آشنایی با مسجد سلیمیه، زیبا ترین در ادیرنه ترکیه

مسجد «سلیمیه» نمونه عالی از معماری اسلامی و یکی از جاذبه های گردشگری ترکیه است. این بنا در قرن شانزدهم ساخته شد و یکی از مساجد معروف دوره عثمانی به مساحت 22 هزار و 202 مترمربع است. طراحی ساده ، المان های اسلامی و سبک معماری کم نظیرش موجب شده پس از قرن ها هنوز مورد ستایش بینندگان قرار گیرد. بخشی از کاشی های این مسجد در زمان جنگ های عثمانی با روسیه در سال های 1887-1888 از طرف «میخائیل اسکوبلف» ژنرال روس به مسکو منتقل شد. نام مسجد «سلیمیه» به عنوان یکی از زیباترین مساجد جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. «سنان» معمار رسمی دربار پادشاه های عثمانی، ساخت این بنا را برعهده داشت و «سلیمیه» را مهم ترین کار معماری خود نامید.

پلان ساخت مسجد سلیمیه

معمار مسجد سلیمیه، معمار سنان، معمار رسمی دربار پادشاهان عثمانی بوده است. این مجموعه در دوره سلطنت سلطان سلیم دوم عثمانی ساخته شده است. آغاز ساخت مسجد سلیمیه طبق کتیبه ای که در این مجموعه موجود است به سال ۹۷۶ هجری قمری (۱۵۶۸ میلادی) برمی گردد و طبق پیش بینیها قرار بود ساخت این مسجد در روز ششم آذر سال ۹۵۳ خورشیدی به اتمام برسد اما در تاریخ ۲۳ اسفند سال ۹۵۳ به افتتاح رسیده است.

معماری مسجد سلیمیه ترکیه

مسجد سلیمیه در زمینی به مساحت ۲۴۷۵ متر مربع بنا شده و زیربنای مسجد نیز ۱۶۲۰ متر مربع است. مساحت کل این مجموعه ۲۲ هزار و ۲۰۲ متر مربع است. ارتفاع گنبد مسجد سلیمیه ۴۳،۲۸ متر و قطر دهانه آن ۳۱،۳۰ متر است. گنبد روی یک پایه هشت ضلعی بنا شده است. چهار گنبدک در گوشه ها و یک نیم گنبد در محراب در مقاوم سازی گنبد اصلی بنا نقش دارند.

تاریخچه مسجد سلیمیه

گبند مسجد سلیمیه ۳۲ پنجره کوچک داشته و در بخشهای زیرین گنبد نیز ۶ ردیف پنجره وظیفه تأمین روشنایی این مسجد را برعهده دارند. مسجد سلیمیه چهار مناره دارد و هر مناره دارای سه شرفه ۳۸۰ سانتیمتری دارد. ارتفاع مناره ها ۷۰،۸۹ متر است. این مسجد از لحاظ هنر مرمرتراشی، کاشیکاری و خوشنویسی نیز حائز اهمیت است. کاشیهای مسجد ساخت ایزنیک ترکیه است. بخشی از کاشیهای این مسجد در زمان جنگهای عثمانی با روسیه در سالهای ۱۸۸۷-۱۸۸۸ از طرف میخائیل اسکوبلف ژنرال روسی به مسکو منتقل گردید. مسجد سلیمیه در تاریخ ۲۸ ژوئن سال ۲۰۱۱ در جلسه کمیته میراث جهانی یونسکو در پاریس وارد لیست میراث جهانی گردید.

حقایق جالب درباره مسجد سلیمیه

1. مجموعه ی مسجد سلیمیه در دوران سلطان سلیم دوم ساخته شد و بهترین کار معمار سنان به شمار می رود. این مسجد با یک گنبد و چهار مناره باریک (به ارتفاع ۷۰٫۸۹ متر)، طراحی داخلی بی نظیر، کتابخانه نسخ خطی، معماری دقیق، سفالکاری ها، حیاط مرمرین، مکان های آموزشی، حیاط خارجی، بازار سرپوشیده، دارالحدیث، همگی با هم اوج هنر و پرهیزگاری امپراتوری اسلام قرن ۱۶ را به نمایش می گذارند.
2. در حالی که فضای داخلی مسجدهای سنتی با بخش های جدا از هم ساخته می شد، تلاش معمار سنان بر این بود که ساختمانی بسازد تا از هر جای آن بتوان محراب را دید.
3. تک گنبد مسجد، که روی یک پایه هشت ضلعی قرار گرفته، با قطر ۳۱٫۵ متر و مساحت ۴۵ در ۳۶ متر و با مناره های سربه فلک کشیده اش، بر آسمان شهر مشرف است. طراحی داخلی خلاقانه آن باعث شده است تا فضای داخلی ساختمان، پر از پنجره (۳۲ پنجره در گنبد و ۶ ردیف پنجره در بخش های زیرین گنبد) و بسیار نورانی باشد.
4. در اطراف مسجد مکان های دیگری از جمله کتابخانه ، مدرسه ، مسافرخانه، حمام، نوانخانه هایی برای فقرا، بازار، بیمارستان و یک قبرستان بود.
5. خلاقیت به کار رفته در مسجد مربوط به مساحت و اندازه آن نیست، بلکه مشخص در طراحی و سازمان دهی داخلی آن است. محراب در داخل یک شاه نشین تابوک مانند (تابوک یا محراب کلیسا) قرار گرفته که عمق آن به گونه ای است که نور پنجره ها را از سه طرف به خود جذب می کند. این نورها باعث می شوند تا کاشی های مرمری دیوارهای پایینی به زیبایی بدرخشند.
6. گنبد مسجد، در حمله بلغاری ها در سال ۱۰۱۳ (از طرف ارتش بلغارستان) دچار آسیب شد. با توجه به ساختار بسیار محکم مسجد، این ساختمان کمترین آسیب را دید. از آن به بعد، به دستور محمد کمال پاشا، هرگز مسجد را تعمیر نکردند تا عبرتی باشد برای آیندگان.
7. بین سال های ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۵، عکس مسجد روی سکه و اسکناس ۱۰.۰۰۰ لیره ای ترکیه وجود داشت.
8. مسجد در سال ۲۰۱۱ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
9. مسجد سلیمانیه در اوج قدرت فرهنگی و نظامی عثمانی ساخته شد. زمانی که حکومت شروع به پیشرفت و گسترش کرد، امپراتور ضرورت در این دید تا مرکزیت شهر را اعلام کند. بنابراین از سنان خواست تا مسجدی متفاوت و در راستای اهداف مرکزیت شهر بسازد.
10. به گفته دوست معمار سنان، او ایده ساخت تک گنبد را از مسجد ایا صوفیه استانبولگرفت.
11. برای جلب توجه ها به گنبد، چهار مناره را در چهار گوشه آن ساختند.
12. مسجد سلیمیه با قبه ها، تدابیر خاص، مجموعه ی معماری و فناوری و موقعیت قرارگیری اش در شهر، همه نشانگر برهه ای بسیار قابل توجه در تاریخ بشر است. در طراحی داخلی مسجد، استفاده از کاشی کاری های ایزنیک در اوج دوران تولیدشان، گواه شکل بزرگی از هنر است که نظیرش (با این مصالح) پیدا نمی شود.

بلندترین مناره جهان در مسجد حسن ثانی