صمیمیت با دیگری به معنای درمیان گذاشتن احساسات و تجربیات عمیقمان با دیگران است. منتها هستند افرادی که در این کار مشکل دارند یا می ترسند احساساتشان را با دیگری در میان بگذارند. حتی ممکن است کار به جایی برسد که آنها عمدا رابطه را تخریب کنند یا از نزدیک شدن به کسی که دوستش دارند بپرهیزند. در این مقاله، توضیح می دهیم ترس از صمیمیت چیست و پس از بررسی ریشه ها و عوامل این ترس، به سراغ روش های درمان و کنار آمدن با آن می رویم. در آخر نیز برای کسانی که با افراد دارای این ترس روبه رو هستند توصیه هایی را ارائه می کنیم.
صمیمیت چیست؟
صمیمیت به توانایی اشتراک گذاری درونیات شخصی با دیگری اشاره دارد و به تجربه نزدیکی و برقراری ارتباط موثر مربوط می شود. ترس از صمیمیت یعنی ترس از نزدیک شدن به دیگران. ترس از صمیمیت باعث می شود فرد عمداً از ایجاد صمیمیت با افراد اجتناب کند یا حتی ناخوداگاه انجامش دهد. صمیمیت نیاز به بروز آسیب پذیری و مهارت ابراز صمیمیت دارد و به نظر می رسد که فرد این حد از آسیب پذیری را برای خود مجاز نمی بیند. یا اینکه مهارت کافی برای ابراز آن را ندارد.
ترس از صمیمیت به چه معناست؟
وحشت از صمیمی شدن اغلب به طور ناخودآگاه است و بر توانایی فرد برای ایجاد یا حفظ روابط نزدیک تأثیر می گذارد. برخی افراد به این صورت اند که عمدا عشق دیگری را رد نمی کنند اما در عوض ممکن است به گونه ای رفتار کنند که باعث ایجاد استرس در یک رابطه شود و در نتیجه قبل از ایجاد صمیمیت عمیق تر، به پایان زود هنگام منجر شود. این نه تنها بر روابط عاشقانه بلکه بر روابط دوستانه و خانوادگی نیز تأثیر می گذارد.این ترس می تواند به دلایل زیادی ایجاد شود. اما برای بسیاری از افراد، این ممکن است ناشی از رابطه دوران کودکی آن ها با والدین باشد. همان طور که می دانید نوزادان برای بیان نیاز های خود گریه می کنند و برخی از والدین ممکن است پاسخی بی احساس داشته باشند و یا اصلا پاسخ ندهند. این اولین وابستگی اجتماعی است که نوزادان دارند و به الگویی تبدیل می شود که از آن درس می گیرند.
در طول سال ها، این دلبستگی اولیه به شیوه ای که ما روابط را درک می کنیم شکل می گیرد و بر نحوه رفتار ما در روابط بزرگسالان تأثیر می گذارد. وحشت از صمیمی شدن همچنین می تواند به دلیل آسیب های دوران کودکی باشد، مانند از دست دادن والدین یا بدرفتاری آن ها که در دراز مدت بر شخصیت روانی افراد تاثیر منفی می گذارد. این باعث می شود که فرد در اعتماد به دیگران دچار مشکل شود و همچنین ممکن است به دلیل یک اختلال شخصیت، مانند اختلال شخصیت اجتنابی باشد. به طور کلی افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی، الگوهای تفکر و رفتار متفاوتی با آنچه جامعه انتظار دارد دارند، که ایجاد روابط نزدیک را برای آن ها دشوار می کند.
ریشه های ترس از صمیمیت کدام ها هستند؟
برای بسیاری، ترس از رها یا غرق شدگی و، از همه مهم تر، ترس ازدست دادن مهم ترین عامل ترس از صمیمی شدن هستند. این دو ترس معمولا با یکدیگر ظاهر می شوند و فرد را بین دو حالت تلاش برای نزدیک شدن و سپس دورشدن از دیگری سرگردان می کنند. این ترس ها اغلب در تجربیات کودکی ریشه دارند و خودشان را هنگام قرارگرفتن فرد در رابطه بروز می دهند. عامل دیگری که ممکن است به این ترس بینجامد اختلال اضطراب است.برای درک بهتر هرکدام از این عوامل، آنها را جداگانه بررسی می کنیم:
- ترس از رهاشدگی:آنهایی که با این ترس دست به گریبان اند دائم در این نگرانی به سر می برند که شریک زندگی شان آنها را ترک کند. این ترس ممکن است ریشه در ترک شدن از سوی یکی از والدین یا شخصی تأثیرگذار در دوران کودکی فرد باشد.
- ترس از غرق شدن در رابطه:آنهایی که به این ترس دچارند همواره نگران اند مبادا شریک زندگی شان آنها را کنترل کند و بر تمام جوانب زندگی ایشان مسلط شود. این ترس حاصل پرورش یافتن در خانواده ای به شدت کنترل گر است که کودک احساس به دام افتادگی دارد.
- اختلال اضطراب:یکی دیگر از عواملی که ممکن است به ترس از صمیمیت بینجامد هراس اجتماعی یا اختلال اضطراب اجتماعی است. برخی متخصصان ترس از صمیمیت را زیرمجموعه این اختلالات می دانند. افرادی که از در معرض دید عموم قرار گرفتن وحشت دارند و آنهایی که از قضاوت دیگران و پس زده شدن از سوی آنها عمیقا نگران اند در زمره افرادی اند که به ترس از صمیمیت دچار می شوند.
ترس از صمیمی شدن چگونه بر ما تأثیر می گذارد؟
ما عمداً عشق را رد نمی کنیم تا هویتی آشنا را حفظ کنیم. در عوض، در مواقع صمیمیت و صمیمیت، با رفتارهایی واکنش نشان می دهیم که باعث ایجاد تنش در رابطه می شود و عزیزمان را از خود دور می کند. چند روش متداول همچون خود داری از محبت، واکنش بی تفاوت یا منفی به محبت یا تصدیق مثبت، پارانوئید یا مشکوک شدن به شریک زندگی، از دست دادن علاقه به روابط جنسی، انتقاد بیش از حد از شریک زندگی و احساس محافظت یا مقاومت در برابر نزدیک بودن وجود دارند که افراد به دلیل وحشت از صمیمی شدن از نظر عاطفی فاصله می گیرند.
ویژگی افراد مبتلا به ترس از صمیمیت
- کسی که از صمیمیت می ترسد معمولا عزت نفس پایینی دارد.
- مسائل و مشکلات مرتبط با ایجاد اعتماد دارد.
- دوره های متناوبی از عصبانیت را تجربه می کند.
- از برقراری تماس فیزیکی به طور فعال و واضح، اجتناب می کند.
- در ایجاد یا تعهد به روابط نزدیک مشکل دارد.
- سابقه روابط ناپایدار دارد.
- قادر به اشتراک احساسات یا ابراز احساسات نیست.
- میل جنسی سیری ناپذیری دارد.
- زندگی در انزوای اجتماعی خودخواسته را ترجیح می دهد.
آثار و پیامدهای ترس از صمیمیت
ترس اساسی از صمیمیت اغلب این احساس را ایجاد می کند که شخص سزاوار دوست داشتن و حمایت نیست. این امر نیاز به "کامل" بودن برای اثبات دوست داشتنی بودن را برای فرد تقویت می کند. بنابراین تلاش فرسایشی برای کامل بودن و به عبارتی کمالگرایی می تواند یکی از عوارض رفتاری فرد مبتلا باشد.
- 1- مشکل در بیان نیازها:فردی که از ترس از صمیمیت می ترسد در بیان نیازها و خواسته ها دچار مشکل می شود. بازخورد این مساله ناشی از احساس عدم شایستگی برای حمایت شدن از جانب دیگران است. از آنجا که اطرافیان قادر به "ذهن خوانی" نیستند این نیازها شناخته نشده و برآورده نمی شوند. اساساً احساسات شخص را در مورد بی ارزش بودن آنها تأیید می کنند. این می تواند به یک دور باطل تبدیل شود، که در آن عدم درک شریک از نیازهای بیان نشده منجر به عدم اعتماد بیشتر به روابط می شود.
- 2- خرابکاری روابط:فرادی که از صمیمیت می ترسند به طریق مختلف روابط خود را خراب می کنند. همچنین رابطه را به گونه ای بنا می کنند که خود را ازار بدهند و دوست نداشتنی جلوه کنند. بطور مثال با شریک عاطفی یا همسر خود، مشکوک عمل کرده و شریک خود را متهم به اتفاقی که در واقع رخ نداده است می کنند.
- 3- مشکلات ارتباط فیزیکی:ترس از صمیمیت در مورد تماس فیزیکی می تواند منجر به افراط شود. از یک سو شخص از تماس فیزیکی به طور کامل اجتناب می کند و از سوی دیگر، به نظر می رسد که نیاز مداوم به تماس فیزیکی دارند. برای مثال آن ها می ترسند با دوست صمیمی خود ارتباط فیزیکی بر قرار کنند، دست بدهند و ... . و در بسیاری از مواقع همین ترس باعث نداشتن دوست صمیمی هم خواهد شد.
نحوه جلوگیری از ترس از صمیمیت
قطعا هیچ فردی تمایل ندارد دچار ترس از ایجاد صمیمیت شود زیرا زندگی از طریق ارتباط با دیگران معنی پیدا می کند، به همین علت آشنایی با راه های جلوگیری از ایجاد این بیماری و همچنین کنترل و درمان آن برای پیشگیری از بروز عوارض جدی بسیار مهم می باشد، به همین علت در ادامه مطلب به بررسی نحوه جلوگیری از بروز این نوع ترس می پردازیم:
مراجعه به مشاور
سلامت روان باید به همان اندازه اهمیت داشته باشد که سلامت جسم مهم است یکی از اصلی ترین راه های کنترل و درمان ترس از صمیمیت مراجعه به مشاور می باشد. از این طریق می توان ریشه ایجاد این مشکل را سریع تر شناسایی کرده و نسبت به درمان آن اقدام کرد. بنابراین اگر در رفتارهای خودتان و یا اطرافیان نشانه هایی از این نوع ترس مشاهده می کنید بهتر است در اسرع وقت به مشاور مراجعه نمایید.
رسیدن به خودباوری
همانطور که گفتیم ترس از ایجاد صمیمیت می تواند ناشی از عدم اعتماد به نفس و حس حقارت باشد و چنین مواردی بدون شک ناشی از عدم خودباوری می باشند. بنابراین یکی از راه های جلوگیری، کنترل و همچنین درمان این بیماری روانشناختی، شناسایی توانایی ها، رسیدن به خودباوری و تقویت آن می باشد، در نتیجه در مقابل دیگران احساس حقارت نخواهند داشت، از طرد شدن نمی ترسند و به برقراری ارتباط صمیمانه با دیگران روی می آورند.
صرف کردن زمان
انواع گوناگونی از روان درمانی وجود دارد که هر یک رویکرد خود را دارند. شیوه مناسب هر شخص با توجه به وضعیت او، انتخاب می شود بدون شک هیچ بیماری روحی و روانی بدون صرف وقت کنترل و درمان نمی شود، بنابراین اگر خودتان یا اطرافیان شما دچار این بیماری هستید نباید انتظار بهبود سریع داشته باشید و به واسطه طولانی شدن درمان خسته و ناامید شوید، بلکه بهتر است به پیشرفت روند درمان توجه کرده و از این طریق انگیزه بگیرید.بعد از اولین جلسه سعی کنید متوجه نقاط لازم برای پیگیری و درمان درباره خودتان بشود.
دوری از منفی نگری
همانطور که گفتیم برخی از افراد به دلیل وقایع تلخ گذشته نسبت به همه اطرافیان خود بی اعتماد می شوند و برخلاف میل باطنی از ایجاد صمیمیت خودداری می کنند، این افراد بهتر است با خود تکرار کنند که همه مثل هم نیستند، یعنی اگر فردی از موقعیت، پول و یا اعتماد آن ها سوء استفاده کرده به معنای این نیست که همه مردم این چنین هستند، پس بهتر است منفی نگری را کنار گذاشته و با احتیاط بیشتر به برقراری ارتباط با دیگران اقدام کنند.
کنترل اضطراب و فکر کردن به آینده
بیان کردیم که ترس از صمیمیت نوعی اختلال اضطرابی است و این بیماران در مواقع ایجاد ارتباط با دیگران دچار استرس می شوند، بنابراین بهتر است در چنین مواقعی از تکنیک های کنترل اضطراب استفاده کرده و بر استرس و ترس خود غلبه کنند.اگر بیماران ترس از صمیمیت به اهداف زندگی انسان ها توجه کنند و به این موضوع اهمیت دهند که هیچ فردی با سلامت کامل روحی نمی تواند به تنها زندگی کردن ادامه دهد، قطعا به بهبود روابط صمیمانه خود با دیگران اهمیت داده و مقاومت خود را می شکنند.
علل و علائم خستگی ذهن و روش های درمان
