علائم اعتیاد به تلویزیون و روش های درمان آن

کم نیستند کسانی که زندگی شان بدون تلویزیون فلج می شود. این جور آدم ها به محض اینکه به خانه برمی گردند، در یک چشم به هم زدن به سمت کنترل تلویزیون شیرجه می روند و حتی ثانیه ای از برنامه ی مورد علاقه ی شان چشم برنمی دارند. برای بسیاری از ما، تلویزیون به پای ثابت لوازم منزل تبدیل شده، طوری که زندگی بدون آن برای مان قابل تصور نیست. عده ای معتقدند حضور دائمی این جعبه ی جادویی به منشاء خشونت های اجتماعی و مصرف گرایی تبدیل شده است. اما خیلی از آنهایی که به دیدن سریال های درام یا مجموعه های اکشن عادت دارند، خودشان هم نمی دانند که این قبیل برنامه ها چه تنشی را به زندگی شان وارد می کند و چطور مغزشان را تحت تأثیر قرار می دهد. در این مقاله قصد داریم آن دسته از بینندگان پروپاقرصی را که بدجور به تماشای فیلم و سریال عادت دارند، با آثار سوء این رفتار آشنا کنیم.

نشانه های اعتیاد به تلویزیون چیست؟

پژوهش ها ادعا دارند شیوه ی فعالیت مغز هنگام تلویزیون دیدن و وابستگی به آن، کاملا همسان با مغز کسانی است که به مواد مخدر اعتیاد دارند. اگرچه، برای نتیجه گیری و رسیدن به یک ارتباط مستقیم بین اعتیاد به تلویزیون و مواد مخدر، به پژوهش ها و مدارک بیشتری نیاز است.با وجود همه ی این ها، اکنون برخی نشانه ها را بررسی می کنیم تا دید بهتری به اعتیاد به تلویزیون داشته باشیم.

۱. همواره بیش از آنچه بخواهید تلویزیون می بینید

شب و روز می گذرد و هر بار می گویید «فقط یه ذره ی دیگه می بینم»، ولی در پایان خودتان می مانید و یک کنترل که به تندی در حال عوض کردن شبکه ها و دیدن برنامه های گوناگون است. یا شاید پیش از انجام کاری با خودتان می گویید کمی تلویزیون ببینید و سپس کارتان را انجام دهید. ولی سپس به اندازه ای حواستان پرت می شود که دیگر وقت و حوصله ای برای انجام کارهایتان باقی نمی ماند. این مشکل همیشه در حال رخ دادن است و هیچ اهمیتی برای برنامه ریزی های شما قائل نمی شود.یکی دیگر از مشکلات تلویزیون، دیدن سریال ها است. بدون شک سریال دیدن با دستگاه تلویزیون بسیار جذاب است و بسیاری از مردم چندین قسمت یا فصل از یک سریال را پشت سر هم در تلویزیونشان می بینند. این موضوع اگر گاه به گاه رخ دهد، آن قدرها هم بد نیست. در هر حال، هر کسی می خواهد یک روز در ماه یا هفته را به فیلم و سریال دیدن اختصاص دهد. ولی اگر این کار به زندگی ا تان آسیب بزند و نگذارد به کارهایتان برسید، باید نگران اعتیاد به تلویزیون و دردسرهای آن شوید.

۲. هنگامی که نمی توانید تلویزیون ببینید، ناراحت می شوید

اگر یکی دو روز هرگز سمت تلویزیون نروید و چشمتان را به آن ندوزید، ممکن است دچار احساسات منفی یا استرس مانند «زودرنجی یا کج خلقی»، «بی قراری»، «اضطراب» و «تمایل شدید به دیدن تلویزیون» شوید.این احساسات احتمالا با دیدن دوباره ی تلویزیون برطرف خواهند شد.اگر با وجود همه ی استرس و تلاش شکست خورده برای رهایی از اعتیاد به تلویزیون، همچنان پای تماشای آن می نشینید، باید بگوییم بدون شک به این دستگاه جادویی وابسته و معتاد آن شده اید!

۳. تلویزیون می بینید تا حس بهتری داشته باشید

تلویزیون یک حواس پرتی و راه فرار در اختیارتان قرار می دهد. برای نمونه، اگر روز سخت و پراسترسی را سپری کرده باشید، ممکن است به سراغ تلویزیون رفته و برنامه ای خنده دار نگاه کنید تا حال و هوایتان دگرگون شود.اگر هر از گاهی برای رفع استرس و ناراحتی تلویزیون ببینید، هیچ ایرادی ندارد. ولی مشکل هنگامی آغاز می شود که تلویزیون تنها راه فرار و اولویت همیشگی اتان می شود و نمی گذارد راه کارهای بهتر و تأثیرگذار برای رویارویی با استرس به ذهنتان برسد.تلویزیون نمی تواند مشکلات شما را حل کند. تنها کاری که انجام می دهد این است که یک راه فرار پیش رویتان بگذارد تا برای مدتی کوتاه احساس خوبی داشته باشید. این حس خوب به تندی از میان می رود و شما می مانید و اعتیاد به تلویزیون و تماشای بیش از پیشِ آن!

۴. سلامتی ا تان به خطر افتاده است

اگر بیش از اندازه تلویزیون ببینید، احتمالا بیشتر اوقات نشسته اید و تحرک بسیار کمی هم دارید.به پیشنهاد پزشکان، انسان های بالغ باید در هفته دست کم ۲٫۵ ساعت ورزش معمول با شدت متوسط داشته باشند. بنابراین، اگر اعتیاد به تلویزیون شما جدی شود، احتمالا دیگر وقت کافی برای ورزش و فعالیت نخواهید داشت. اگر نتوانید ۲٫۵ ساعت ورزش را در هفته ی خود جا دهید، سلامتی اتان به خطر خواهد افتاد.پژوهش هایی در سال ۲۰۱۸، اعتیاد به تلویزیون را همچنین به دشواری های خواب و بی خوابی پیوند داده است. پس با دیدن تلویزیون زیاد می توانید خوابتان را خراب کنید و کم و بیش همه می دانند خواب نامناسب هم منجر به دردسرهای بسیاری برای سلامتی جسمی و روحی می شود.

۵. رابطه تان با دیگران مانند گذشته نیست

اعتیاد به تلویزیون می تواند به دو گونه روی رابطه هایتان تأثیر منفی بگذارد.اگر وقت خالی خود را برای تلویزیون دیدن سپری کنید، احتمالا دیگر زمانی برای همسر، خانواده یا دوستانتان نخواهید داشت. دیگر خبری از گپ زدن ها و دورهمی ها نخواهد بود. حتا اگر هم با آن ها وقت بگذرانید، جای خالی تلویزیون را حس خواهید کرد، زودرنج یا بی قرار خواهید شد و دیگر از بودن در جمع لذت نخواهید برد.این اعتیاد به تلویزیون همچنین منجر می شود کارهایی را که روابط تان را پایدار می کند، انجام ندهید. برای نمونه، جلوی شما را می گیرد تا به سخنان خانواده، همسر یا فرزندانتان گوش نکنید و نتوانید توجه کافی به آن ها داشته باشید. بنابراین، ممکن است ببینید همیشه درباره ی تلویزیون دیدن شما سخن می گویند یا هر بار که جلوی تلویزیون می نشینید ناراحت یا خشمگین شوند.

۶. دیگر نمی توانید از تلویزیون دست بکشید

در پایان، شاید سرانجام با دیدن تلویزیون حس بدی به شما دست دهد و شرمنده شوید، چون همیشه شما را از انجام دادن کارهای خانه، رسیدن به خانواده و علایق خودتان و دیگر کارها بازمی دارد.ولی مشکلی که سر راهتان قرار گرفته این است که نمی توانید بیخیال آن شوید، و همچنان تنها کاری که پس از رسیدن به خانه انجام می دهید تلویزیون دیدن است. شما با اینکه وقت کمتری برای خانواده و خودتان می گذارید، ولی دست از تلویزیون دیدن نمی کشید و حتی سر کارتان هم تلاش می کنید وقتی برای آن در نظر بگیرید.

اعتیاد به تماشای تلویزیون چه عوارضی دارد؟

به طور هشداردهنده ای نرخ بیماری های حوزه سلامت روان از اختلال بیش فعالی-نقص توجه تا خودکشی افزایش یافته است و این موجب مطرح شدن این سوال گشته است که آیا ارتباطی بین زمان تماشای تلویزیون و این اختلالات وجود دارد. در واقع، در تحقیق انجام گرفته درسال 2018، ارتباطی بین اعتیاد به تلویزیون، کیفیت خواب و اختلالات تکانه ای پیدا شد. این یافته ها صحبت های والدین و متخصصان را نیز مورد تایید قرار می دهد که با افزایش زمان تماشای تلویزیون علائم ADHD و دیگر مشکلات رفتاری و روانی در کودک افزایش می یابد.

همچنین، صرف زمان بیشتر جلوی تلویزیون ریسک اعتیاد به چیزهای دیگر به خصوص مواد مخدر را افزایش می دهد. در واقع، این فرم از اعتیاد با خود اشکال دیگری مانند اعتیاد به بازی های کامپیوتری، اینترنت، رابطه جنسی مجازی، و اعتیاد به تلفن همراه را نیز به همراه می آورد. در واقع، اعتیاد به یکی به محرک اعتیاد به دیگری تبدیل می شود.

چطور باید اعتیاد به تلویزیون را ترک کرد؟

قبل از هر چیز به یاد داشته باشید که شکستن عادت های اعتیادوار یک شبه رخ نمی دهد. برای تغییر رفتار، بارها شکست خواهید خورد. پس در طول این دوره با خودتان مهربان باشید و بی انگیزه نشوید.

• زمان تماشای تلویزیون را ثبت کنید تا ایده ای از میزان زمان استفاده از آن داشته باشید.
• دلیل پناه بردن به تلویزیون را در خود بجویید. این خودآگاهی به شما کمک می کند که در صورت وجود مشکل با کمک یک مشاور بتوانید آن را حل کنید.
• تلویزیون را تنها برای یک برنامه (مورد علاقه خود) روشن کنید.
• ریموت کنترل را جایی دور از دسترس قرار دهید. اگر هر بار مجبور شوید برای تغییر کانال یا صدا از جای خود بلند شوید، تمایلتان به تماشای تلویزیون کمتر می شود.
• تلویزیون را از دسترس دور کنید. این راهکار به ویژه برای کنترل اعتیاد به تلویزیون در نوجوانان موثر است. وجود تلویزیون در اتاق خواب و در زمان غذا خوردن باعث افزایش زمان استفاده از آن می شود.
• هر شب برای قدم زدن بیرون بروید. به بازی های غیردیجیتال روبیاورید و قبل از تماشای تلویزیون نیم ساعت مطالعه کنید.
• برای خودتان هدفی تعیین کنید که باید به آن برسید. برای مثال، کتابی را تا آخر هفته تمام کنید یا چند کیلو وزن کم کنید.
• اشتراک نرم افزارهای نمایش فیلم را قطع کنید. به دلیل پرداخت ماهانه ای که برای این نرم افزارها داشته اید، هر بار وسوسه می شوید که از این امکان استفاده کنید.

چه زمانی باید به سراغ یک پزشک بروید؟

اگر احساس می کنید برخی نشانه های اعتیاد به تلویزیون مانند بی خوابی یا کم خوابی را دارید، کمک گرفتن از یک پزشک متخصص می تواند راهکار بسیار خوبی باشد.اگرچه می توانید نکات گوناگونی را در اینترنت پیدا کنید و خودتان به تنهایی با این مشکل روبه رو شوید، ولی ترک یا کم کردن تلویزیون همیشه هم کار آسانی نیست. اگر دیدید راهکارهای پیشنهادی ما پاسخگو نیست یا انجام دادنش سخت است، در میان گذاشتن این مشکل با یک روان درمانگر کارآمد خواهد بود.

درمانگرها و روان پزشکان همیشه بدون هیچ پیش داوری از بیماران خود حمایت می کنند و راه را به آن ها نشان می دهند. آن ها می توانند راهکارهایی برای محدود کردن تلویزیون دیدن و کنار آمدن با احساسات منفی اعتیاد به تلویزیون به شما پیشنهاد کنند تا بتوانید بهتر و مؤثرتر به بررسی مشکلات و استرس هایتان بپردازید.اگر دیدید دست کشیدن از تلویزیون برایتان دشوار است، فکر به حذف یا کم کردن تلویزیون پریشانتان می کند، به تازگی زودرنج، کج خلق یا افسرده شده اید، و تلویزیون تأثیر بدی روی رابطه هایتان گذاشته، حتما دیدن یک متخصص را در نظر بگیرید.

کمال گرایی در ازدواج و روش های درمان آن