فتق ناف در دوران بارداری هیچ ارتباطی با بند ناف کودک در حال رشد شما ندارد. این بیشتر به بند ناف خود شما مربوط می شود - بهتراست بگوییم ، چیزی که قبل از تولد داشتید.همه افراد یک دکمه شکم دارند زیرا این دقیقاً نقطه اتصال بند ناف شما به مادرتان است. آنچه نمیتوان دید ، دهانه داخل عضلات شکمی درست زیر دکمه شکم است. این همان جایی است که بند ناف از بدن شما خارج می شود. بعد از تولد ، این دهانه داخل عضلات شکمی بسته می شود. از بند ناف چیزی که باقی مانده است یک دکمه شکم فرو رفته یا بیرون زده است. با این حال ، گاهی اوقات دهانه بین عضلات باز می ماند یا به اندازه کافی محکم بسته نمی شود. اگر چربی یا بخشی از روده از طریق این دهانه ضعیف تر به ناحیه زیر شکم شما فشار بیاورد ، بزرگسالان می توانند به فتق ناف مبتلا شوند.
فتق در دوران بارداری
فتق در دوران بارداری دو نوع شایع دارد که عبارت اند از:
فتق ناف
این فتق همانطور که از نامش پیداست، در قسمت ناف شکم بروز می کند. در این قسمت از شکم (ناف) معمولا یک حفرۀ کوچک وجود دارد، اما وارد شدن فشار بر آن می تواند این حفره را کش داده و بزرگتر کند. در این شرایط سفتی ناف همراه با درد را تجربه خواهید کرد. معمولا بعد از مدتی اندازۀ این حفره به حالت عادی برگشته و درد نیز برطرف می شود، اما از آنجایی که فشار بر روی شکم در زنان باردار مداوم است، این نوع فتق در آنها بیشتر به طول می انجامد.
فتق کشاله ران
این فتق زمانی بروز می کند که بافت نقطه ای از ماهیچۀ کشاله ران دچار پارگی شود. احتمال بروز این نوع فتق در دروان بارداری بیشتر است، زیرا جنین در حال رشد همواره بر کشاله ران فشار وارد می کند و با ضعیف شدن عضلات شکمی، احتمال بروز فتق افزایش می یابد. شایع ترین نشانۀ این فتق، برآمدگی در اسکروتوم یا کشاله ران است.
چه چیزی باعث فتق ناف در بارداری می شود؟
فتق ناف عمدتاً به دلیل بیرون زدگی روده از طریق بخش ضعیف دیواره شکم ایجاد می شود. عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را در دوران بارداری افزایش دهند.
افزایش فشار شکمی
رحم در حال رشد می تواند فشار داخل شکمی را افزایش دهد به خصوص با پیشرفت بارداری. برخی از زنان ممکن است ضعف ذاتی در دیواره شکم داشته باشند مانند فتق ناف در دوران کودکی یا بریدگی اطراف ناف به دلیل جراحی. افزایش فشار شکمی ممکن است خطر فتق ناف را در چنین مواردی افزایش دهد.
کشیدگی عضلات شکم
رشد رحم باعث کشیده شدن عضلات شکم می شود. در برخی موارد عضلات شکم ممکن است به اندازه کافی کشیده شوند. الیاف غلاف رکتوس در خط وسط شکم به هم می رسند و نواری به نام خط آلبا تشکیل می دهند.
اضافه وزن یا چاقی
زنانی که قبل از بارداری دارای اضافه وزن یا چاقی هستند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فتق در دوران بارداری باشند.
چه کسانی در دوران بارداری در معرض خطر فتق ناف هستند؟
- اضافه وزن یا چاقی
- فتق ناف از قبل وجود داشته باشد
- حاملگی چند قلو (دوقلو یا سه قلو)
- جدا شدن ماهیچه های شکمی از قبل وجود دارد
- وجود مایع در شکم (آسیت)
- بیماری مزمن سرفه یا عطسه
- بلند کردن مکرر وزنه
علائم فتق ناف در بارداری چیست؟
- هنگامی که ناف را فشار می دهید یا زمانی که دراز می کشید یک توده احساس می شود.
- برآمدگی قابل مشاهده روی ناف.
- درد مبهم در اطراف ناف به ویژه هنگام سرفه، عطسه، خنده، خم شدن، یا حرکت بیشتر است.
آیا فتق ناف در بارداری بر جنین تأثیر می گذارد؟
فتق در بارداری از جمله فتق ناف معمولاً روی جنین در حال رشد در رحم تأثیر نمی گذارد. اگر فتق شما بدون علامت باشد یا فقط باعث درد خفیف شود ممکن است بر بارداری شما تأثیری نداشته باشد. با این حال حبس و خفه کردن فتق ممکن است باعث شود مادر احساس بیماری کند که ممکن است بر نوزاد نیز تأثیر بگذارد. بنابراین در صورت مشاهده فتق حتی اگر بدون علامت باشد با پزشک خود مشورت کنید تا شدت آن مشخص شود و از عوارض جلوگیری شود.
چه زمان باید درمورد بیرون زدن ناف در بارداری نگران باشم؟
هر کدام از علائم زیر را داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید فتق روده شما را نبسته است یا مسدود نشده باشد.
- افزایش درد شدید در قسمت فتق که با استراحت بهتر نمی شود.
- برآمدگی فتق که با فشار فرو نمی رود و دردناک است.
- داشتن همزمان حالت تهوع و استفراغ و فتق قرمز و دردناک که با دست زدن به آن درد شدیدی احساس می کنید.
فتق در دوران باردای چگونه درمان می شود؟
در اغلب موارد پزشک توصیه می کند «منتظر و مراقب» باشید. یا اینکه بدون هیچ درمانی فقط مراقب فتق خود باشید. اگر فتق باعث آزار شما شد می توانید از شکم بندهای مخصوص بارداری استفاده کنید، یا فتق را به سمت داخل ماساژ دهید.بعد از زایمان، پزشک ممکن است چند تمرین به شما بدهد تا ماهیچه های شکم خود را پس از زایمان تقویت بخشید. اگر پس از گذشت زمان و با انجام این تمرین ها فتق درمان نشد، ممکن است مدتی بعد از زایمان عمل جراحی انجام شود.جراحی در دوران بارداری تنها زمانی توصیه می شود که فتق حالت انسداد پیدا کند و شما را در خطر اندازد. بنابراین اگر تصمیم به سزارین دارید، بسیاری از پزشکان پیشنهاد می کنند در زمان انجام عمل سزارین فتق را نیز ترمیم کنند.
اگر دچار بیرون زدن ناف در بارداری یا حتی فتق شده اید نگران نباشید. به جنین شما آسیب نمی رساند و خطری که شما را تهدید می کند، بسیار پایین است. فقط مرتب در مورد حال خود و اینکه چه کاری باید انجام بدهید با پزشک خود مشورت کنید و به احتمال زیاد یک زایمان سالم و طبیعی خواهید داشت.
چگونه از فتق در بارداری جلوگیری می کنند؟
امکان پیشگیری بسیار کم است، اما خبر خوب این است که بارداری به طور معمول سبب بزرگ تر شدن فتق نمی شود. با این حال حمایت فیزیکی محل فتق در زمان عطسه، سرفه و خنده می تواند از شدت ناراحتی جلوگیری کند. برای فراهم کردن این حمایت به راحتی می توانید دست خود بر روی محل فتق در زمان هایی که ذکر شد بگذارید. هم چنین در برخی موارد نیاز است از فعالیت های فیزیکی شدید اجتناب کنید.
تمرین های ساده برای جلوگیری از فتق ناف بعد از بارداری
در اینجا چند تمرین ساده وجود دارد که می توانید وارد رژیم روزانه خود کنید و فتق ناف را به طور طبیعی کاهش دهید:
۱. حالت قایق (حالت یوگا)
- روی زمین بنشینید و هر دو پایتان را به طور کشیده در مقابل خود نگاه دارید.
- به آرامی هر دو دست را در زیر پاهای خود قرار دهید و سعی کنید پاهایتان را به سمت سینه بلند کنید.
- در حدود ده ثانیه موقعیت خود را حفظ کنید و به آرامی به موقعیت اولیه برگردید.
۲. تمرین های دوچرخه پا
- بر روی یک تخته شیبدار دراز بکشید تا پاهای شما کمی بالاتر از سرتان باشد.
- سعی کنید پاهای خود را به سمت بالا ببرید و با حرکت دایره ای پدال بزنید.
- فشار بر روی شکم باعث کاهش ورم ناف می شود.