ساعدنیوز
ساعدنیوز

احکام شک وسهو در نماز چیست؟

  چهارشنبه، 28 خرداد 1399   زمان مطالعه 6 دقیقه
احکام شک وسهو در نماز چیست؟
برخی اوقات اتفاق افتاده است که نمازگزار در تعداد رکعات، سجده و امثالهم دچار شک و تردید شود در ادامه با ما همراه باشید.

برای همه ی ما ممکن است اتفاق افتاده باشد که در هنگام نمازخواندن دچار شک و وسواس شویم که در این مواقع میتوان با ذکر دعاهایی که در زیر آمده این شکیات را برطرف کنیم.

برای رفع وسواس در نماز چه کنیم

حریز از امام صادق علیه السلام نقل کرده که از حضرتش پرسیدم ای پسر رسول خدا صل الله علیه و آله گاهی در سینه ام وسواس پیدا میشود چه بسا نمازهایم را قطع می کنم و گاهی قرائتم نیز مشوش می شود . حضرت فرمود چرا به تعویذ امیرالمومنین علیه السلام تمسک نمی کنی ؟ گفتم ای پسر رسول خدا آن را به من تعلیم کن.
حضرت فرمود :هر گاه چنان حسی برای تو پیدا شد دستت بر قلبت بگذار و بگو :
بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ اللَّهُمَّ مَنَنْتَ‏ عَلَیَ‏ بِالْإِیمَانِ‏ وَ أَوْدَعْتَنِی الْقُرْآنَ وَ رَزَقْتَنِی صِیَامَ شَهْرِ رَمَضَانَ فَامْنُنْ عَلَیَّ بِالرَّحْمَةِ وَ الرِّضْوَانِ وَ الرَّأْفَةِ وَ الْغُفْرَانِ وَ تَمَامِ مَا أَوْلَیْتَنِی مِنَ النِّعَمِ وَ الْإِحْسَانِ یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ یَا دَائِمُ یَا رَحْمَانُ سُبْحَانَکَ وَ لَیْسَ لِی أَحَدٌ سِوَاکَ سُبْحَانَکَ أَعُوذُ بِکَ بَعْدَ هَذِهِ الْکَرَامَاتِ مِنَ الْهَوَانِ وَ أَسْأَلُکَ أَنْ تُجْلِیَ عَنْ قَلْبِی الْأَحْزَانَ

به اذن پروردگار خوب خواهی شد سپس بر پیامبر اکرم صل الله علیه و آله صلوات بفرست .
(بحارالانوار ج 95 ص 137 )

تصویر

شک دررکعتهای نماز (شکهای صحیح یعنی چاره پذیر)

تعداد شکهای صحیح
- شک دو و سه
- شک بین دو و چهار
- شک بین سه و چهار
- شک بین دو وسه و چهار
- شک بین چهار و پنج در حالت نشسته
- شک بین چهار و پنج در حالت ایستاده
- شک بین پنج و شش در حالت ایستاده.

اقسام شکهای صحیح

-شکی که در هر جای نماز باشد صحیح است و آن فقط شک بین سه و چهار است.
- شکهایی که فقط در حالت نشسته و بعد از تمام شدن سجده ی دوم صحیح است؛که شامل شک بین دو وسه، شک بین دو وچهار و شک بین سه و چهار.
- شکهایی که فقط در حالت ایستاده صحیح اند؛ که شامل شک بین سه و پنج، شک بین سه و چهار و پنج و شک بین پنج و شش میباشد.

نکاتی چند در رابطه با احکام شکهای صحیح

- در شکهای صحیح همیشه بنا را بر طرف زیادی گذاشته می شود مگر آنکه طرف زیادی نماز را باطل کند که در آن صورت بنا را بر طرف کمی باید گذاشت.مثلا در شک بین سه و چهار بنا را بر چهار(طرف زیادی ) می گذاریم. ولی در شک بین مثلا چهار و پنج بنا را بر(چهار) طرف کمتر باید بگذاریم زیرا اگر بنا را بر طرف بیشتر بگذاریم نماز باطل می شود. پس به طور کلی در شکهای صحیح هر جا که اگر بنا را بر بیشتر بگذا ریم نماز باطل میشود بنا را بر کمتر میگذاریم.
- پس از بنا گذاردن بر طرف زیادی، اگر طرف زیاد رکعت آخر نماز باشد در همان رکعت نماز را تمام می کند.مانند شک دو و چهار و یا مانند شک سه و چهار. و اگر طرف زیادی رکعت آخر نماز نباشد باید مقدار کم را بخواند تا تکمیل شود. مانند شک دو وسه که باید یک رکعت دیگر بخواند و نماز را سلام بدهد و سپس نماز احتیاط بخواند.
-پس از بنای بر زیادی و تمام کردن نماز باید بدون انجام کاری که منافی با نماز است مقدار کمبود احتمالی نماز را بوسیله خواندن نماز احتیاط جبران کرد. مثلا در شک بین سه و چهار که بنا را بر چهار میگذارد و نماز را لام میدهد چون ممکن است که در واقع سه رکعت شده و سلام داده باشد باید یک رکعت نماز احتیاط بخواند.
- در چهار شک (شک بین سه و پنج، شک بین سه و چهار و پنج، شک بین پنج و شش و شک بین چهار و پنج در حالت ایستاده) نماز گزار وظیفه دارد که بنشیند که اگر بنشیند یک رکعت به عقب بر میگردد و تبدیل میشود به (شک بین دو و چهار، شک بین دو و سه و چهار، شک بین چهار و پنج و شک بین سه و چهار) بنا بر این حکم چهار شک در حال ایستاده مانند سه شک در حال نشسته و یک شک سه و چهار در همه حال است.
- در چهار شک قبل پس از نشستن و عمل نمودن به دستور شک ، بعضی از فقها فرموده اند: پس از نماز و عمل به دستور شک باید برای قیام زیادی دو سجده سهو بنماید.

برای دفع وسوسه :

برای دفع وسوسه سوره ناس را در چهاردهم ماه ( ماه قمری ) بر ظرفی که از آن آب می خورد بنویسد و بشوید و بخورد و وضو بسازد از وسوسه در امان خواهد شد .
(حاشیه مجمع الدعوات ص 39 )

برای کسی که در نماز بسیار سهو می کند :

کسی که بسیار در نماز سهو می کند قبل از شروع به نماز انگشت اشاره دست راست را بر ران پای چپ بگذارد

و بگوید :

بِسْمِ‏ اللَّهِ‏ وَ بِاللَّهِ‏ تَوَکَّلْتُ‏ عَلَی‏ اللَّهِ‏ وَ أَعُوذُ بِاللَّهِ السَّمِیعِ الْعَلِیمِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیم

اجوبه الاستفتائات

س 516: کسی که در رکعت سوم نماز شک کند که قنوت را بجا آورده یا خیر، چه حکمی دارد، آیا نمازش را تمام کند و یا از هنگام شک آن را قطع نماید؟

ج: به شک مذکور اعتنا نمى‏شود و نماز صحيح است، و در اين مورد چيزى بر مکلّف واجب نيست.

س 517: آیا در نماز نافله به شک در غیر از رکعت‏های آن مثل شک در این که یک سجده انجام داده یا دو سجده، اعتنا می‏شود؟

ج: شک در اقوال و افعال نماز نافله همان حکم شک در اقوال و افعال نماز فريضه را دارد، يعنى اگر از محل آن تجاوز نکرده است، به آن اعتنا مى‏شود و اگر از محل انجام آن تجاوز کرده است، به آن اعتنا نمى‏شود.

س 518: با توجه به این که کثیر الشک نباید به شک خود اعتنا کند، اگر برای او در نماز شکی پیش آمد، وظیفه‏اش چیست؟

ج: بايد بنا بر انجام کارى بگذارد که در آن شک کرده است، مگر آنکه انجام آن موجب بطلان نماز شود که در اين صورت بنا بر عدم انجام آن مى‏گذارد، بدون اين که در اين مورد فرقى بين رکعتها و افعال و اقوال نماز باشد.

س 519: اگر شخصی بعد از چند سال متوجه بطلان عبادت هایش شود و یا در آن شک کند، وظیفه‏اش چیست؟

ج: به شک بعد از عمل اعتنا نمى‏شود، و در صورت علم به بطلان، واجب است عبادت‏هاى قابل تدارک را قضاء نمايد.

س 520: اگر شخصی سهواً بعضی از اجزاء نماز را به جای بعضی دیگر انجام دهد و یا در هنگام نماز نگاهش به جایی بیفتد یا سهواً حرف بزند، آیا نماز او باطل است؟ وظیفه او چیست؟

ج: عمل سهوى در نماز موجب بطلان آن نمى‏شود، ليکن در بعضى از موارد باعث وجوب سجده سهو مى‏گردد، مگر آنکه رکنى از نماز را کم يا زياد کند که موجب بطلان نماز مى‏شود.

س 521: اگر فردی یک رکعت از نماز را فراموش کند و در رکعت آخر یادش بیاید، مثلاً فکر می‏کرد که رکعت اول نمازش رکعت دوم است، لذا رکعت سوم و چهارم را هم بجا آورد، و در رکعت آخر متوجه شد که در رکعت سوم است، وظیفه او چیست؟

ج: واجب است هر رکعتى را که بجا نياورده، قبل از سلام نماز بجا آورد و سپس سلام دهد و در اين صورت که تشهد واجب نماز را در محل خود انجام نداده، بايد بنا بر احتياط قضاى آن را انجام داده و دو سجده سهو براى آن بجا آورد.

دیدگاه ها

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (516 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (255 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (249 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (212 نظر) الهام چرخنده: من برای همه کسانی که کتکم زدند، باعث بیماری قلبی شدند نفرین ندارم اما الهی که به درد من دچار بشید+ویدیو (75 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (64 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (60 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (59 نظر) شعرخوانی زیبا و دلنشین رهبر معظم انقلاب: ای تکیه گاه و پناه زیباترین لحظه های پرعصمت و پر شکوه تنهایی و خلوت من+ویدیو (48 نظر) تعجب بازیگر مطرح ترکیه با دیدن خونه زندگیِ شاه‌نشین پوریا پورسرخ، آرش سریال کیمیا+ ویدیو/ میزبانی درجه یک در خانه‌ای درجه یک👌 (42 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر) پریناز ایزدیار؛ هرچقدر هم شلوغ باشم بازم وقت دارم که به ازدواج فکر کنم، شرایط خانواده‌مون این مدلی نیست که ازدواج حتما باید سنتی باشه یا نباشه، ولی خودم دوست دارم همسرم رو انتخاب کنم (39 نظر) مهران مدیری: شایعه نیست؛ هواپیمای شخصی دارم سوئیچ رو هم دادم به بچه‌های پشت صحنه! / برشی از برنامه تلویزیونی جذاب «دورهمی» با اجرای بی‌نظیر مهران مدیری (39 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
18 ترفند طلایی برای درمان فوری سرما خوردگی شدید
آش نخورده و دهان سوخته با یک تماس تلفنی
آغاز فروش سایپا با قیمت‌های جدید در هفته دوم آذر
راهکارهای جلوگیری از خالی شدن باتری ماشین در زمان پارک طولانی
با بانوان کارآفرین ایران آشنا شوید؛ زنانی با اراده آهنین+عکس
در جواب چه عجب پیدات شد چه بگوییم؟ 33 پاسخ‌ مناسب در مقابل "چه عجب پیدات شد"
تهدید هسته ای پوتین جدی است؟
چیکار کنیم چشم هایمان درشت شود؟ ترفند تضمینی تبدیل چشمانی گیرا و جذاب
آخرین آپدیت خبری درباره تاریخ دقیق ریجستری آیفون های وارداتی: ریزش قیمت ها در راه است؟
بمب بلک فرایدی آمازون چیست؟؛ از تخفیف 60 درصدی برای لپ‌تاپ‌ها تا تخفیف 75 درصدی برای ساعت‌های هوشمند
بهترین تیم ملی جهان 2024:ایران!/عملکرد تیم ملی ایران در 18 مسابقه سال 2024 چگونه بود؟!
پوست جوان این خانم 102 ساله شما را شگفت زده می‌کند!
دورنمایی از همه آنچه در سال 2025 بر سر اقتصاد جهان خواهد آمد
تست شخصیت شناسی؛ این تست اطلاعات جالبی درباره ناخودآگاه شما فاش می‌کند
آموزش دسر؛ طرز تهیه چیز کیک شکلات لاکچری دبی با مغز پسته
منتخب روز   
5 منطقه گردشگری پاییزی اطراف تبریز/ جون میدن واسه گرفتن عکسهای جذاب پاییزی قتل در پارک قیطریه بخاطر متلک انداختن به نامزد مقتول مهران مدیری: بدترین 4 سال زندگیم حتی پول نان و پنیر نداشتم! پسرم فرهاد از گرسنگی بیهوش شد/عین جنازه شده بودم عوضش الان بادیگارد دارم+فیلم حضور پرانرژی قهرمانان جوکر، ناهید مسلمی و عمو رشید در وی‌آی‌پی کنسرت سهراب پاکزاد/ یویو گفتن ناهید مسلمی رو وسط کنسرت از دست ندید👌 می‌گویند پزشکیان برف تهران را هم نخواهد دید! / تأخیر در پرداخت یارانه پاس گل به مخالفان دو آتیشه رئیس جمهور بود دورهمی پارسا پیروزفر و پریناز ایزدیار در یک کافه شیک و دلباز/ دو بازیگر خوش استایل و دوست‌داشتنی در یک قاب هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند... مرگ پسر جوان بعد از خوردن الکل ضدعفونی