آناناس با نام علمی Ananas comosus گیاهی میوه دار، علفی و چند ساله می باشد که بومی مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر است، اما تحت شرایط کنترل شده در اقلیم های معتدل نیز می تواند رشد کند. ارتفاع بوته آناناس در حدود ۲۵ الی ۳۰ سانتی متر می باشد. ساقه هوایی این گیاه از بهم پیوستن برگ ها حاصل می شود. برگ های بوته آناناس طویل و کشیده بوده و اطراف برگ ها خاردار می باشد.
بعد از رشد کامل بوته، جوانه انتهایی، ساقه گل را حاصل می کند. گل ها روی محور اصلی به طور مارپیچ قرار می گیرند. میوه آناناس از نوع میوه های مرکب به شمار می آید و هر گل که روی گل آذین قرار دارد به طور جداگانه عمل گرده افشانی و تلقیح انجام داده و به میوه تبدیل می شود. گل آذین نیز حالت گوشتی و قابل خوراک پیدا می کند. از دیدگاه باغبانی آناناس در مقایسه با دیگر گیاهان میوه دار نیاز به مراقبت کمی دارند. از این رو، پرورش آناناس بسیار آسان است.
مراحل کاشت آناناس در گلدان
برای کاشت این میوه استوایی در گلدان باید یک آناناس که تاج آن سبز است انتخاب کنید، دقت کنید برگ های تاج آناناس زرد یا خشک نباشد. با یک چاقوی تیز تاج آناناس را ببرید، سپس با دقت پوست و باقی گوشت میوه را بعداً فاسد می شود را جدا کنید. برگ های پایین تر گیاه را نیز از ساقه جدا کنید، ۲ تا ۴ سانتی متر از پایین ساقه خالی باشد.
حدود یک هفته صبر کنید تا تاج آناناس خشک شود، این کر قبل از کاشت آناناس در گلدان مهم است. بعد از این مدت باید تاج آناناس را در یک ظرف آب قرار دهید. قسمتی از تاج که برگ های آن جدا شده بابد در آب قرار بگیرد. ظرف آبی که تاج آناناس را درون آن قرار داده اید در یک مکان پر نور بگذارید. چند هفته طول می کشد که ریشه های گیاه ظاهر شوند، در این مدت آب ظرف را عوض کنید تا از رشد قارچ و کپک جلوگیری شود.
بعد از ریشه دادن، گیاه آماده کاشت در گلدان و پرورش با روش باغبانی گلدانی است. بهترین خاک برای پرورش آناناس خاک قلیایی، رسی با مخلوطی از کمپوست است. ارتفاع گلدان باید حدود ۲۵ سانتی متر باشد، گلدان را از خاک پر کنید و تاج آناناس را در عمق ۴ سانتی متری در گلدان بکارید و آبیاری کنید. آناناس نور و گرمای زیاد را دوست دارد. دمای مناسب برای نگهداری آناناس ۲۰ تا ۲۶ درجه سانتی گراد است، دما در کیفیت و نسبت قند به اسید میوه تاثیر گذار است. برای آبیاری گیاه نیز باید دقت کنید که خاک گلدان در بین دو آبیاری خشک باشد. برای میوه دادن آناناس باید صبوری کنید، اگر گیاه عقیم نباشد ۲ تا ۳ سال بعد از کاشت گیاه میوه خواهد داد.
نحوه نگهداری از آناناس:
گلدان مناسب آناناس :
در صورتی که قصد دارید گیاه آناناس را در گلدان و یا ظروف پرورش دهید، باید یک گیاه کوچک (حدود ۸ تا ۱۲ اینچ قطر) که دارای سیستم ریشه ای کم عمق باشد را انتخاب کنید. گلدان های سنگین مانند گلدان سرامیکی بهترین گزینه برای کشت آناناس هستند، چون شاخ و برگ سنگین گیاه ممکن است در ظروف سبک تر خم شده و آسیب ببینند.
خاک مناسب برای کاشت آناناس :
خاک مناسب برای کاشت آناناس خاک کمپوست است. به طور کلی آناناس نیاز به خاک نسبتاً قلیایی، رسی، سبک با مخلوطی از کمپوست دارد.
مخلوطی از خاک باغچه – کوکوپیت و خاک برگ برای کاشت آناناس مناسب است.
نور :
بهترین نور برای رشد آناناس نور کامل است ولی در مکانهای نیم سایه نیز گیاه آناناس به رشد خود ادامه می دهد.
آبیاری :
برای آبیاری گیاه بایستی اجازه دهید سطح خاک گلدان در زمان بین دو آبیاری خشک شود. در تابستان هفته ای یکبار ودر زمستان هر ده روز یکبار آبیاری کافی است.
دمای مناسب نگهداری آناناس :
درجه حرارت مناسب برای نگهداری آناناس 30-18 درجه سانتیگراد بوده و دمای بالا و پایین در کیفیت و نسبت قند به اسید میوه تأثیر می گذارد. دمای کمتر یا بیشتر رشد آن را کند می کند تا جایی که آن خشک می شود.
مه پاشی :
گیاه آناناس جزو گیاهان رطوبت پسند است و رطوبت بالای هوای محیط به رشد بهتر گیاه کمک می کند.
کوددهی آناناس :
مکمل های کودی در فصول بهار و تابستان، هنگامی که گیاهان آناناس در بهترین حالت خود قرار دارند، به خاک اضافه می شود. شما می توانید کودهای مایع و یا جامد را یک بار در ماه به خاک اعمال کنید. در مقابل، در فصول پاییز و زمستان هیچ کودی به خاک اضافه نکنید، چون گیاهان در این فصول غیر فعال هستند.
تعويض گلدان آناناس :
تعويض گلدان آناناس دو بار لازم است. اولین بار ٣ ماه پس از كاشت پاجوش در گلدان و دومین بار يكسال پس از تعويض اول انجام می گیرد. گلدان را خیلی بزرگ انتخاب نكنید و توجه نمايید كه خاک بايد كاملا سبک باشد. توجه داشته باشید، پوشیدن دستكش لاستیكی در زمان تعويض گلدان به علت تیز بودن تیغ های كنار برگ ها لازم است.
آفات و بیماری های آناناس :
رایج ترین مشکل آناناس در زمینه ی آفات، حمله ی شپشک به این گیاه می باشد. معمولا، آن ها توسط مورچه ها در گیاهان گسترش می یابند. از این رو، کنترل مورچه ها به منظور رهایی از این شپشک های مخرب ضروری می باشد. دیگر آفات خسارت زا به آناناس کنه، تریپس، سوسک، و نماتد می باشد. استفاده از آب و صابون روشی موثر و قابل اطمینان به منظور حذف این آفات می باشند.
