زایمان طبیعی یک امر فیزیولوژیک است که مادر باردار به صورت طبیعی و با فعالیت های منظمی که در دوران بارداری خود دارد، می تواند زایمان خوبی داشته باشد؛ اما درد زایمان طبیعی برای همۀ زنان نگران کننده است به همین دلیل مادران باردار برای انتخاب زایمان تردید دارند و درک مراحل اولیه از این نوع زایمان برای همۀ زنان مهم است.زمان دقیق انجام زایمان به شکل طبیعی مشخص نیست و زمانی را که پزشک برای زایمان در نظر می گیرد حدودی است و حتی ۲ تا ۳ هفته امکان دارد زایمان زودتر انجام شود.گاهی اوقات سرعت زایمان افت پیدا می کند و این روند خیلی کند پیش می رود. زایمان طولانی تحت عنوان “عدم پیشرفت زایمانی” نیز مورد خطاب قرار می گیرد.تشخیص زایمان طولانی مدت از طریق مرحله زایمان و اینکه دهانه رحم حین زایمان بطور مناسب نازک و باز شده است یا خیر، امکان پذیر است.
فواید زایمان طبیعی
زایمان طبیعی روندی طبیعی ست که سیستم بدنی مادر در این زایمان دستکاری نشده و نوزاد از کانال طبیعی خارج می شود، به همین دلیل برای مادر و نوزاد بهتر است.درد زایمان طبیعی تا چند ساعت قبل از زایمان و در حین زایمان به طول می انجامد و بعد از زایمان مادر خیلی زود به حالتِ قبل خود بر می گردد؛ اما در سزارین درد مادر تا بعد از زایمان همچنان ادامه دارد؛ همچنین خونریزی حین این زایمان خیلی کمتر از سزارین است.زایمان به روش طبیعی به جنین این امکان را می دهد که در روزهای پایانی بیشترین رشد سلول های مغزی، سیستم تنفسی و همچنین کبد را داشته و جنین رشد خود را به خوبی تکمیل کرده باشد.
در نوع طبیعی زایمان Bonding (هم آغوشی مادر و نوزاد) در همان لحظه امکان پذیر است و مادر باردار می تواند نوزاد خود را شیر دهد. فشاری که روی قفسه سینه نوزاد است به دلیل خروج مایع از ریه های او در تنفس نوزاد بسیار کمک می کند.
اگر در زمان بارداری، مادر باردار به کلاس های دوران بارداری همچون ورزش، تغذیه و خودمراقبتی خود توجه کرده باشد، زایمان بیولوژیک یا طبیعی موفقی خواهد داشت.در سزارین به دلیل برش بزرگی که بر روی شکم مادر داده می شود نیاز به مراقبت بیشتری دارد تا جای برش عفونت نکند. یکی از عوارض سزارین را می توان به چسبندگی داخل شکم یا جای برش اشاره کرد.همانطور که می دانید توصیه بسیاری از پزشکان به خانم های باردار انجام زایمان طبیعی ست؛ چراکه این روش مزایای زیادی برای مادر و نوزاد دارد که برای شما ذکر خواهیم کرد:
- کودک طی آن باکتری های مفید را دریافت می کند.
- مایعات وارد شده به ریه نوزاد در زایمان طبیعی کاملا خارج می شود.
- به طور کلی از خطرات و عارضه های جراحی در امان می مانید.
- شیردهی سریع تر و موفق تر نسبت به مادرانی که سزارین انجام می دهند، خواهید داشت.
- در بارداری های بعدی عارضه های بسیار کمتری را تجربه خواهید کرد.
- خطر ابتلا به چاقی و آسم را در کودک خود کاهش می دهید.
- عارضه های زایمان به مراتب کمتر از کسانی که سزارین انجام می دهند، تجربه خواهید کرد.
- هزینه کمتری برای این نوع از زایمان پرداخت می کنید.
دلایل طولانی شدن زایمان
زایمان با مجموعه ای از انقباضات شدید و مکرر شروع می شود. انقباضات یا درد زایمان را بیشتر در ناحیه ی پایین کمر و شکم حس خواهید کرد. این انقباضات به باز و گشاد شدن دهانه ی رحم کمک می کند که در نهایت به خروج نوزاد از رحم و تولد او منجر می شود. در اولین تجربه ی زایمان، فرایند زایمان از شروع درد و انقباضات تا خروج نوزاد، به طور متوسط ۱۲ تا ۱۸ ساعت طول می کشد. این روند معمولاً در زایمان های بعدی سریع تر می شود و تقریباً به نصف زمان زایمان اول می رسد. گاهی زایمان بسیار کند پیش می رود و مدت آن طولانی تر از وضعیت عادی خواهد شد.
طولانی شدن زایمان را می توان از روی پیشرفت هر یک از مراحل زایمان و میزان نازک و گشاد شدن دهانه ی رحم تشخیص داد. اگر پس از حدود ۲۰ ساعت انقباضات منظم رحم، هنوز کودک به دنیا نیامده است، احتمال دارد که زایمان طولانی مدت باشد. در یک بارداری تک قلو، به دنیا نیامدن کودک بعد از ۱۸ تا ۲۴ ساعت از آغاز درد و انقباضات، یک زایمان طولانی محسوب می شود. زایمان طولانی تر از ۱۶ ساعت در بارداری دو یا چندقلو، یک زایمان طولانی مدت محسوب می شود. موارد زیر می تواند در طولانی شدن زایمان تاثیرگذار باشد:
- بزرگ جثه بودن جنین برای ورود به کانال زایمان
- وضعیت نامناسب جنین برای زایمان
- کوچک بودن بیش از حد کانال زایمان
- ضعیف بودن انقباضات رحمی
خطرات زایمان طولانی
زایمان طولانی احتمال نیاز به سزارین را افزایش می دهد.زایمانی که بیش از حد طولانی شود می تواند برای کودک خطرناک باشد. این حالت ممکن است موارد زیر را در پی داشته باشد:
- کاهش سطح اکسیژن کودک
- ریتم غیر طبیعی قلب کودک
- مواد غیر طبیعی در مایع آمنیوتیک
- عفونت رحم
در صورتی که کودک تحت دیسترس باشد، شما به زایمان اورژانسی نیاز خواهید داشت. این زمان، زمانی است که مانیتورینگ دقیق برای سلامت شما و کودک بسیار اهمیت دارد.
اقدامات پزشکی در صورت زایمان طولانی مدت
زایمان سریع یکی از آرزوهای هر خانم بارداری است اما اگر روند زایمان شما بسیار کند پیش برود نیز نباید نگران نباشید، زیرا پزشک در این مدت، سلامت شما و نوزادتان را تحت نظر می گیرد. در طول فرایند زایمان، تیم پزشکی فاصلۀ بین انقباضات رحم و میزان قدرت این انقباضات را بررسی خواهد کرد. پزشک برای تحت نظر داشتن شرایط زایمان، کارهای زیر را انجام خواهد داد:
بررسی فشار داخل رحمی (iupc)
برای این کار یک لولۀ بسیار کوچک درون رحم و در کنار جنین قرار داده می شود. پزشک از این طریق می تواند زمان و شدت انقباضات رحم را متوجه شود. اگر پزشک احساس کند که انقباضات رحم به اندازۀ کافی شدت ندارد، ممکن است اکسی توسین یا همان پیتوسین را برای شما تجویز کند.
ارزیابی الکترونیکی مداوم قلب جنین (efm)
پزشک ضربان قلب کودک را به طور مداوم مورد بررسی قرار می دهد.اگر روند زایمان شما طولانی شده، ممکن است به شما توصیه شود که مدتی استراحت کنید. گاهی نیز داروهایی برای کاهش درد زایمان و آرام شدن شما تجویز می شود. در ضمن ممکن است تغییر وضعیت بدن برای راحتی بیشتر مفید باشد. ارائهٔ روش های درمانی با دلیل پیشرفت کند مراحل زایمان ارتباط دارد. اگر جنین وارد کانال زایمان شده و دهانۀ رحم نیز به شکل کامل باز شده باشد، پزشک ممکن است به کمک ابزارهای کمکی مثل فورسپس یا وکیوم، خروج نوزاد را از واژن تسهیل کند.
درصورتی که پزشک احساس کند برای زایمان نیاز به افزایش تعداد یا شدت انقباضات رحم دارید، ممکن است داروی اکسی توسین برای شما تجویز کند. این دارو به افزایش سرعت و شدت انقباض ها کمک می کند. درصورتی که انقباضات رحم، قدرت و فواصل مناسبی داشته باشد ولی زایمان طول بکشد، ممکن است انجام سزارین ضروری شود. همچنین اگر نوزاد بیش از حد بزرگ باشد یا دارو به تسریع زایمان کمکی نکند نیز انجام سزارین ضروری است. در مواقعی که زایمان طولانی می شود، ممکن است احتمال ایجاد عفونت در نوزاد وجود داشته باشد. به همین دلیل، پس از زایمان نوزاد را در بخش مراقبت های ویژۀ نوزادان قرار می دهند.