اگر تصمیم بر عدم احیای برجام است، رابطه با روسیه باید ارزش راهبردی داشته باشد!

واقعیت این است که موضوع دیپلماسی هسته ای به یک نقطه عطف و نقطه غیرقابل برگشت رسیده است و باید یک "تصمیم" گرفته شود.

ساعدنیوز: چرا در میانه سفر رهبران دو کشور ابرقدرت به منطقه و تهران، دو مسئول جمهوری اسلامی ایران، از توانایی تولید بمب هسته ای در ایران سخن گفته اند؟

دکتر حشمت الله فلاحت پیشه: این مطلب قبلاً هم مطرح شده است، ولی اهمیت این موضوع، بیان این مطلب از زبان دو مسئول بلندپایه و در اثنای سفر بایدن و پوتین به منطقه است. به شخصه تحلیلم این است که اولاً این صحبت ها، نشان دهنده این است که برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران مستقل از مناسبات خارجی خصوصاً مناسبات با روسیه است. این مطلب حاکی از آن است که ایران می تواند رأساً بمب اتم درست کند؛ فناوری مورد نیاز برای این کار را دارد.

به هر حال، وقتی رژیم صهیونیستی به بخشی از تأسیسات هسته ای ایران در کرج حمله کرد، ظرف 24 ساعت، ایران غنی سازی اورانیوم را از 20 درصد به 60 درصد رساند. به طوری که در خود آمریکا، اقدام رژیم صهیونیستی مورد نقد قرار گرفت. منتقدین آمریکایی این اقدام رژیم صهیونیستی معتقد بودند که این اقدام ادامه سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه ایران است که در عمل نتیجه ای جز رادیکالتر شدن فضا نداشته است. به هر حال، فشار حداکثری و اقدامات ایذائی نه تنها نتیجه نداده، بلکه باعث شده که برنامه هسته ای ایران به مرحله خطر نزدیکتر شود.

واقعیت این است که ایرانی ها در طول چند روز می توانند به سوخت 90 درصد برسند، و وقتی که زمینه اصلی کار، یعنی زمینه هسته ای، انجام شده، در تولید بمب هم مشکلی نخواهند داشت. به اعتقاد من، آقای خرازی و آقای لاریجانی می خواستند این پیام را به طرف مقابل مخابره کنند، که برنامه هسته ای ایران، یک برنامه خوداتکاء و مستقل است، و اینگونه نیست که اگر بعد از آمدن پوتین به تهران، فضا با غرب چالشی شد، و اگر آمریکا و متحدان منطقه ای اش تصمیم گرفتند که سیاست "سیم آخر" را در رابطه با ایران به کار بگیرند، ایران نتواند "سیم آخر" متقابل را رو کند، و این را ربط بدهند به سفر پوتین به تهران!

اتفاقاً من فکر می کنم که سیاست دولت روسیه و پوتین، در خصوص جلوگیری از دست یافتن ایران به سلاح هسته ای، سیاستی مشابه سیاست آمریکایی ها است؛ یعنی جایی که شرق و غرب در باشگاه هسته ای مشترک عمل می کنند. واقعیت این است که موضوع دیپلماسی هسته ای به یک نقطه عطف و نقطه غیرقابل برگشت رسیده است و باید یک "تصمیم" گرفته شود.

سفر بایدن به منطقه، برای صهیونیست ها و مرتجعان عرب منطقه، اثر و امتیاز راهبردی به همراه نداشت. آن چیزی که بایدن با افتخار مطرح کرد، این بود که ما چیزی به نام آمریکایی های مأمور در منطقه نداریم بلکه یک چیز ثابت داریم. یعنی آمریکا امروز دیگر مأموریت حضور در منطقه را ندارد. دلیل این مطلب هم آن است که چالش های اصلی دولت آمریکا امروز چالش هژمونی آمریکا با چین است و چالش دوم، چالش جنگ گرمی است که با روسیه در اوکراین شکل گرفته است، و ایران هم یک چالش منطقه ای برای آمریکا است.

این که آقای بایدن از نخست وزیر عراق برای تلاش در راستای عادی سازی روابط تهران و ریاض تشکر می کند، این به معنای آن است که برای حل چالش منطقه ای راهکار منطقه ای، و به جای تأکید بر شکل گیری "ناتوی عربی" راهکار دیپلماتیک را برگزیده است. من معتقدم که در خصوص برجام هم، آمریکا همچنان به دنبال احیای توافق هسته ای است. هرچند محافل افراطی هم در آمریکا، منطقه و هم متأسفانه در ایران سعی کردند این رگه راهبردی سفر بایدن را سانسور کنند، برای این که کماکان ایران سیبل آمریکا باشد!

من معتقدم که ایران در حال حاضر سیبل اول آمریکا نیست. وضعیت به گونه ای است که این امتیاز بزرگ در پیش روی ایران قرار دارد تا ابتکار عمل صادرات 3 میلیون بشکه نفت در روز را در دست بگیرد. در حال حاضر، ایران به حدی نفت و فرآورده های نفتی روی نفتکش ها در دریا به صورت بلاتکلیف دارد که ورود همین مقدار انرژی به بازار هم می تواند شوک کاهش قیمت را در پی داشته باشد!

رئیس جمهور آمریکا که به اعتقاد خود آمریکایی ها، سیاستمدار شماره یک دنیا است، هدفش از سفر به منطقه، تزریق 100 هزار بشکه به بازار انرژی در روز بود! اما با توجه به شواهد و قراین، تحقق این هدف بعید است. وقتی اعراب به نتایج دلخواه خودشان نرسیدند، بعید است که زمینه تحقق این هدف رئیس جمهور آمریکا را فراهم کنند.

بلافاصله بعد از سفر بایدن به منطقه، ما شاهد سفر پوتین به تهران هستیم. طنز تلخ این سفر را سفیر روسیه اعلام کرد مبنی بر این که "غربی ها می خواهند همجنس بازی و کارهای کثیف را در ایران گسترش دهند و روس ها نمی گذارند!" این واقعاً یک طنز تلخ است. اگر این حرف سفیر روسیه در تهران اساس این رفت و آمدها است، متأسفانه باید بگوئیم که دنبال کردن رابطه راهبردی با روس ها یک سراب است. مگر این که یک رابطه راهبردی را با روسیه شکل دهیم! این رابطه راهبردی به این شکل تحقق پیدا می کند، که اگر قرار است که ایران به سمت احیای برجام حرکت نکند، باید رابطه با روسیه ارزش راهبردی برای ایران داشته باشد. این ارزش راهبردی زمانی به واقعیت می پیوندد که ایران به عضویت بریکس درآید و از طرف دیگر، به جای این که ایران انرژی اش را صرف رقابت با روسیه در بازار غیررسمی جهت دور زدن تحریم ها کند، با همکاری روسیه یک بلوک قدرتمند در مقابل تحریمها شکل دهد!

فلاحت پیشه: اولیانوف ماموریت داشت برجام قبل از حمله روسیه به اوکراین امضا نشود