به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، همانطور که می دانید خودرو از قطعات زیادی تشکیل شده است که با یکدیگر هماهنگ بوده و در نهایت نتیجه نهایی را برای راننده خودرو و سرنشینان آن به ارمغان می آورند.در داخل پیشرانه خودروها قطعه ای به نام شاتون (به انگلیسی: connecting rod) وجود دارد که در حقیقت اهرمی است که در موتورهای پیستونی حرکت خطی پیستون را به حرکت چرخشی میل لنگ تبدیل می کند. چرخش شاتون ، این اجازه را می دهد تا پیستون به سمت بالا و پایین حرکت کند. اینگونه است که گشتاور چرخشی در موتور ایجاد می شود.
شاتون را باید یکی از اجزای حیاتی موتور دانست که ارتباط بین میل لنگ و پیستون را برقرار می کند. سر کوچک تر شاتون به پیستون و سر بزرگ تر آن به میل لنگ متصل است. از آنجا که ضربات پیستون به شاتون و سپس به میل لنگ منتقل می شود لذا شاتون باید استحکام و قدرت کافی در برابر این ضربات را داشته باشد و از همین روی، شاتون ها از فولاد ساخته می شوند. در صورتی که شاتون از استحکام کافی برخوردار نباشد در اثر فشار وارده از موتور، فرسوده شده و پس از مدتی خم می شود که آسیب های زیادی را برای موتور به همراه خواهد داشت.
نشانه های خرابی شاتون
روغن ریزی:
نشت مایعات از خودرو دلایل گوناگونی دارد و اغلب نشان دهنده یک مشکل است. یکی از دلایل روغن ریزی خودرو خرابی شاتون است.
صدای غیرعادی موتور:
موتور در حالت عادی صدای گوش خراش و غیرعادی تولید نمی کند. اگر صدای غیرعادی از موتور شنیده می شود یکی از دلایل آن می تواند خراب بودن شاتون ها باشد. همچنین اگر در دور بالای موتور صدا افزایش پیدا کند احتمال خراب بودن این قطعه بسیار زیاد است.
شنیده شدن صدای تق تق:
اگر روغن موتور نباشد، قطعات موتور در کوتاه مدت اصطکاک پیدا می کنند و از بین می روند بنابراین روغن موتور یکی از ارکان مهمی است که باید به آن توجه شود. شاتون نیز یکی از قطعاتی است که اگر روغن کاری نشود در اثر اصطکاک با سایر قطعات فرسوده می شود و از برخورد آن صدای تق تق به گوش می رسد.
بیرون ریختن قطعات موتور:
اگر هنگام حرکت متوجه جدا شدن یک قطعه فلزی از خودرو شدید باید شاتون را بررسی کنید. البته پرت شدن قطعات فلزی موتور به بیرون بسیار نادر است اما می تواند رخ دهد.
چرا شاتون خراب می شود؟
- کیفیت پایین
- دنده معکوس کشیدن در سرعت بالا
- روغن کاری نشدن
- ضربه های شدید پیستون
- کیفیت پایین
- تصادف و وارد شدن ضربه شدید به خودرو
- نصب و تنظیم نادرست شاتون
شاتون زدن خودرو یعنی چه؟
اصطلاح «شاتون زدن» یا «ماشین شاتون زده» در بین مکانیک ها بسیار رایج است. این اصطلاح زمانی به کار می رود که شاتون خودرو شکسته باشد. در صورت شاتون زدن، موتور خودرو باید باز شود و این قطعه توسط یک جوشکار جوش داده شود یا بلوک سیلندر تعویض شود.
چند نکته درباره شاتون
- وزن شاتون ها باید یکی باشد. اگر وزن شاتون مورد استفاه یکی نباشد موتور دچار لرزش می شود
- روی شاتون ها اعدادی نوشته شده تا تعمیر و باز و بسته کردن آن آسان باشد
- در صورتی که قسمت کوچکتر شاتون آسیب ببیند امکان تعمیر آن وجود ندارد
- اگر موتور را به هر دلیلی تعمیر کردید حتما پیچ های شاتون را بررسی کنید، پیچ و بست های هرز شاتون باید تعویض شود.
پیستون خودرو چیست؟
پیستون یکی از قطعات مرتبط با شاتون است. این قطعه استوانه شکل پس از احتراق سوخت به بالا و پایین حرکت می کند. هنگامی که پیستون بالا می رود سوخت متراکم می شود و پس از انفجار به پایین حرکت می کند. دمای این قطعه هنگام حرکت بسیار بالا می رود و گرم می شود. ساختار آن به گونه ای است که منبسط می شود و شکل آن اندکی تغییر می کند. حرکت این قطعه به میل لنگ منتقل و به حرکت دورانی تبدیل می شود. اگر اصطکاک بین سیلندر و پیستون زیاد باشد، پیستون به درستی حرکت نمی کند که آسیب های زیادی را به همراه خواهد داشت.
انواع پیستون در خودرو
پیستون های دو زمانه: این نوع از پیستون در موتورهای کوچک و موتور سیکلت ها به کار می رود.
پیستون چهار زمانه: پیستون چهار زمانه اغلب در خودروهای سبک استفاده می شود.
پیستون چهار زمانه سه نوع ماشین کاری شده، ریخته گری و اتوترمیک دارد.
دلایل خراب شدن پیستون خودرو
- خرابی رنگ ها
- کیفیت پیستون ها
- ذوب شدن
- ترک خوردن و شکستگی
رینگ پیستون چیست؟
رینگ ها حلقه هایی هستند که در شیارهای مخصوص پیستون قرار می گیرند و وظایف زیر را به عهده دارند
- کاهش تماس پیستون و سیلندر
- کاهش اصطکاک و استهلاک
- محافظت از تراکم در بالای پیستون
- حفظ روغن پیستون
- انتقال حرارت از پیستون به سیلندر
نشانه های خرابی رینگ و پیستون
- روغن سوزی و خروج دود آبی از اگزوز
- صداهای غیرعادی در موتور
- کم شدن قدرت موتور
جنس پیستون ماشین
پیستون ها معمولا از آلومینیوم یا چدن ساخته می شوند. پیستون های چدنی مقاومت و وزن بالایی دارند، این جنس از پیستون در موتورهای دیزلی استفاده می شود.
در خودروهای سواری و سبک از پیستون آلومینیومی استفاده می شود. این پیستون ها وزن کم و توان انتقال حرارت بالایی دارند. این مدل از پیستون به دو روش آهنگری و ریخته گری ساخته می شود. پیستون های آلومینیومی که به روش آهنگری ساخته می شوند بدنه فشرده و توان بالایی دارند و در مقابل پیستون های ریخته گری سوراخ سوراخ هستند و توانایی لازم را ندارند.
این قطعات کوچک نقش مهمی در خودرو دارند به طوری که به پیستون قلب موتور می گویند بنابراین در صورت مشاهده علایمی که ذکر شد باید به مکانیک مراجعه کنید تا به موتور خودرو آسیب وارد نشود.
