علائم از کار افتادن کلیه ها و راههای درمان آن 

نارسای کلیه ها

کلیه ها یکی از اعضایی هستند که در پاکسازی و تصفیه بدن نقش اساسی ایفا میکنند و دفع مواد زائد از بدن را به بهترین شکل ممکن انجام میدهند. در اغلب موارد، نارسایی کلیه ناشی از مشکلات سلامتی دیگری است که آسیب های دائمی را کم کم به کلیه ها وارد می کنند.

زمانی که کلیه ها صدمه می بینند، ممکن است به اندازه کافی کار نکنند و عملکرد درستی نداشته باشند. اگر آسیب به کلیه ها هم بدتر شود و کلیه ها کم تر و کم تر قادر به انجام کار خود نباشند، شما دچار بیماری مزمن کلیه شدید می شوید و سپس نارسایی کلیه، آخرین مرحله بیماری مزمن کلیوی است به همین دلیل نارسایی کلیه نیز بیماری کلیوی مرحله آخر و یا به اختصار ESRD نامیده می شود.

علت نارسایی کلیه ها

• بیماری های خودایمنی مانند لوپوس و نفروپاتی IgA
• بیماری های ژنتیکی (بیماری هایی که شما با آن متولد می شوید)، مانند یک بیماری کلیوی
• سندروم نفروتیک
• مشکلات دستگاه ادراری

گاهی اوقات کلیه ها می تواند به طور ناگهانی کارشان را متوقف کنند (در عرض دو روز) یا به اصلاح از کار بیفتند. این نوع نارسایی کلیه، آسیب شدید کلیوی یا نارسایی حاد کلیوی نامیده می شود.

دلایل مشترک نارسایی حاد کلیوی عبارتند از:

• حمله قلبی
• مصرف غیرقانونی و بیش از حد مواد مخدر
• عدم رسیدن خون کافی به کلیه ها
• مشکلات دستگاه ادراری

این نوع نارسایی کلیه همیشه دائمی نیست. کلیه ها ممکن است به حالت عادی برگردند یا با درمان تقریباً عادی شوند، البته اگر شما مشکلات جدی سلامتی دیگری نداشته باشید. داشتن یکی از مشکلات سلامتی که می تواند منجر به نارسایی کلیه شود، به این معنا نیست که شما قطعاً نارسایی کلیه خواهید داشت.

علائمی که نشان می دهد که کلیه های شما به درستی کار نمی کنند.

مشکل خواب

هنگامی که کلیه های شما به درستی کار نمی کنند، بدان معنی است که سموم نمی توانند از طریق ادرار خارج شوند و در خون باقی می مانند. افزایش سطح سموم باعث بی خوابی می شود. به همین دلیل است که وقتی بیخواب هستید، احتمال کاهش عملکرد کلیه را افزایش می دهید.

نکته: افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی بیشتر از آپنه خواب رنج می برند . آپنه خواب یک اختلال است که در هنگام خواب باعث ایجاد یک یا چند مکث در نفس می شود. این مکث ها می توانند از چند ثانیه تا یک دقیقه طول بکشد. پس از هر مکث، تنفس طبیعی با یک انفجار بلند شروع می شود. خروپف شدید نشان می دهد که زمان ملاقات با یک پزشک است.

سردرد، خستگی و ضعف عمومی

کلیه های سالم و کارآمد، ویتامین D را در بدن ما برای حفظ استخوان های قوی و تولید هورمون ایروتیپوئیتین (EPO) می کنند. این هورمون نقش مهمی در تولید گلبول های قرمز ایفا می کند. وقتی کلیه ها به درستی عمل نمی کنند، آنها EPO کمتر تولید می کنند. کاهش سلولهای قرمز خون باعث خستگی سریع عضلات و مغز شما می شوند.

نکته: افرادی که بیماری مزمن کلیوی دارند، کم خونی وجود دارد. هنگامی که یک فرد 20 تا 50 درصد از عملکرد کلیه را دارد، کم خونی ممکن است شروع به افزایش کند. اگر بطور کافی استراحت می کنید، اما همچنان احساس خستگی، انرژی کم و ضعف عمومی را تجربه می کنید، باید به پزشک مراجعه کنید.

پوست خشک و خارش دار

کلیه های سالم با حذف مواد زائد و مایع اضافی از خون کار می کنند و باعث تولید گلبول های قرمز و حفظ مقدار مناسب مواد معدنی بدن می شوند. پوست خارش دار و خشک نشانه شکست کلیه ها برای حفظ تعادل مناسب مواد معدنی و مواد مغذی است که می تواند منجر به بیماری های استخوانی و کلیه شود.

نکته: اگر پوست خشک و خارش دارید، سعی کنید هیدراتاسیون بیشتری داشته باشید. به یاد داشته باشید قبل از مصرف هر دارویی برای خارش، با دکتر خود مشورت کنید. بعضی از داروها مواد تشکیل دهنده ای دارند که به طور بالقوه می توانند به عملکرد کلیه شما حتی بیشتر آسیب برساند.

تنفس بد بو و طعم بد دهان

هنگامی که سموم در خون ایجاد می شود، طعم غذا را تغییر می دهد و طعم فلزی را در دهان شما می گذارد. داشتن تنفس بد علامت دیگری از داشتن بیش از حد بسیاری از سموم و آلودگی در جریان خون است. علاوه بر این، ممکناست شما از خوردن گوشت خودداری کنید و اشتهای خود را به طور کلی از دست بدهید، که می تواند به کاهش وزن ناخوشایند منجر شود.

نکته: دلایل مختلفی وجود دارد که چرا غذا می تواند یک طعم فلزی داشته باشد (از آلرژی تا بهداشت ضعیف دهان). به طور معمول، طعم و مزه فلزی در دهان شما باید اگر علت درمان شد از بین برود. اگر طعم فلزی همچنان وجو داشت ، باید با پزشک خود تماس بگیرید.

تنگی نفس

ارتباط بین بیماری کلیوی و تنگی نفس ، به ویژه پس از تلاش کمی، بوسیله دو عامل ایجاد می شود. ابتدا، مایع اضافی در بدن هنگامی که کلیه ها به درستی عمل نمی کنند، در ریه ها حرکت می کنند. دوم اینکه کم خونی بدن شما را از اکسیژن محروم می کند و این موجب تنگی نفس می شود.

نکته: دلایل مختلفی برای تنگی نفس از نارسایی کلیه تا آسم و سرطان ریه یا نارسایی قلبی وجود دارد. اگر متوجه شدید که بعد از تلاش بسیار کمی از نفس کم می آورید، باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

تورم در مچ پا، پا و دست

کلیه هایی که بدرستی کار نمی کنند، هیچ مایع اضافی را از بدن حذف نمی کنند. این منجر به احتباس سدیم می شود که باعث ایجاد تورم در مچ پا، پا و دست می شود . تورم قسمت های پایین بدن شما همچنین می تواند علائم بیماری قلبی و کبدی یا مشکلات رحمی را نشان دهد.

نکته: گاهی اوقات مصرف دارو، کاهش نمک و از بین بردن مایع اضافی در بدن شما می تواند تورم را متوقف کند. اگر کمک نمی کند، شما نیاز به درمان جداگانه دارید.

داشتن درد پشت

نارسایی کلیه می تواند باعث ایجاد درد پشتی شود که معمولا عمیق و واقع در زیر قفسه سینه است. این می تواند در جلوی ناحیه کشاله ران یا ران احساس شود. درد پشت و پا می تواند توسط کیست های کلیه ایجاد شود که کیسه های پر شده با مایع پر شده روی کیانسیس هستند و در نتیجه بیماری کلیوی پلی کیستیک هستند.

نکته: درد پشتی ناشی از نارسایی کلیه با احساس خستگی، استفراغ، درجه حرارت بالا بدن و ادرار مکرر همراه است. کمردرد طبیعی که هیچ ارتباطی با کلیه ها ندارد متفاوت است : درد موضعی تر است و ناگهان اتفاق می افتد، تب وجود ندارد. اگر در معرض درد پشتی قرار بگیرید و قرصهای مسکن درد ناکارآمد باشند، با پزشک خود ملاقات کنید.

چشمان پف کرده

علامت اولیه که سیستم فیلتر کلیه شما آسیب دیده است وجود پروتئین در ادرار است که می تواند باعث پف در اطراف ناحیه چشم شود. پف در اطراف چشم شما می تواند به این دلیل باشد که کلیه های شما مقدار زیادی از پروتئین را به ادرار منتقل می کنند تا اینکه آن را نگه دارید و آن را در سراسر بدن پخش کنید.

نکته: اگر مطمئن هستید که بدن شما به اندازه کافی استراحت و پروتئین دریافت می کند، اما شما همچنان متوجه پف در اطراف چشم خود هستید، با پزشک خود ملاقات کنید.

فشار خون بالا

سیستم گردش خون و کلیه ها به یکدیگر متکی هستند . کلیه ها دارای نفرون های کوچک هستند که سموم و مایعات اضافی را از خون فیلتر می کنند. اگر رگ های خونی آسیب ببینند، نفرون هایی که خون شما را فیلتر می کنند اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نمی کنند. به همین دلیل است که فشار خون بالا دومین علت نارسایی کلیه است.

نکته: یادگیری برای مدیریت فشار خون بالا برای جلوگیری از نارسایی کلیه . اضافه کردن غذاهای حاوی اسید فولیک در تولید گلبول قرمز کمک می کند و می تواند کمک به جلوگیری از کم خونی کند.

تغییرات در ادرار

کلیه شما مسئول تولید ادرار و از بین بردن سموم از طریق آن است. تغییرات تکرار، بو ، رنگ و ظاهر ادرار نباید نادیده گرفته شود . انواع مختلفی از تغییرات عبارتند از:

• نیاز به ادرار کردن، به خصوص در طول شب. بین 4 تا 10 بار در روز عادی است.
• دیدن خون در ادرار کلیه های سالم دفع ادرار از خون را تولید می کنند، اما اگر فیلتر آسیب ببیند، سلول های خونی ممکن است شروع به ادرار کنند.
• داشتن ادرار کف آلود به خصوص آنهایی که در روز تعداد دفعات زیادی نیاز به ادرار کردن دارند، نشان می دهند که پروتئین ناخواسته در ادرار است.

پیشگیری

بیماری های کلیوی گریبان میلیون ها نفر را در سراسر جهان گرفته است. باید بدانید وقتی کلیه آسیب ببیند و از کار بیفتد ترمیم پذیر نخواهد بود. به همین دلیل تشخیص و درمان زودهنگام هر نوع بیماری و اختلال در عملکرد کلیه ها و همچنین بیماری های زمینه ساز مانند دیابت و فشار خون بالا و... از پیشرفت بیماری های کلیوی و تبدیل شدن آن به نارسایی جدی پیشگیری می کند. برای تشخیص بیماری های کلیوی و سنجش سلامت این اعضای حیاتی آزمایش های ساده مانند آزمایش خون و ادرار کافیست.

سخن پایانی

ممکن است افرادی که دچار مشکل نارسایی کلیوی می شوند در ظاهر کاملا سالم به نظر برسند، اما برخی از افراد بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند مانند افراد دیابتی یا مبتلایان به پرفشاری خون. این دو بیماری آسیب های جدی به کلیه ها وارد می کنند. افراد بالای 60 سال نیز بیشتر در معرض این بیماری هستند. در این سن 30 درصد افراد، حداقل یک سوم عملکرد کلیوی خود را به دلیل پیری کلیه ها از دست می دهند. پس هر علائمی بالایی اگر در شما هست با پزشک خود درباره انتخاب بهترین گزینه درمانی صحبت کنید.