جفت عضوی است که در زمان بارداری ایجاد می‌شود و در هنگام زایمان هم باید به صورت کامل از بدن مادر خارج شود. در برخی موارد مشکلاتی رخ می‌دهد که خارج کردن جفت به سادگی انجام نمی‌شود. یکی از این مشکلات، چسبندگی جفت نام دارد. این مشکل به دلایل مختلفی رخ می‌دهد و می‌تواند عوارض جدی داشته باشد. در این مقاله به بررسی چیستی این عارضه می‌پردازیم و نحوه درمان آن را توضیح می‌دهیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
جفت عضوی است که در دوران بارداری در داخل رحم ایجاد می‌شود و اکسیژن و تغذیه کودک را تأمین می‌کند. همچنین مواد زائد را از خون نوزاد خارج می‌کند. جفت از طریق بند ناف به نوزاد متصل می‌شود. به طور معمول، جفت به قسمت بالایی یا کناری رحم می‌چسبد و در اکثر بارداری‌ها جفت پس از زایمان به راحتی از دیواره رحم جدا می‌شود. در برخی موارد، جفت در بخش نامناسبی رشد می‌کند یا بیش از حد به دیواره رحم می‌چسبد. به این اختلال چسبندگی جفت گفته می‌شود.
در حقیقت سه نوع چسبندگی جفت وجود دارد که شامل موارد زیر می شود.
جفت اکرتا: هنگامی که پیشرفت عروق جفت فقط محدود به سطح داخلی دیواره رحم باشد.
جفت اینکرتا: هنگامی که جفت از اعماق دیواره رحم بیشتر نفوذ کرده باشد. در این حالت جفت هنوز به بافت خارجی رحم نرسیده است.
جفت پرکرتا: هنگامی که جفت در تمام دیواره رحم نفوذ کرده باشد. در این حالت از دیواره خارجی نیز عبور کرده و ممکن است به روده نیز بچسبد.
کورتاژهای شدید
بارداری های دوقلو یا چند قلو
جفت در جای خود قرار نگرفته باشد(یعنی جفت پایین تر از حالت عادی در رحم باشد)
مادر بیش از یک زایمان داشته باشد.(زایمان های مکرر)
وجود زخم یا جراحی در داخل رحم(برداشتن تومور از رحم مادریا رفع فیبروم از رحم)
اگر مادری بالای 35 سال سن داشته باشد(سن بالا)
چسبندگی جفت معمولاً نشانه‌ای ندارد. در نتیجه، گاهی پزشک تا هنگام زایمان نیز متوجه وجود این مشکل نخواهد شد، اگرچه ممکن است پزشک بتواند از طریق سونوگرافی در دوران بارداری متوجه این مشکل شود. خونریزی از واژن در سه ماهۀ سوم بارداری نیز می‌تواند یک نشانۀ هشداردهنده باشد. اگر در سه ماه آخر بارداری، خونریزی از واژن را مشاهده کردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. اگر خونریزی شدید است، با اورژانس تماس بگیرید یا فوراً به بیمارستان مراجعه کنید.
اگر پزشک احتمال چسبندگی جفت را بدهد، می‌تواند با انجام سونوگرافی یا MRI، نحوۀ چسبیدن جفت به دیوارۀ رحم را بررسی کند. این دو روش بدون درد است و برای شما و جنین خطری ندارد. همچنین پزشک ممکن است با انجام آزمایش خون، افزایش سطح آلفا فیتوپروتئین را در خون بررسی کند. چسبندگی جفت می‌تواند سطح این پروتئین را در خون افزایش دهد.
در افرادی که قبلا جراحی رحم داشته اند یا افتادگی جفت داشته امکان چسبندگی جفت زیاد می باشد .برای تشخیص و بررسی دقیق تر انجام آزمایش و سونوگرافی را تجویز می کند.
روش های تصویربرداری : برای مشاهده موقعیت جفت در رحم از روشهای تصویربرداری شامل سونوگرافی و ام آر آی استفاده می شود.
آزمایش خون : یکی از علائم چسبندگی جفت افزایش میزان مواد آلفافتوپروتئین می باشد که به وسیله جنین تولید شده و در خون مادر موجود می باشد. پزشک با گرفتن آزمایش خون از مادر میزان این پروتئین در خون را اندازه گیری کرده و می توان به بررسی جفت بپردازد.
در صورت وجود چسبندگی جفت، ممکن است پزشک تاریخی را برای انجام سزارین و خارج کردن رحم به همراه جفت تعیین کند. این کار باعث می‌شود که از خونریزی بیش از حد پیشگیری کرد که ممکن است جان مادر را تهدید کند. چسبندگی جفت احتمال زایمان زودرس را افزایش می‌دهد، بنابراین ممکن است حتی در حدود هفتۀ 34 بارداری برای فرد تاریخ سزارین تعیین شود تا نیازی به انجام سزارین اورژانسی نباشد. پزشک گاهی هنگام زایمان این مشکل را تشخیص می‌دهد.
درصورتی‌که هنگام زایمان، جفت خارج نشود و خونریزی شدید وجود داشته باشد، ممکن است چسبندگی جفت دلیل آن باشد که این وضعیت بسیار خطرناک است و در چنین شرایطی، احتمالاً چند واحد خون به مادر تزریق خواهد شد و گاهی پزشک ناچار می‌شود با برداشتن رحم یا هیسترکتومی جلوی خونریزی را بگیرد.
چسبندگی جفت یک مشکل باروری است که دیواره رحم (آندومتر)، لایه متوسط دیواره رحم، حتی دیواره خارجی رحم و سایر اعضا مثل روده را درگیر می کند. در بارداری معمولا جفت از رحم به راحتی جدا می شود، اما در بعضی از زنان باردار جفت به دیواره رحم می چسبد. در صورتی که چسبندگی جفت تشخیص داده شود، باید تاریخ زایمان سرازین تعیین شود، تا زایمان در هفته 34 تا 36 بارداری انجام گیرد.
البته شایان ذکر است که زایمان در هفته 34 تا 36 بارداری، سبب نارس به دنیا آمدن نوزاد و مشکلات تنفسی برای آن خواهد شد، اما با مراجعه به پزشک متخصص و تجویز داروهای نمو جنین، می توان از علائم مشکلات تنفسی نوزاد جلوگیری کرد. در برخی مواقع چسبندگی جفت به رحم باعث خونریزی شدید و در نتیجه مرگ مادر می شود، در صورتی که بیمار خونریزی شدید داشته باشد از روش هیسترکتومی (برداشتن کامل رحم) استفاده می شود. این روش برای توقف خونریزی و نجات جان مادر اثر بخش می باشد.
در صورت تشخیص چسبندگی جفت، زایمان باید در بیمارستانی انجام شود که بخش مراقبت‌های ویژۀ نوزادان داشته و برای کنترل خونریزی شدید مجهز باشد.اگر چسبندگی جفت تشخیص داده شود، در موارد خاص، ممکن است پزشک با استفاده از تکنیک‌های خاصی برای کنترل خونریزی و در عین حال حفظ کردن رحم اقدام کند.
