علل و علائم خستگی ذهن و روش های درمان

خستگی ذهنی وضعیتی است که در اثر فعالیت های شناختی طولانی مدت ایجاد می شود. اساساً، مغز شما را به کار بیش از حد می فرستد و شما را خسته می کند و بهره وری و عملکرد کلی شناختی شما را مختل می کند. شایع ترین علائم شامل بلوک ذهنی، بی انگیزگی، تحریک پذیری، استرس خوردن یا از دست دادن اشتها و بی خوابی است.فرسودگی ذهنی می تواند هم برای کوتاه مدت و هم در درازمدت روی شما تأثیر بگذارد. خستگی ذهنی اگر کنترل نشود، می تواند منجر به انواع مشکلات سلامتی جدی، از جمله اضطراب و فرسودگی شغلی شود. تحقیقات نشان می دهد که خستگی ذهنی مداوم می تواند بر استقامت فیزیکی شما نیز تأثیر بگذارد.

علل خستگی ذهن

مغز ما روزانه میلیون داده را پردازش میکند، گاهی این داده ها به قدری زیاد میشود که ذهن خسته و آشفته میشود. فشارهایی که مغز و طبیعت تان انتظارش را نداشته در دنیای این روزها روی سرتان هوار شده و همین احساس موجب خستگی تان شده که با هیچ خواب و دارویی برطرف نمیشود. برنامه های روزانه، کارهایی که نیاز به پردازش داده های زیادی است مثل کار با رایانه و گوشی های هوشمند، درس خواندن و … همگی از جمله فعالیت های خسته کننده ذهن هستند.بعد از اینکه دانستید خستگی ذهنی چیست ذهن درگیر این سوال نیز می شود که اصلا چه چیزهایی باعث خستگی ذهنی تا به این حد می شوند!

1-تصمیم گیری مداوم و به هم ریختگی، موثر در فرسودگی ذهنی

تصمیم گیری مداوم می تواند فشارروانی ایجاد کند زیرا عملکرد اجرایی شما را از بین می برد. "این چیزی است که دکتر آلیس بویز، نویسنده کتاب جعبه ابزار ذهن سالم و جعبه ابزار اضطراب از آن به "زالوهای تصمیم" یاد می کنند. یعنی زمانی که از کسی می خواهید تصمیمی بگیرد و او لیستی از گزینه ها را برای شما ارسال می کند نه اینکه خودشان تصمیم بگیرند یا افرادی که همیشه از شما می خواهند در تصمیم گیری هایشان کمک کنید.".علم می گوید که بهم ریختگی باعث تولید هورمون کورتیزول (یا «هورمون استرس») می شود. بنابراین، هرچه محیط فیزیکی و فضای سرتان به هم ریخته تر باشد، استرس بیشتری خواهید داشت. و استرس طولانی مدت می تواند به خستگی مغز ظاهر شود.

2-تعهد بیش از حد و به تعویق انداختن کار

به این معناست که به کارهایی بیشتر از زمانی که برای به پایان رساندن دارید متعهد شوید. این نه تنها از نظر ذهنی تخلیه کننده نیست، بلکه نتیجه معکوس نیز دارد. ناگفته نماند، بار شناختی مداوم ممکن است باعث فرسودگی تمام عیار شود.
برخلاف تصور عمومی، به تعویق انداختن کار بیشتر از اینکه روی کاری که به تعویق انداخته اید کار کنید، برای مغزتان ضرر دارد. دکتر بویز می گوید:«وقتی کار را به تعویق می اندازیم یا اجتناب می کنیم، اضطراب ما در مورد هر چیزی که از آن اجتناب می کنیم افزایش می یابد. این به نوبه خود انرژی ذهنی شما را تحلیل می برد. این روانشناس می گوید: کمال گرایی مانند هر ویژگی افراطی می تواند شمشیر دولبه باشد. اگر توجه نکنید، به راحتی می تواند به یک عادت خود خرابکاری تبدیل شود.
او توضیح می دهد: "کمال گرایان انگیزه دارند تا بهترین انتخاب را انجام دهند - حتی زمانی که انجام این کار کاملاً ضروری نیست. این می تواند منجر به فلج تصمیم شود." همچنین احتمال نشخوار فکری و نگرانی بیش از حد آنها بیشتر است.

3-کمبود خواب از علل فرسودگی ذهنی

طبق گفته بنیاد ملی خواب، بزرگسالان برای حفظ سلامتی خود به 7 تا 9 ساعت خواب بدون وقفه نیاز دارند. خواب کافی برای جوانسازی مغز حیاتی است. کم خوابی می تواند ذهن شما را از خستگی مه آلود کند و بر خلق و خو، تمرکز، هوشیاری و بهره وری شما تأثیر منفی بگذارد.سایر علل بالقوه شامل مصرف دارو، استرس و بیماری هایی مانند افسردگی، فیبرومیالژیا و بیماری خودایمنی است. تجربیات چالش برانگیز احساسی مانند طلاق یا مرگ یکی از عزیزان نیز می تواند به خستگی مغز کمک کند.

علائم فیزیکی خستگی ذهنی

• عفونت بیشتر و کاهش قدرت سیستم ایمنی بدن
• دردهای عضلانی (قفسه سینه، کمر و غیره)
• مشکلات گوارشی
• اختلال در خواب یا بی خوابی
• سردرد یا سرگیجه
• فشارخون بالا یا تپش قلب
• دردهای مزمن
• تغییر اشتها
• افزایش یا کاهش وزن

علائم روانی خستگی ذهنی

• سردرگمی و احساس جدایی از دیگران
• فقدان کامل انرژی
• احساس نیاز به تنهایی
• دشواری در صحبت کردن با دیگران و ادامه دادن مکالمه
• مشکل در تمرکز کردن
• زودرنجی و حساسیت پذیری بالا
• افسردگی و ناراحتی دائمی
• از دست دادن اعتمادبه نفس
• از دست دادن اشتیاق و قدرت لذت بردن از زندگی

علائم رفتاری خستگی ذهنی

• عملکرد ضعیف در محیط کار
• انزوا یا دوری از اجتماع
• ناتوانی در اجرا کردن تعهدات فردی و کاری
• فرار کردن از محیط کار به بهانه های مختلف

اگرچه هرکسی این علائم را هرازگاهی تجربه می کند، طولانی تر شدن آن ها نشان می دهد که باید به دنبال درمان باشید. متأسفانه این علائم می توانند تأثیر جدی روی بهزیستی روانی داشته باشند و اغلب باعث احساس درماندگی و افسردگی می شوند.

چگونه می توان خستگی ذهنی را رفع کرد؟

اگر اخیرا چند نشانه از مواردی که در بالا گفته شد را در خود پیدا کردید؛ به نظر می رسد باید بیشتر مراقب باشید.به این فکر کنید که چه چیزی باعث می شود احساس آرامش، امنیت و خوشبختی داشته باشید و نه تنها انرژی جسمی، بلکه نیاز های عاطفی شما را هم بازیابی می کند.ممکن است همان کار هایی باشد که در هنگام استرس، خستگی جسمی، بی حوصله گی و تنهایی انجام می دهید. مثلا، قدم زدن در محله و خیابان های اطراف خانه، وقت گذراندن با حیوانات خانگی، پیاده روی یا صحبت با فردی که همیشه انرژی و حس خوبی به شما می دهد.

اگر فردی در زندگی شما هست که همیشه پشتیبان و مراقب شما است و صحبت کردن با او می تواند به شما امید و امنیت بیشتر بدهد؛ حتما این کار را بکنید. احساسات خود را روشن و صریح به او بگویید و با تمام وجود به صحبت هایش گوش کنید تا کم کم احساسات شما هم ترمیم شوند. این فرد می تواند همسر و شریک زندگی، یک دوست، خواهر و برادر یا یک عضو خانواده باشد.حتی یک درمان گر، پزشک معالج یا روان شناس می تواند به شما کمک کند. این افراد به شما کمک می کنند تا اتفاق های ناگوار یا خستگی های باقیمانده ذهنی را دور بریزید و مهارت های جدیدی شروع کنید تا دوباره دچار خستگی ذهنی نشوید.

روش های درمان خستگی ذهن

گاهی اوقات، شما می توانید منبع خستگی ذهنی خود را به طور کلی حذف کنید. به عنوان مثال، تغییر شغل می تواند خستگی ذهنی ناشی از محیط کاری پر استرس را برطرف کند. همچنین موقعیت های دیگر، مانند زندگی با یک بیماری، چندان ساده نیستند. در این موارد می توان خستگی ذهنی را مدیریت کرد.

• یک برنامه مراقبت از خود ایجاد کنید:با طراحی یک برنامه خود مراقبتی متناسب با نیازهایتان، بر روی رفاه و آرامش خود تمرکز کنید. طی روز به انجام تمریناتی بپردازید که لذت واقعی را برای شما به ارمغان می آورد. این فعالیت ها می تواند شامل مدیتیشن، تنفس عمیق، گذراندن وقت در طبیعت یا هر چیز دیگری باشد که سلامت ذهنی، عاطفی و جسمی شما را بهبود می بخشد.

• به ورزش منظم بپردازید:ورزش منظم یکی از بهترین ابزارها برای به حداقل رساندن اثرات خستگی ذهنی است. طبق یک مطالعه اخیر، فعالیت بدنی بیشتر بدون در نظر گرفتن سن یا جنسیت شما باعث خستگی کمتر می شود. به طور کلی فعال ماندن از طریق تمرینات در فضای باز یا مجازی به شما حس مثبت اندیشی القا می کند که این به شما انرژی خوبی می بخشد و خوابتان را بهبود می نماید. تمرینات هوازی و تقویت عضلات نیز به درمان فیبرومیالژیا و پیشگیری از سایر بیماری ها کمک موثری می کند.

• رژیم غذایی مغذی داشته باشید:آنچه در بدن شما وارد می شود تاثیر مستقیمی بر سلامت روان شما دارد. نوشیدن آب کافی و خوردن غذاهای مفید برای سلامت روده باعث افزایش سروتونین می شود. سطوح بالای سروتونین باعث افزایش سطح انرژی ذهنی، انعطاف پذیری و سیستم ایمنی بدن شما می شود.

• ریتم شبانه روزی خود را اصلاح کنید:کمبود خواب یک علت شایع برای بروز این دسته از عارضه ها به شمار می آید.اگر به اندازه کافی نمی خوابید، اقداماتی را برای تنظیم مجدد ساعت خواب و بهبود بهداشت خواب خود برای تسریع فرآیند رفع خستگی ذهنی انجام دهید.بهبود خواب، اضطراب و استرس را کاهش می دهد و علائم خستگی ذهنی را کاهش می دهد. اگر با بی خوابی دست و پنجه نرم می کنید، می توانید برای مشاوره یا درمان با افراد متخصص در این رابطه مشورت نمایید.

• منظم بمانید:به گفته کارشناسان، بی نظمی باعث حواس پرتی، افزایش بار شناختی و تولید کورتیزول، هورمون استرس می شود. اگر محل کار یا خانه شما نامرتب و شلخته است، وقت آن است که برای پش گرفتن روند درمان خستگی ذهنی خود، آن ها را مرتب کنید. منظم ماندن خستگی ذهنی را کاهش داده و در نهایت فعالیت شناختی شما را بهبود می بخشد.

• آمادگی ذهنی خود را تقویت کنید:آمادگی ذهنی باعث افزایش خوش بینی، عملکردهای شناختی، اعتماد به نفس و خواب شما می شود. خستگی ذهنی بر همه این موارد تاثیر منفی می گذارد. از این رو می توانید با مدیتیشن و دیگر روش های گفته شده به رفع خستگی ذهنی بعد از بررسی علائم و دلیل بروز آن بپردازید.

  علل و علائم افسردگی بعد از ازدواج و روش های درمان