مسئولیت پذیری تعهدی است که هر فردی به خود می دهد و خود را موظف می کند تا احساسات ، افکار و اعمال خودش را به طور صحیح به کار بگیرد .فردی که مسئولیت پذیر هست همیشه تلاش خود را می کند تا کارهایی که به او واگذار شده است را به نحو احسنت انجام دهد . این کار ها می تواند وظایف شغلی،تحصیلی، اجتماعی، خانوادگی، دوستی و گاهی نیز وظایف مربوط به رابطه عاطفی باشد .
مسئولیت پذیری چه چیزی هست؟
- مسئولیت پذیری یک ویژگی بالغانه و خودآگاه است ،فرد مسئولیت پذیر حریم ، حق و سهم خودش ، نیازهایش ، نقاط ضعف ،قوت، استعداد هایش(قابلیت) و حساسیت هایش را می شناسد و در مسیر ارزیابی و شناخت خویش گام برمی دارد.
- فرد مسئولیت پذیر آگاه ست که زندگی یک بازی ِ هدف مند است ، یک بازی قرارمند و برحسب نقشی که در هر زمین بازی می پذیرد خود را مکلف و موظف بر انجام تکالیف و وظایف آن جایگاه می داند.
- فرد مسئولیت پذیر متعهد است و با توجه به شناختی که از خودش دارد و کسب مهارتهای مورد نیازش، به حل مسئله میپردازد و از عهده اجرای قرارها و قوانین خلاقانه برمی آید.
- فرد مسئولیت پذیردر قبال آنچه از او خواسته می شود یا با او توافق می شود، خود را پاسخگو (مسئولیت پذیر=Responsible) می داند و به واسطه این میزان تعهد و ضمانت به پاسخگویی، قابل اتکاء و اعتماد است.
بنابراین مسئولیت پذیری مفهومی مبتنی بر شناخت و تجربه ست. هرچه درک ما از «زندگی» و دانش و بینش ما از «خودمان» به عنوان تجربه کننده زندگی بالاتر برود و در مراقبت و انسجام هر سه لایه جسم، روان و احساس به «تمامیت» برسیم، آنگاه در برابر احساسات،افکار و عملکردمان مسئولانه تر اقدام می کنیم.
اهمیت مسئولیت پذیری در روابط عاشقانه
به عهده گرفتن مالکیت و مسئولیت اعمال خود بخش مهمی از روابط سالم است. انجام این کار یک یادآوری قدرتمند است که شما بر نقشی که در رابطه خود بازی می کنید کنترل دارید. مسئولیت پذیری باعث ایجاد اعتماد و اطمینان می شود. وقتی مسئولیت رفتارهای خود را بر عهده می گیرید، تمایل خود را برای صداقت و آسیب پذیر بودن به شریک خود نشان می دهید که به نوبه خود شریک زندگی تان را تشویق می کند که با شما صریح باشد.
پذیرش سرزنش نابجا در روابط ناسالم ، به ویژه در روابط وابسته ، معمول است که یک نفر بگوید “همه چیز تقصیر شماست ” و شریک زندگی او بگوید “همه تقصیر من است” . در بسیاری از مواقع ، افراد ممکن است مسئولیت چیزهایی را بپذیرند که تقصیر آنها نیست و حتی ممکن است بدون اینکه آگاهانه بدانند این کار را انجام دهند . بهانه تراشی برای رفتار همسرتان یا خودتان ناسالم است و ممکن است منجر به نادیده گرفته شدن یا پذیرفته شدن این رفتارهای ناسالم شود . چگونه این را در زندگی واقعی تمرین کنیم مسئولیت پذیری فقط یک تمرین یک طرفه نیست .
ویژگی افراد مسئول در رابطه عاطفی
مسئولیت پذیری از جمله ارزش هایی است که جزو معیارهای اساسی یک ازدواج موفق محسوب می شود، زوج های مسئولیت پذیر و وظیفه شناس به علت پاسخگو بودن قابل اعتمادتر هستند، بر عهده گرفتن مسئولیت های مختلف در زندگی زناشویی، زوج ها را جهت پذیرش هر چه بیشتر مشکلات و مسائل آماده تر می کند.هر فردی با ورود به زندگی جدید باید مسئولیت تصمیم هایی که می گیرد، مسئولیت خوشبختی و سعادت یک فرد جدید و رفع نیازهای خود و همسرش را بر عهده بگیرد، از نتایج مسئولیت پذیری می توان به احساس ارزشمند بودن و عزت نفس بالا اشاره کرد. زندگی در کنار یک همسر وظیفه شناس و مسئول بسیار لذت بخش تر از زندگی در کنار یک همسر بی مسئولیت است. حس مسئولیت پذیری بینش فرد را نسبت به رفع موانع پیش رو گسترده تر کرده و شجاعت آنان را در برخورد با مشکلات و گذر از ناهمواری های زندگی افزایش می دهد.حال که با تعریف مسئولیت در رابطه آشنا شدید، با هم ویژگی افرادی که در رابطه شان مسئول هستند را بررسی می کنیم.
مسئولیت هیجان ها و احساساتشان را می پذیرند
بی شک احساسات و هیجاناتی که وارد رابطه می کنید روی آن اثر می گذارد. همان طور که احساسات مثبت شما مانند عشق رابطه را زیبا می کند، احساسات و هیحانات منفی مانند خشم یا حسادت هم می تواند به رابطه شما آسیب بزند. ما باید مسئولیت انعکاسی که هیجانات منفی مان به رابطه وارد نمی کند را بپذریم. مثلا اگر شما درگیر پرخاشگری هستید و این را به رابطه منتقل می کنید وظیفه شماست که باتش عذرخواهی کنید و هرچه سریع تر برای مدیریت خشمتان قدم بردارید. اگر درگیر اضطراب در زندگی شخصی هستید، بدانید که این اضطراب را به رابطه تان نیز منتقل می کنید و باید روی خودتان کار کنید تا چنین هیجاناتی روی رابطه تان اثرات مخرب نگذارد.
مسئولیت افکار و باورهایشان را می پذیرند
شاید تصور کنید افکار شما به خودتان مربوط است و هرچه در سر شما می گذرد روی رابطه تان اثر ندارد! این تصور کاملا اشتباه است، افکار شما مرکز مدیریت احساسات و رفتار شماست. وقتی شما فکر می کنید باید روز تولد شریک عاطفی تان به او تبریک بگویید نتیجه خوشایندش یک روز عاشقانه در سالروز تولدش است اما همیشه افکار شما مثبت نیستند، اگر شما باور داشته باشید لازم است پیام های او را چک کنید نتیجه اش بدون اجازه سراغ گوشی او رفتن و احتمالا گلایه او از عدم اعتنماد شماست یا اگر باور داشته باشید این وظیفه خانم هاست که همیشه خانه را مرتب کنند احتمالا اگر خانه نامرتب باشد بینتان بحث پیش می آید. اما چه باید کرد؟ آیا نباید افکارتان را در زندگی به کار گیرید؟ چنین چیزی امکان پذیر نیست چون همان طور که گفتیم افکار شما مستقیما احساسات و رفتار شما را کنترل می کند اما فرد مسئول، نتیجه افکارش را در رابطه می بیند و آگاهانه آن ها را بررسی می کند تا اگر در رابطه تنشی ایجاد شده است با شیوه منطقی و اصولی افکارش را ارزیابی و مدیریت و اگر لازم بود اصلاح کند.
مسئولیت رفتارهایشان را می پذیرند
شاید قابل مشاهده ترین اثر شما در رابطه رفتارهای شما باشد. قطعا رفتار شما بیشتر از افکار و احساساتتان در دسترس شریک عاطفی تان است و اکثر انتقادهای او نیز احتمالا به رفتارهای شماست. اگر طبق توضیحات بالا بتوانید مسئولیت افکار و احساساتتان را بپذیرید و آن ها را مدیریت کنید برای پذیرش مسئولیت رفتارهایتان کارتان آسان است. برای اینکه بتوانید فرد مسئولی در قبال رفتارهایتان در رابطه باشید باید شنونده خوبی باشید! باید بشنوید که شریک عاطفی شما از کدام رفتارتان انتقاد دارد یا از آن گله می کند؟ از غر غر کردنتان؟ بی توجهی تان؟ رابطه جنسی تان؟ کدام رفتار شما روی رابطه تان اثر منفی گذاشته است؟ باید مسئولیت اصلاحش را به عهده بگیرید! اما آیا هر رفتاری که مورد انتقاد باشد باید اصلاح شود؟ قطعا خیر! این موضوع را باید آگاهانه بررسی کنید که آیا رفتار مخربی دارید؟ اما نکته اینجاست که مسئولیت بررسی و ارزیابی رفتارهایتان در رابطه با خودتان است!
خودشان را به آن راه نمی زنند
افراد مسئول وقتی در رابطه مشکلی پیش می آید یا وظیفه ای بر عهده شان است که انجامش نداده اند خودشان را به آن راه نمی زنند تا آب ها از آسیاب بیفتد! یا مساله را پنهان نمی کنند که بابتش بخواهند توضیح دهند. برعکس وقتی موردی پیش می آید شجاعانه و صادقانه در مقابل شریک عاطفی شان قرار می گیرند تا برایش توضیح دهند و مسئولیت وقایع را منطقی بر عهده بگیرند و حل کنند.
تقصیرها را گردن یک نفر نمی اندازند
برخی افراد وقتی اتفاقی می افتد بدون اینکه به اصل ماجرا فکر کنند فقط شروع به آسمان و ریسمان بافتن می کنند که ثابت کنند تقصیری ندارند و تمام تقصیر را به عهده طرف مقابل می اندازند. اما فرد مسئولیت پذیر در رابطه به هیچ عنوان به دنبال مقصر نمی گردد او می داند حتی اگر هیچ تقصیری نداشته باشد وظیفه دارد در این شرایط کنار شریک عاطفی اش باشد تا هر دو با هم کمک کنند مشکل را حل کنند. نه به دنبال جایزه برای بی تقصیر بودنش است نه به دنبال تنبیه و تحقیر برای فرد مقصر!
از عذرخواهی نمی ترسند
یکی از ویژگی های بسیار مهم افراد مسئولیت پذیر در رابطه این است که هیچ ابایی از عذرخواهی ندارند. البته منظورمان عذرخواهی صحیح و اصولی است که فرد اشتباهش را می پذیرد و از آن مهم تر در راه جبران اشتباهش قدم بر می دارد نه اینکه فقط کلامی برای اینکه اوضاع را آرام کند مدام در حال اشتباه کردن و عذرخواهی باشد.
خوش قول و وقت شناس هستند
افراد مسئولیت پذیر در رابطه، می دانند اگر قول یا وعده ای داده اند باید پای آن بمانند و به موقع انجامش دهند. اگر می گویند بعد از سریازی مقدمات ازدواج را فراهم می کنیم روی این قول می مانند مگر اینکه دلایل منطقی داشته باشند که می توانند واضح آن را توضیح دهند. یا اگر قول می دهند این با دیگر روی پرخاشگری شان کار می کنند و در ماه جدید وقت مشاوره می گیرند این کار را انجام می دهند و به بهانه های مختلف آن را عقب نمی اندازند.
ثابت قدم هستند و برنامه دارند
افراد مسئول در رابطه معمولا در همه جنبه های زندگی مسئولیت پذیر هستند و زندگی شخصی آن ها نیز از این قاعده مستثنی نیست. آن ها برای زندگی شان برنامه دارند زیرا آگاه هستند که زندگی شخصی آن ها مستقیما رابطه آن ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. برای موفقیت آینده برنامه ریزی دارند و باری به هر جهت نیستند. اهداف مشخصی دارند و برای رسسیدن به اهدافشان هر روز یک ساز نمی زنند و ثابت قدم هستند این ثابت قدمی در رابطه عاطفی شان نیز مشخص است، شما تکلیفتان با آن ها مشخص است و لازم نیست هر هفته و هرماه اهدافتان را به او یادآوری و مرور کنید.
بهانه گیر نیستند
بهانه گیری برای افراد غیر مسئول به زبان ساده یعنی برای انجام ندادن وظایفم قادر هستم آسمان و رسیمان ببافم، آن ها برای توجیه بدقولی و مسئول نبودنشان هزار و یک دلیل رنگارنگ دارند که اتفاقا برخی از آن ها منطقی به نظر می رسند زیرا استاد ربط دادن چیزهای مختلف بهم هستند. افراد مسئول اما حتی اگر کارهایی که باید را انجام ندهند، حتی اگر از روی تنبلی و سهل انگاری باشد بدون بهانه گرفتن و توجیه کردن می پذیرند و درصدد جبرانش برمی آیند
افراد همیشه ناراضی و معترض چه خصوصیاتی دارند؟
