علل و علائم بالا بودن چربی خون در بارداری و روش های درمان
سطح کلسترول و تری گلیسیرید به طور طبیعی در دوران بارداری افزایش می یابد که به چربی خون در بارداری معروف است. این به این دلیل است که با پیشرفت بارداری، جریان مواد مغذی به سمت جفت افزایش می یابد تا از رشد و نمو جنین حمایت کند. کلسترول اضافی برای تأمین رشد سریع جنین و جفت مورد نیاز است، همچنین برای تولید استروژن و پروژسترون، یعنی هورمون هایی که در بارداری سالم نقش اساسی دارند، لازم است.
علت چربی خون بالا در بارداری چیست؟
علل عمده چربی خون بالا در بارداری و اضافه وزن در این دوران عبارتند از:
- انتخاب ناآگاهانه مواد غذایی و افراط در مصرف مواد قندی، شیرینی ها و چربی ها
- استفاده بیشتر از منابع غذایی نشاسته ای ارزان به دلیل محدودیت بودجه خانوار
- کم تحرکی و نداشتن فعالیت جسمانی
علائم چربی خون بالا در بارداری
تجمع چربی در عروق خونی ممکن است خطر حملات مغزی را در زنان باردار افزایش دهد. در بیشتر موارد زنان بارداری که چربی خون بالایی دارند هیچ علائمی ندارند و به یکباره دچار حملات قلبی و مغزی می شوند. از مهمترین علائم بالا بودن چربی خون در زنان باردار که باید جدی گرفته شوند عبارتند از:
- سیاه رفتن چشم و سرگیجه ناگهانی
- افتادگی پلک و دهان در یک طرف صورت
- احساس کاهش قدرت جسمی و حرکتی در یک طرف بدن
- نا مفهموم بودن کلمات
- تار شدن دید یا دوبینی
- شروع سر درد شدید و بدون علت
- احساس بی حسی در یک طرف بدن
عوارض چربی خون بارداری
از آنجایی که مواد غذایی بیش ترین نقش را در چربی خون ایفا می کنند کیفیت موادغذایی مصرفی باید جایگزین روش افزایش حجم غذا شود. کمبود مواد مغذی در بدن مادر به روی رشد کودک تاثیر می گذارد و باعث افت ضریب هوشی نوزاد می شود و همچنین رشد سیستم عصبی او تکمیل نمی گردد. بالا بودن چربی خون در مادران باردار باعث صدمه دیدن جفت می شود و از خونرسانی به جنین جلوگیری می کند .
رژیم غذایی برای کاهش وزن در دوران بارداری روش صحیحی نیست. حتی مادرانی که به اضافه وزن زیاد دچار هستند نباید در دوران بارداری رژیم لاغری بگیرند. اما می توان به رژیم غذایی کاهش چربی خون بارداری اعتماد کرد. البته باید مادر قبل و در هنگام بارداری آزمایش بدهد و میزان چربی خون او مشخص شود سپس اگر دچار چربی خون باشد باید به متخصص تغذیه رجود کند و بر اساس میزان چربی خون از برنامه ی غذایی خاصی پیروی کند. در دوران بارداری به دلیل تغذیه جنین از خون مادر باید مواد مغذی به اندازه ی کافی مصرف شود. به دنیا آوردن نوزاد سالم مهم ترین هدف است. بنابراین تمام برنامه ها بر اساس سلامت مادر و نوزاد انجام شود.
روش تشخیص چربی خون در بارداری
زنان باردار باید در طول زمان بارداری تحت نظر باشند و با انجام آزمایش های دوران بارداری، از سلامت جسمی خود اطمینان حاصل کنند. زنان باردار می توانند با استفاده از خدمات آزمایش آنلاین در منزل خطر حضور در مراکز درمانی و آلوده را کاهش دهند و مشکلی برای رفت و آمد نخواهند داشت.
برای انجام آزمایش خون بایستی تا 12 ساعت قبل از انجام آزمایش، از خوردن مواد غذایی چرب و شیرین خودداری شود و حتی الامکان چیزی خورده و نوشیده نشود. آزمایش باید به صورت ناشتا انجام شود. در آزمایش چربی خون چند فاکتور مهم مانند تری گلیسیرید، کلسترول بالا و کلسترول پائین اندازه گیری می شود . حد نرمال، مرزی و بالای این موارد به شرح زیر می باشد:
- کلسترول پائین یا LDL: حد نرمال کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر می باشد. حد مرزی بین 130 تا 159 است و حد بالا بیشتر از 160 می باشد.
- کلسترول بالای خون یا HDL: حد نرمال 60 میلی گرم در دسی لیتر به بالا می باشد و اگر پائین تر از 40 باشد کم تر از حد نرمال خواهد بود.
- تری گلیسیرید: حد نرمال کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر است و حد مرزی بین 200 تا 239 میلی گرم در دسی لیتر است و بالاتر از 240 بالا است و در حد هشدار می باشد.
روش های کنترل چربی خون در بارداری
- از مصرف مواد غذایی پر چرب مانند ماست، شیر، پنیر و خامه پر چرب پرهیز کنید.
- مصرف چربی گوشت و مرغ را به حداقل برسانید.
- از مصرف غذاهای آماده و فست فود پرهیز کنید.
- مصرف غذاهای دارای کلسترول بالا مانند تخم مرغ، جگر، سس مایونز، روغن حیوانی، شکلات و شیرینی خامه ای، سوسیس و کالباس و انواع غذاهای سرخ شده را از لیست غذایی خود حذف کنید.
- به جای غذاهای سرخ کرده از مرغ و ماهی و حبوبات آب پز و تنوری استفاده کنید.
- از روغن های غیر اشباع نظیر روغن زیتون، روغن کنجد و ذرت استفاده کنید.
- غذاهای گوشتی را به طور کامل بپزید تا چربی موجود در آن کمتر شود.
- از مصرف پوست مرغ اجتناب کنید. پوست مرغ مقدار بسیار زیادی چربی دارد.
- مصرف نمک را کم کنید.
- برای طعم دار کردن سالاد از آبلیمو استفاده کنید.
- حبوبات را جایگزین گوشت کنید.
- مصرف میوه و سبزیجات تازه را بیشتر کنید.
- از نان های سبوس دار استفاده کنید.