پس از برگزاری مرحله کتبی و انتشار کارنامه اولیه از سوی سازمان سنجش، دانشگاه ها اقدام به تعیین حدنصاب نمره سنجش علمی می نمایند. سپس داوطلبان با توجه به نمره کسب شده در مرحله کتبی و حدنصاب اعلام شده از سوی دانشگاه ها می توانند در مصاحبه دانشگاه ها حضور پیدا کنند. روند شرکت در مصاحبه بدین صورت است که داوطلبان با توجه به جدول زمانی اعلام شده از سوی دانشگاه هایی که برای مصاحبه دعوت شده اند، با همراه داشتن مدارک لازم و مدارک موردنظر دانشگاه مصاحبه کننده، که از طریق وب سایت دانشگاه ها و یا تماس تلفنی با داوطلب از سوی دانشگاه ها اطلاع رسانی می شود، به مؤسسات آموزش عالی مراجعه و در مصاحبه شرکت می کنند.
جلسه مصاحبه دکتری به این صورت است که یک هیئت داوری کاملا منصف و دقیق منتظرند تا داوطلبان را از هر لحاظ ارزیابی کنند و براساس امتیازی که هر داوطلب کسب میکند متواند در دانشگاه مورد علاقه اش پذیرفته شود. به هر حال داوطلبان آزمون دکتری باید آمادگی کامل برای شرکت در مصاحبه دکتری داشته باشند.
در جلسه مصاحبه دکتری چه میگذرد؟
در این جلسه حدودا نیم ساعتی که شما در یک اتاق باید به سوالاتی که هئت داوری از شما میپرسند پاسخ دهید سرنوشت شما رقم خواهد خود و اگر عملکرد مثبتی نداشته باشید و نتوانید به دقت به سوالات پاسخ دهید ممکن است یا استرس بر شما غالب گردد حتما امتیاز خود را از دست خواهید داد و تاسف و پشیمانی بر شما غالب خواهد شد. از این رو قبل از مصاحبه جز به جز مراحل را بشناسید و خود را آماده هر مرحله کنید.
برای شرکت در جلسه مصاحبه باید مدارکی به همراه داشته باشید و خود را آماده پاسخگویی به سوالات پرسیده شده بکنید اما چه سوالاتی در جلسه مصاحبه دکتری پرسیده خواهد شد؟
چه سوالاتی در جلسه مصاحبه پرسیده خواهد شد؟
سوالاتی که در جلسه مصاحبه دکتری از داوطلب پرسیده خواهد شد به شرح زیر میباشد:
سوالات زبان انگلیسی
- چکیده پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد
- شرح موضوع مدنظر برای رساله دکتری
- معرفی خود به زبان انگلیسی
- دیالوگ های ساده روزمره
- روخوانی و ترجمه متن تخصصی مقالات یا کتب مرتبط با رشته
- پرسش از واژگان تخصصی رشته به زبان انگلیسی
سوالات تخصصی
- سوال در خصوص مبانی نظری، روش تحقیق و نتیجه گیری پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد
- سوالات تخصصی مرتبط با رشته
- سوال درخصوص موضوعی که برای پژوهش در مقطع دکتری اعلام کرده اید.
- سوالاتی در خصوص روش تحقیق و آمار
- سوالات تخصصی درمورد دروسی که اعلام کرده اید مشغول به تدریس آن ها هستید.
- سوالات تخصصی درخصوص پژوهش ها و مقالاتی که پیش از این انجام داده اید.
سوالات عمومی
در برخی مصاحبه ها دیده شده که اساتید سوالات عمومی مختلفی نیز می پرسند که پاسخ مشخصی ندارد و ممکن است برای هر فرد متفاوت و مختص به خودش باشد. به عنوان نمونه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- منبع درآمد و شغل
- وضعیت تأهل و داشتن فرزند
- محل و شرایط زندگی و اسکان در شهر دانشگاه
- دلیل تعیین اولویت ها در انتخاب رشته (این سوال همواره چالش های مختلفی در پی داشته است و لازم است دلایل منطقی مناسبی برای آن از پیش آماده کنید.)
- انگیزه از تحصیل در مقطع دکتری
- سوالات غیرمعمول همانند آخرین کتابی که خوانده اید، ورزش کردن و …
- سوالات مذهبی (به خصوص در دانشگاه های خاصی که ماهیت مذهبی دارند.)
مدارک مورد نیاز برای جلسه مصاحبه
هر داوطلب باید قبل از شرکت در آزمون این مدارک را به همراه داشته باشد.
- اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه
- مدرک کارشناسی ارشد یا گواهی معدل و ریز نمرات دروس
- پایان نامه ارشد و ریز نمرات آن
- گواهی سابقه تدریس در دانشگاه ها
- مدرک زبان (آیلتس، تافل، تولیمو …)
- کتاب های تالیف و ترجمه شده
- گواهی ثبت اختراع و عناوین علمی
- رزومه کامل تحصیلی و شغلی
- توصیه نامه از سه تن از اساتید ارشد از جمله استاد راهنما
- انتخاب موضوع پایان نامه مقطع دکتری
نحوه امتیازدهی در مصاحبه دکتری
در مجموع، نمره معدل و پایان نامه، دانشگاه های مقاطع قبلی، ارائه کار های تحقیقاتی و پژوهشی، سوابق تدریس دانشگاهی، مدرک زبان و نمره کتبی آزمون دکتری، مهم ترین و مؤثرترین نکات برای قبولی در مصاحبه دکتری هستند.
امتیاز مقاله و کتاب در مصاحبه دکتری
مقالات علمی-پژوهشی (داخلی و خارجی) مرتبط با رشته تحصیلی، مقالات علمی-ترویجی مرتبط با رشته تحصیلی، مقالات چاپ شده در کنفرانس های معتبر (داخلی یا خارجی) و تألیف یا ترجمه کتاب مرتبط با رشته تحصیلی ازجمله مواردی است که در غالب مصاحبه های دکتری برای داوطلبان امتیاز به همراه دارد. نحوه امتیازدهی به هر یک از این موارد بسته به نظر اساتید ممکن است متغیر باشد.
اما موضوعی که در اغلب مصاحبه ها عمومیت دارد این است که غالباً اساتید سقف مشخصی برای امتیاز مقالات و سایر کار های پژوهشی درنظرمی گیرند؛ بنابراین داوطلبان هر تعداد مقاله هم داشته باشند، نمره بالاتری از سقف امتیاز تعیین شده نخواهند گرفت. علاوه بر مقاله و کتاب، ثبت اختراع و نیز کسب مقام در جشنواره های علمی نظیر خوارزمی و فارابی و داشتن طرح پژوهشی نیز ممکن است در مصاحبه امتیازآور باشد.
بارم بندی دقیق امتیاز هر یک از فعالیت های پژوهشی در جداول زیر گردآوری شده است با دقت مطالعه فرمایید:
نحوه محاسبه امتیازات پژوهشی در مصاحبه دکتری
(حداکثر ۴۰ امتیاز)
ردیف |
نوع فعالیت |
حداکثر امتیاز |
نحوه ارزیابی |
---|---|---|---|
۱ |
۱-۱ مقالات علمی – پژوهشی (داخلی و خارجی) مرتبط با رشته تحصیلی ۲-۱ گواهی ثبت اختراع مورد تایید سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران ۳-۱ برگزیدگان در جشنواره علمی معتبر |
۲۲ امتیاز |
– هر مقاله تا ۷ امتیاز مطابق آیین نامه ارتقاء – گواهی ثبت اختراع بین المللی تا ۷ و داخلی تا ۵ امتیاز – برگزیدگی داخلی تا ۳ و خارجی تا ۷ امتیاز |
۲ |
مقالات علمی – ترویجی مرتبط با رشته تحصیلی |
۶ امتیاز |
هر مقاله تا ۲ امتیاز مطابق آیین نامه ارتقاء |
۳ |
مقالات چاپ شده در کنفرانس های معتبر (داخلی یا خارجی) |
۴ امتیاز |
خارجی تا ۲ و داخلی ۱ امتیاز |
۴ |
تالیف یا ترجمه کتاب مرتبط با رشته تحصیلی |
۴ امتیاز |
|
۵ |
کیفیت پایان نامه کارشناسی ارشد |
۴ امتیاز |
عالی تا ۴ و بسیار خوب تا ۲ امتیاز |
جمع |
۴۰ امتیاز |
|
نحوه محاسبه امتیازات آموزشی در مصاحبه آزمون دکتری
(حداکثر ۳۰ امتیاز)
ردیف |
نوع فعالیت |
حداکثر امتیاز |
نحوه ارزیابی |
---|---|---|---|
۶ |
معدل و کیفیت دانشگاه محل تحصیل دوره کارشناسی |
تا ۶ امتیاز |
طبق نظر کمیته مصاحبه کننده |
۷ |
معدل و کیفیت دانشگاه محل تحصیل دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته |
تا ۵ امتیاز |
طبق نظر کمیته مصاحبه کننده |
۸ |
طول مدت تحصیل در دوره کارشناسی |
۳ امتیاز |
طبق نظر کمیته مصاحبه کننده |
۹ |
طول مدت تحصیل در دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته |
۳ امتیاز |
طبق نظر کمیته مصاحبه کننده |
۱۰ |
برگزیدگان المپیادهای علمی دانشجویی |
۵ امتیاز |
رتبه ۱ تا ۳، ۵ امتیاز. رتبه ۴ تا ۶، ۴ امتیاز، رتبه ۷ تا ۹، ۳ امتیاز، رتبه ۱۰ تا ۱۲، ۲ امتیاز، رتبه ۱۳ تا ۱۵، ۱ امتیاز |
۱۱ |
مدرک زبان معتبر |
۸ امتیاز |
طبق جدول مرتبط با زبان |
جمع |
۳۰ امتیاز |
|
همترازی نمرات آزمون های ملی و بین المللی زبان انگلیسی
MSRT |
IELTS Equivalent |
TOEFL IBT |
TOEFL Computer |
TOEFL Paper + TOLIMO |
حداکثر امتیاز |
---|---|---|---|---|---|
۹۵-۱۰۰ |
۵/۷-۹ |
۱۱۳-۱۲۰ |
۲۶۳-۳۰۰ |
۶۲۵-۶۸۰ |
۸ |
۹۰ |
۷ |
۱۰۰ |
۲۵۰ |
۶۰۰ |
|
۸۵ |
۵/۶ |
۹۰-۹۱ |
۲۳۲ |
۵۷۵ |
۷ |
۸۰ |
۶ |
۷۹-۸۰ |
۲۱۳ |
۵۵۰ |
۶ |
۷۵ |
۵/۵ |
۶۹-۷۰ |
۱۹۶ |
۵۲۵ |
۵ |
۷۰ |
۵ |
۵۶-۶۰ |
۱۷۳ |
۵۰۰ |
۴ |
۶۵ |
۴/۵ |
۴۹-۵۰ |
۱۵۲ |
۴۷۵ |
۳ |
۵۵ |
۴ |
۳۹-۴۰ |
۱۳۳ |
۴۵۰ |
۲ |
۴۵ |
۳/۵ |
۲۹-۳۰ |
۱۱۳ |
۴۲۵ |
۱ |
چرا باید از نحوه امتیازبندی مصاحبه دکتری اطلاع داشته باشیم؟
شاید بسیاری از شما خوانندگان این نوشته از داوطلبان ورودی دکتری در سال جدید باشید و برای قبولی در مصاحبه کفش آهنی پوشیده اید. اما به خاطر داشته باشید که قبل از هر گونه اقدامی برای قبولی در مصاحبه دکتری باید در مورد نحوه امتیازبندی مصاحبه دکتری اطلاعات دقیقی را بدست آورید. اطلاع از این موضوع می تواند کمک زیادی به شما جهت قبولی و پذیرش شما در مصاحبه دکتری و به دنبال آن پذیرش در دانشگاه و رشته مورد نظرتان داشته باشد. پس هرگز اطلاع از نحوه امتیازبندی مصاحبه دکتری را فراموش نکنید و از آن غافل نشوید.
توجه به چند نکته کلیدی زیر برای موفقیت در مصاحبه دکتری الزامی است:
نکته: در مورد سوالاتی که پاسخ آنها را نمی دانید صداقت داشته باشید و با صداقت اعلام کنید که حضور ذهن ندارید تفره رفتن و ارائه توضیحات اضافی به هیچ عنوان کاربردی نمی باشد.
نکته: با متنانت و آرامش پاسخ تمام سوالات را بدهید همچنین سعی کنید جامع و کامل توضیح دهید در عین حال طولانی نباشد.
نکته: اگر پاسخ یک سوال را نمی دانید آرامش خود را حفظ کنید و در مورد بقیه سوالات آرامش و اطمینان خاطر داشته باشید به خاطر یک سوال آرامش خود را از دست ندهید که موجب از بین رفتن تمام امتیازات شما شود.
نکته: سوالات کاملا غیر قابل پیش بینی می باشند و موارد فوق صرفا بر اساس تجربه سالهای اخیر نوشته شده اند و هیچ اطمینانی در رابطه با تکرار این سوالات وجود ندارد. و خود را اماده هر نوع سوال غیر منتظره بکنید.
نکته: حتما در جلسه از شما خواسته خواهد شد که خود را به انگلیسی معرفی کنید یا پاسخ یک سوال را به انگلیسی بیان کنید بنابراین سعی کنید سلیس روان و گویا به انگلیسی صحبت کنید.
نکته: صادق باشید و اگر هدف و یا خواسته ای دارید که ممکن است به نفع شما نباشد باصداقت پاسخ دهید چنانچه احساس شود که صداقت ندارید اعتبار شما حتی با وجود معلومات و آگاهی از بین خواهد رفت.
معیارهای پذیرش دانشجو در جلسه مصاحبه دکتری
به خوبی می دانید که موقعیت های تحصیلی پیشرفته به هیچ عنوان مناسب افراد ترسو و کم اعتماد به نفس نیست از این رو داوران به دنبال افرادی برای این دوره هستند که از لحاظ شخصیتی و علمی و روحی و روانی سطح بالایی داشته باشد و داشتن برخی ویژگی های شخصیتی به مراتب بیشتر از فعالیت های پژوهشی در اولویت خواهد بود. در جلسه دفا شما از لحاظ ویژگی ها و مهارت های زیر توسط داوران سنجیده خواهید شد:
ظاهر مرتب و اراسته که شرط اول است و حین ورود شما داوران در نگاه اول ظاهر و طرز پوشش شما را مشاهده خواهند کرد توصیه می کنیم از لباس های زننده استفاده نکنید و پوشش شما در چهارچوب موازین شرعی و اسلامی باشد و از پوشیدن لباسهایی با رنگ های زننده جدا خود داری کنید و عطر های ملیح استفاده کنید.
زمانی که وارد اتاق می شوید ارامش و متانت خود را آشکار کنید و به نحوی برخورد نکنید که استرس و نگرانی در چهره شما موج بزند به خود متکی باشید و با اطمینان خاطر و لبخندی ملیح وارد اتاق شوید و بلند سلام کنید.
هنگام پاسخ به سوالات از شتابزدگی بپرهیزید سعی کنید در کمال آرامش و اعتماد به نفس به سوالات پاسخ دهید. ضمنا سعی کنید در جواب سوالات اساتید پاسخ های کوتاه، مختصر و مفید ارائه دهید و از دادن پاسخ های طولانی و اغراق آمیز پرهیز کنید.
ارتباط چشمی بسیار موثر است و نشان دهنده اعتماد به نفس شما می باشد. برای اینکه اعتماد به نفس شما حفظ شود در پاسخگویی به سوالات صادق باشید و سعی نکنید با تفره رفتن و یا توضیحات اضافی داوران را قانع کنید صداقت شما تاثیر مثبتی در دید داوران خواهد داشت.
سوالات رایج داوطلبان در رابطه با مصاحبه دکتری
اگر امکان شرکت در جلسه مصاحبه دکتری در زمان مقرر برای داوطلب فراهم نشود چه باید کرد؟
ممکن است داوطلبی در ساعت هماهنگ شده با دانشگاه به دلیلی خارج از اراده شخصی خود، امکان شرکت در جلسه مصاحبه را نداشته باشد، در چنین مواردی، بایستی زمان های جایگزین تعیین و اطلاع رسانی شود.
زمان برگزاری مصاحبه دکتری بدون آزمون
درخصوص پذیرش دکتری بدون آزمون دانشگاه های سراسری، فراخوان دانشگاه ها به صورت مستقل اعلام می شود و زمان مصاحبه ها هم اغلب متفاوت است که از طریق سایت دانشگاه ها اعلام می شود. اما در خصوص دکتری بدون آزمون دانشگاه آزاد، معمولاً برگزاری مصاحبه های دکتری بدون کنکور همزمان با برگزاری مصاحبه ها داوطلبان باآزمون است.
به کرات پیش آمده که در مصاحبه سوالاتی در رابطه با موارد زیر است پایان نامه پرسیده شده است:
- موضوع پایان نامه و ضرورت آن
- روش تحقیق
- نتیجه گیری و یافته ها
- خلاصه به صورت انگلیسی
- شیوه ارجاع دهی
- آخرین نظریه ها و مفاهیم مرتبط با موضوع
- نظریه پردازانی که اسمشان در پایان نامه شما آمده است.
آمادگی پاسخگویی به هر نوع سوالی در رابطه با پایاننامه خود باشید زیرا در غیر این صورت احتمال اینکه داوران گمان کنند که نگارش پایاننامه را خود شما انجام نداده اید بسیار زیاد میباشد.
آیا می توان در آزمون دکتری در دو رشته امتحانی شرکت کرد؟
خیر، داوطلبان آزمون دکتری تنها مجاز به انتخاب یک رشته امتحانی هستند.
آیا امکان شرکت در هر رشته امتحانی موردعلاقه داوطلب در آزمون دکتری وجود دارد؟
خیر، برخی از رشته های امتحانی مقطع دکتری دارای شرط تجانس مدرک کارشناسی ارشد داوطلب هستند و لازم است داوطلبان با توجه به رشته های مجاز به ثبت نام آزمون دکتری رشته های مختلف که در ثبت نام دکتری درج شده، نسبت به ثبت نام و شرکت در کنکور اقدام نمایند.
برای شرکت در آزمون دکتری دانشگاه آزاد باید جداگانه ثبت نام کرد؟
خیر، آزمون دکتری سراسری و آزاد به صورت یکپارچه برگزار خواهد شد و بنابراین ثبت نام دکتری آزاد هم به صورت همزمان با ثبت نام دکتری در سایت سازمان سنجش خواهد بود.
آیا در مقطع دکتری تخصصی حقوق پرداخت می شود یا امکان اشتغال وجود دارد؟
در حال حاضر هیچ گونه حقوقی از سوی وزارت علوم به دانشجویان مقطع دکتری تخصصی پرداخت نمی شود و تنها وام ویژه دانشجویان دکتری هر سه ماه یک بار پرداخت می شود.