می توان ترکیب لذت بخشی از ذائقه عربی و فرانسوی دانست. غذای اغلب این مردم، خوراکی های دریایی تازه، سبزیجات و ادویه های خشک شده معطر مانند وانیل، هل، دارچین، گشنیز، میخک و جوز است. تقریباً در هر وعده غذایی برنج و گوشت ماهی سرو می شود. غذای پرطرفدار این مردم خرچنگ پخته شده در سس وانیل و گوشت بز کباب شده است. برنج به عنوان یک غذای تشریفاتی در کنار دیگر خوراکی ها سرو می شود. مانند سایر کشورهای آفریقایی نوعی فرنی به عنوان میان وعده اصلی با کاساو، نوعی گیاه بومی و میوه های خشک تهیه می شود. آووکادو، آناناس و موز به فراوانی در جزیره پیدا می شود. میوه بومی دیگر درخت «جک فروت» است که بیشتر در مناطق شرقی آفریقا یافت می شود. میوه های آن سبزرنگ، آبدار، معطر و جزو بزرگ ترین میوه های جهان است. وزن معمول میوه های این درخت به بیش از ۱۸ کیلوگرم و درازای آن به ۶۰ سانتی متر می رسد که به صورت پخته یا خام مصرف می شوند و سرشار از پروتئین، پتاسیم و ویتامین ب هستند. دانه های آن هم به صورت پخته در مناطق محلی خورده می شوند. همچنین غذای معروف به نام «ترویا نازی» وجود دارد که از ماهی سرخ شده یا بخارپز با موز پخته شده و سس نارگیل تهیه می شود و «پیلو» که شامل بشقابی خوشمزه از گوشت پخته شده بسیار تند و برنج است.
مسابقه بوکس و اعلام عروسی با گاوبازی
جشن های محلی در کومور بیشتر شامل حرکات نمایشی، موسیقی و خواندن ترانه های محلی از متون ادبی محبوب مثل حماسه های جنگ و داستان پیدایش روستاهای مختلف و تحت تاثیر جوامع عربی، فرانسوی و آفریقایی است. صنایع دستی آن ها پای ثابت جشن هاست. دعوا در میان کوموری ها اتفاقی بسیار نادر است و در صورتی که اتفاق بیفتد، گفت وگو بهترین راه حل آن است. با وجود این روستاها برای آرام کردن تنش ها بین مردم، مسابقه بوکس نمادینی را برگزار می کنند. در حین «مورینگیر» یا همان مسابقه بوکس، دو گروه از مردان در مقابل یکدیگر رقص کنان و طبل کوبان می ایستند. پسری از یک گروه، از گروهی دیگر حریف می طلبد. مبارزان این مسابقه باید از نظر جسمانی و ظاهری تا حدی شبیه به هم باشند. با شروع مبارزه و ناگهان کمتر از یک دقیقه مشت زنی، مبارزها توسط هیئت داوران جدا می شوند و اختلافات را برای همیشه کنار می گذارند. مراسم «گاو تمتام» هم یک سنت قدیمی کومورایی است که اغلب برای اعلام یک عروسی انجام می شود. گاو نر را برای چند ساعتی در محله و در برابر صدای بلند طبلی رها می کنند. مردان مدعی شجاعت و دلیری باید در اطراف این گاو خشمگین حرکات نمایشی خاصی را انجام بدهند و تا می توانند به او نزدیک شوند.
سخن آخر
چهار جزیره مجمع الجزایر کومور نتیجه فعالیت شدید آتشفشانی به دلیل حرکات تکتونیکی است، که نزدیک به هشت میلیون سال پیش آغاز شده است. این در مقیاس زمانی زمین شناختی بسیار اخیر است. از نظر مقایسه، ماداگاسکار که یک جزیره بزرگتر و قدیمی تر از کومور است، زمانی بین ۷۰ تا ۱۲۰ میلیون سال پیش متعلق به مداهای قاره ای بود. جزایر تقریباً با توجه به سنشان، از شرق به غرب توزیع می شوند و اختلاف سنی آن ها در جغرافیای فعلی آن ها منعکس می شود. مایوت (Maoré) در کومور قدیمی ترین جزیره است و در حدود ۷.۷ میلیون سال پیش تشکیل شده است. سن آن بدان معنی است که زمان بیشتری برای از بین بردن صخره ها وجود داشته است، این جزیره را نسبتاً مسطح، با یک لایه ضخیم از خاک پوشانده و مقدار زیادی آب شیرین را از بین می برد.