آموزش جامع چکیده نویسی

چکیده چیست؟

چکیده اولین و مهم ترین بخش تحقیق می باشد که اهمیت به سزایی دارد نویسنده برای نگارش چکیده باید تلاش زیادی داشته باشد تا هر آنچه که هست را با بهترین کیفیت ارائه کند. بعضی از نویسندگان نوشتن چکیده مقاله را مهم نمی دانند از این رو وقت زیادی برای آن نمی گذارند این بی توجهی نسبت به چکیده اهمیت پژوهش را زیر سوال خواهد برد. چکيده ي يک مقاله ،فشرده ي يک مقاله است که آن را با حداقل کلمات ممکن معرفي مي کند.

چكيد ه نويسي در ايران به شيوه نظام يافته ، براي اولين بار در مركز اسناد و مدارك علمي وابسته به موسسه تحقيقات و برنامه ريزي علمي و آموزشي معمول گرديد و نخستين مجله چكيده در ايران درسال 1348 در زمينه علوم و علوم اجتماعي توسط اين مركز منتشر شد. امروزه مهم ترین و نخستین بخش در مقالات و پایان نامه ها چکیده شناخته می شود و اهمیت ویژه ای از دید داوران و مراجعه کنندگان دارد زیرا اولین بخشی است که مخاطب با آن مواجه می شود و از همین رو اهمیت بالایی دارد. در چکیده قسمت های مختلف مقاله شامل مقدمه، اهداف، روشها و نتایج تحقیق بصورت خلاصه ذکر می شود.

چکیده نویسی را با خلاصه نویسی یکسان ندانید این دو تفاوت زیادی با هم دارندو از جمله تفاوت های عمده چکیده با خلاصه عبارتند از :

• خلاصه ی یک مبحث، به منظور بیان چیز های کلی آن مسئله و نپرداختن به مسائل جزئی می باشد؛ در صورتی که چکیده مقاله گاهی به معنای بیان نکات ریز یک مدرک علمی مهم می باشد.
• در خلاصه گاهی به بیان مسائل مهم پرداخته نمی شود اما در چکیده باید نکات مهم مختصر بیان شود.
• خلاصه یعنی موضوع را با سند برای دسته هایی که از نظر سنی ،فکری و یا شخصیتی در موقعیت مشخصی هستند، قابل استفاده شود اما چکیده برای انتخاب آسان و جستجوی موضاعات به شمار می آید.
• خلاصه، از یک منبع مثل کتاب تهیه می شود اما چکیده به صورت عمده از مقالات تهیه می شود.

انواع روش های چکیده نویسی

چکیده بی ساختار: یک خلاصه یک بندی می باشد که به طور متوالی نوشته می شود و مخصوص مقالات کوتاه است. معمولاً بند اول مقاله یا مقدمه به آن اختصاص دارد.

چکیده ساختارمند: در این مدل چکیده چند بند قرار دارد: مقدمه، شیوه ی کار، نتیجه گیری و بحث که هر قسمت با سرتیتر مخصوص به خود در چکیده وجود دارد. قالب اساسی یک چکیده به این صورت است اما گاهی بعضی قسمت ها مثل هدف یا چارچوب به آن اضافه می شود. چکیده های باساختار، امتیاز کیفیتی بیشتری در مقایسه با غیرساختار ها دارند؛ زیرا واضح تر و قابل فهم تر هستند و اغلب برای مقالات بلند استفاده می شوند.

نحوه نگارش چکیده مقاله

همان طور که اشاره شد در چکیده قسمت های مختلف مقاله شامل مقدمه، اهداف، روشها و نتایج تحقیق بصورت خلاصه ذکر می شود. چکیده نباید چندان طولانی شود که مطالعه آن برای خواننده حوصله بر باشد. در بیشتر مجلات چکیده باید بین ۲۵۰ تا ۴۵۰ باشد هرچند برخی مجلات حداکثر ۲۰۰ کلمه و برخی دیگر ۵۰۰ کلمه را نیز جایز می دانند. تعداد کلمات چکیده را باید بسته به مجله انتخاب کنید.

همانطور که می دانید چکیده فرصت طلایی شما برای جذب مخاطب می باشد بنابر این در این بخش با انتخاب کلمات مناسب و دقیق نوشتن سعی کنید مخاطب را جذب کنید. سعی کنید به بخش های اصلی تحقیق اشاره کنید و نوشتن جزئیات را کنار گذارید. انتخاب افعال نیز در کیفیت چکیده تاثیر مستقیم دارد حتما سعی کنید برای گزارش یافته های خود باید از افعال گذشته استفاده نمایید و برای نتیجه گیری و ذکر کاربردهای مقاله از زمان حال استفاده نمایید.

در یک چکیده معمولاً بخش های مختلف دارای تعداد جملات استانداردی هستند: مقدمه یا زمینه (در حد یک جمله)، هدف (در حل یک جمله)، روش ها (در حد دو جمله)، یافته ها (در حد یک یا دو جمله)، نتیجه گیری (در حد یک جمله).

شاخصه های یک چکیده مقاله خوب

• کوتاه ،دقیق و روشن باشد.
• یک یا دو بند جدا و یکپارچه باشد.
• جملات چکیده خبری و کوتاه باشند.
• جملات ساده باشند تا مطلب به درستی برای خواننده قابل درک باشد.
• صفت های غیر ضروری، واژه های مترادف و تکراری نداشته باشد.
• شامل کلمات کلیدی و عبارت های فنی و علمی مقاله باشد.

چند توصیه کاربردی برای نگارش چکیده

با اینکه چکیده اولین بخش از مقاله محسوب می شود اما توصیه می کنیم بعد از اتمام تحقیق و در آخرین بخش نگارش چکیده را انجام دهید. با این­کار ایده ­های بهتری برای ارائه در چکیده خواهید داشت. بنابراین تحقیق را با چکیده نویسی آغاز نکنید.

چکیده را از زبان خودتان بنویسید و با نقل قول مستقیم اگر بخواهید نویسنده را از دید.

در چکیده به منابع اشاره نکنید و متونی که داخل متن نوشته اید را با همان ساختار و جمله بندی در چکیده نیاورید.

مطالب مرتبط با این موضوع

چگونه چکیده جذاب برای مقاله خود بنویسیم؟

چکیده مقاله را هنگام ارائه به نشریات بین المللی چگونه بنویسیم تا اثر گذار باشد؟

اشتباهات متداول در نگارش مقاله