آیا می دانید سندرم اتللو چیست؟حتما با شنیدن نام این سندرم به یاد شخصیت اصلی نمایش نامه “اتللو” از شکسپیر می افتید؛ و درست فکر کرده اید. در واقع نام این سندرم از روی اتللوی شکسپیر گرفته شده است. اتللو شخصیت اصلی این نمایش نامه است. فکر می کند همسرش به او خیانت می کند و به همین دلیل هم او را به قتل می رساند. در این نمایش نامه می بینیم که اتللو توسط یکی از سربازانش تحریک شده به همسرش «دِزدِمونا» مشکوک lمی شود. در نهایت او را می کشد بدون اینکه حتی شک و افکار خود را با همسرش در میان بگذارد. پس از اینکه همسرش را می کشد می فهمد که همسرش بی گناه است و به او وفادار بوده است. ولی همین حسرت و پشیمانی منجر می شود که اتللو دست به خودکشی زده و خود را می کشد.اما حالا سندرم اتللو به افرادی تلقی می شود که دچار این نوع اختلال هستند. برای توضیح بیشتر در این مورد همراه ما باشید.
سندرم اتللو چیست؟
سندرم اتللو را حسادت هذیانی نیز می نامند و ناشی از اختلالی روانی در فرد است. این سندرم با اختلال های دیگری همچون اختلال اضطرابی، اسکیزوفرنی و اختلالات شخصیت مرتبط است. افراد مبتلا به این سندرم به صورت غیرمنطقی و بی هیچ پایه و اساسی گمان می کنند شریک زندگیشان به آنها خیانت کرده و یا می کند و این توهمات آنچنان در فرد قوی است که می تواند باعث رفتارهای خشونت آمیز در او گردد.
علائم ابتلا به سندروم اتللو
افراد مبتلا به سندروم اتللو کاملا مطمئن هستند که شریک زندگی شان به تازگی یا در گذشته ای نه چندان دور مرتکب خیانت شده است و این باور نه تنها افکارشان را شکل می دهد، بلکه در رفتارشان هم منعکس می شود.بعضی از علائم سندروم اتللو عبارت اند از:
- فرد کاملا هوشیارانه روی رفتار همسرش تمرکز دارد و مدام دنبال نشانه هایی از تصمیم او برای خیانت است.
- مدام با لحنی متهم کننده همسرش را بازجویی می کند.
- برای حضور همسرش در شبکه های اجتماعی محدودیت ایجاد می کند یا برای شناسایی افرادی که با همسرش در ارتباط هستند پنهانی حساب های کاربری او را بررسی می کند.
- به فردی که همسرش تلفنی با او صحبت می کند یا از طریق پیام های متنی با او ارتباط دارد بدگمان است.
- برای اینکه مدرکی از خیانت همسرش پیدا کند، وسایل شخصی او را جست وجو می کند.
- تلاش می کند برای مچ گیری همسرش را در خانه، محل کار یا سایر مکان ها و در ساعت های غیرمعمول غافل گیر کند.
- تلاش می کند فعالیت های خارج از خانه را برای همسرش به شدت محدود کند و ترجیح می دهد همسرش همه ساعات روز را در خانه بگذراند.
- برای اینکه رفتار همسرش را کنترل کند، دست به باج گیری عاطفی می زند.
- تا می تواند از حضور همسرش در جمع های خانوادگی و دوستانه جلوگیری می کند.
- با اینکه کاملا واضح است مشکلات رابطه او با همسرش دلیلی جز حسادت خودش ندارد، همسرش را بابت این ناسازگاری ها سرزنش می کند.
- به شواهد بسیاری که برای اثبات نادرستی افکارش ارائه می شوند بی توجه است.
- همسرش را با رفتار خشونت آمیز تهدید می کند یا با او رفتار خشونت آمیز دارد.
- دچار رفتار خودآسیب رسان می شود که یکی از آنها اقدام به خودکشی است.
در موارد بسیار شدید سندروم اتللو، ممکن است امنیت و سلامت فرد به خطر بیفتد و به مداخله پلیس یا مراجع قضایی نیاز باشد. این بدترین شرایطی است که افراد در آن قرار می گیرند و در بیشتر موارد کار به اینجا نمی رسد، اما اگر قبل از اینکه سندروم اتللو تشدید شود برای درمان آن اقدام نشود، ممکن است پایان غم انگیزی برای چنین روابطی رقم بخورد.
عوامل زمینه ساز سندروم اتللو
سندروم اتللو نوعی اختلال روانی است که احتمال بروز آن در هر کسی وجود دارد، اما معمولا افرادی به آن مبتلا می شوند که یکی از این مشکلات را دارند:
- اختلال اضطراب: افرادی که به شدت احساس ناامنی می کنند و عزت نفس پایینی دارند بیشتر در معرض ابتلا به اختلال اضطراب هستند که ممکن است به شکل سندروم اتللو بروز کند.
- اسکیزوفرنی: پژوهش های مختلف ارتباط بین سندروم اتللو و اسکیزوفرنی را تأیید کرده اند.
- اختلال شخصیت: سندروم اتللو و اختلال شخصیت نشانه های مشترکی دارند. البته وجود این نشانه های مشترک در اختلال شخصیت پارانوئید و اختلال شخصیت مرزی مشهودتر است.
- آسیب ها و بیماری های مغزی: آسیب هایی که به نواحی مختلف سر وارد می شود و همچنین بیماری هایی مانند پارکینسون و هانتینگتون می توانند با اختلالاتی مانند سندروم اتللو در ارتباط باشند.
- اختلال سوءمصرف مواد: در یک پژوهش، ۳۴درصد از افراد مبتلا به اختلال مصرف الکل نشانه هایی از سندروم اتللو را گزارش کردند.
شاید به نظر برسد سندروم اتللو تنها اختلالی است که فرد به آن مبتلاست، اما در بیشتر موارد باید آن را هشداری در نظر گرفت که نشان می دهد فرد از نظر سلامت رفتاری و روانی مشکلات جدی تری دارد.
آیا سندرم اتللو قابل درمان است؟
سندرم اتللو مانند سایر بیماری های روانی قابل درمان می باشد و نیازی به نگرانی در این رابطه وجود ندارد و کافی است اطلاعاتی در این زمینه داشته باشید و از افراد متخصص مانند روانپزشک ها و روانشناس های متبحر کمک بگیرید تا بتوانید این بیماری را درمان کرده و زندگی بهتری داشته باشید. اگر فکر می کنید حسادت های غیر منطقی دارید و روابط احساسی شما در خطر می باشد و ممکن است توهم هایی که دارید منجر به ایجاد رفتارهای خشونت آمیز شده و همچنین منجر به اذیت و آزار دیگران شود بهتر است سعی کنید خود را درمان کنید. حدود ۵۵ درصد از زنانی که سالانه به قتل می رسند به دلیل حسادت های بیجا و غیر منطقی همسران سابقشان می باشد و این آمار کمی نگران کننده می باشد.
اگر این بیماری پیشرفت چندانی نداشته باشد می توانید به صورت سرپایی نیز درکمان شده و اگر پزشک تشخیص دهد باید از روش بستری برای درمان استفاده کنید. البته این درمان ها و درمان های دارویی زمانی موثر اند که با روان درمانی و مشاوره همراه باشند در غیر این صورت تاثیر چندانی نخواهند داشت.مهم ترین روش درمانی در این موارد روش رفتار درمانی شناختی می باشد و به اصطلاح به آن CBT گفته می شود و بسیار برای این سندروم مفید است. البته این روش درمانی می تواند به دیگر بیماری های مرتبط نیز کمک کرده و بهترین کار در مسیر بهبودی فرد خواهد بود و یادتان باشد که این روش هم بدون دارو درمانی نتیجه چندانی نخواهد داشت.
چند نکته برای کمک به افراد مبتلا به این سندرم
- به فرد مبتلا بهسندروم اتللو , این اطمینان را بدهید که خیرخواه او هستید. سعی کنید نگرانی های او را هر چقدر هم که برایتان عجیب و غیرمنطقی باشد درک کنید و نشان دهید که به نگرانی های او اهمیت داده و او را می فهمید. در این صورت بیمار می تواند به شما اعتماد کند و شما را به خود نزدیک بداند.
- عجول نباشید! در مواجهه با بیماران مبتلا به سندرم اتللو نباید عجول باشید و زود ناامید شوید. صبور باشید و سعی کنید کم کم اعتماد او را نسبت به خود جلب کنید.
- بیمار را سرزنش، مسخره یا به او توهین نکنید. سعی کنید خودتان را جای او بگذارید و درک کنید او با توجه به احساسات و افکاری که دارد، طبیعی است که چنین رفتار های آزار دهنده ای را از خود نشان دهد.
- بیمار نمی تواند دلایل منطقی شما را بپذیرد پس دست از قانع کردن او بردارید. با این تلاش تنها او را از خود دور تر خواهید کرد.
- بیمار مبتلا به سندرم اتللو حتی گاهی به صورت غیر ارادی تمامی حرکات شما را از خندیدن تا نگاه کردن و نحوه حرکت دست ها و.. را زیر نظر دارد. پس سعی کنید کاری نکنید که به شک او دامن بزنید.
- از صحبت های پنهانی و در گوشی پرهیز کنید. زیرا این موضوع آتش شک او را شعله ور تر می کند. به این ترتیب افکار بیشتری به مغز او هجوم آورده و او را آزار می دهد.
- پس از کمک های شما، سایر اطرافیان، روان درمانگر، نوروتراپیست و.. وقتی بیمار به وضعیت نرمال بر می گردد، ممکن است احساس شرم و خجالت کند و از رفتار گذشته خود ناراحت و پشیمان باشد؛ در این دوره برای اینکه فرد به انزوا و تنهایی کشیده نشود، بهتر است که همراه او باشید و به درستی او را حمایت کنید.
- به عنوان کسی که قصد کمک به بیمار مبتلا به سندرم اتللو را دارد، بایستی از صبر و تحمل و امید بالایی برخوردار باشید. توانایی درک منطق عجیب بیمار را داشته و هیجانات و واکنش های شدید او را تحمل کنید.