به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، مشکلات و اختلالات رفتاری کودکان، معمولا تا زمانی که کودک رفتاری خارج از محدوده سنی خودش نشان ندهد برای والدین قابل تشخیص نیست. البته رفتارهایی مثل شیطنت یا بازیگوشی، نافرمانی و غیره برای کودکان رفتاری طبیعی محسوب می شود اما اگر این رفتارها بیش از حد تکرار شده یا شدت آن ها به شکل آزاردهنده ای زیاد باشد، از مشکلات رفتاری کودکان محسوب شده و بایستی به دنبال روش های درمان برای آن باشید. اختلالات رفتاری در کودکان انواع مختلفی دارد که از شایع ترین آن ها می توان به لجبازی، اختلال سلوک، ترس، دزدی، بیش فعالی، اوتیسم و انواع فوبیا ها اشاره کرد که در این مقاله به شرح هریک از این مشکلات رفتاری و روش های درمان آن ها می پردازیم.
انواع اختلالات رفتاری کودکان
از جمله انواع اختلالات رفتاری کودکان می توان به موارد زیر اشاره داشت :
1. اختلال نافرمانی مقابله ای
کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای به طور رایج رفتارهایی مثل زود عصبانی شدن، بدخلقی های مداوم، دعوا و جدل دائمی با بزرگسالان (بحث با والدین و نپذیرفتن قوانین)، آزار و اذیت دیگران، عزت نفس پایین و... از خود نشان می دهند. اختلال نافرمانی مقابله ای از شیوع بالایی برخوردار است، به طوری که در بین کودکان زیر 12 سال تقریبا یک نفر از دو نفر اختلال نافرمانی مقابله ای دارند. ابتلای پسرها در این اختلال حدودا دوبرابر دخترهاست.
2. اختلال سلوک
کودکان دارای اختلال سلوک به صورت افراط گونه ای رفتارهای ناشایست و ضد اجتماعی دارند و به همین دلیل بیشتر به بچه های بد معروف اند. طبق تحقیقات یک سوم مبتلایان به اختلال سلوک دچار بیش فعالی نیز هستند. برخی رفتارهای رایج کودکان با اختلال سلوک عبارتند از:
_عدم پیروی از صاحبان قدرت خصوصا والدین
_سابقه فرار از مدرسه به دفعات
_تمایل زیاد به مصرف سیگار و الکل در سنین کم
_فقدان حس همدردی با دیگران
_رفتارهای خشونت آمیز با حیوانات و طبیعت
_رفتارهای سادیستی مثل قلدری، باج گیری، سوء استفاده جسمی، جنسی و...
_تمایل به دعوا از نشانه های اختلالات رفتاری کودکان
_استفاده از سلاح در دعوا
_دروغگویی افراطی
_تمایل به فرار از خانه
_ تمایلات خودکشی
3. اختلال بیش فعالی و نقص توجه
2 تا 5 درصد از کودکان به صورت تقریبی دچار بیش فعالی و نقص توجه هستند. پسرها نسبت به دخترها سه برابر بیشتر به این اختلال دچار می شوند. از ویژگی های این اختلال می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. نقص توجه: فراموش کردن قواعد، دشواری در تمرکز، پریدن از یک تکلیف به تکلیف دیگر، ناقص رها کردن تمام تکالیف از جمله موارد نقص توجه هستند.
2. تکانشگری: بدون تفکر رفتار کردن، بیش از حد حرف زدن ، تحمل کم، انجام اشتباهات زیاد
3. بیش فعالی: جنب و جوش بیش از حد، بیقراری، ناتوانی در نشستن و کاری نکردن
4. اختلال تیک
این اختلال به صورت یک فعالیت حرکتی یا صوتی ناگهانی است که به صورت غیرارادی رخ می دهد. این اختلال معمولا در شرایط استرس زا و فشار روانی شدیدتر می شود. به همین دلیل برای کاهش آن از موقعیت های اجتماعی اجتناب می کنند. اختلال تیک در اکثر مواقع موقتی است و با روش های درمانی همچون دارو و مداخلات روانشناختی بهبود می یابد.
درمان اختلال رفتاری در کودکان
در صورت عدم درمان کودک مبتلا به اختلال رفتاری، مشکلات زیادی در بزرگسالی برای او ایجاد می شود. به صورت کلی هرچه مداخله سریع تر صورت بگیرد، نتیجه بهتری دریافت می شود.
درمان معمولا چند جانبه صورت می گیرد و بسته به نوع اختلال و عوامل تشخیصی، متفاوت است. ولی به صورت کلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. آموزش به والدین: به مادران و پدران می آموزند که چگونه با فرزندشان ارتباط گرفته و به چه شکلی او را کنترل کنند.
2. خانواده درمانی: ارتباطات اعضای خانواده سازمان دهی شده و به آن ها کمک می شود تا مهارت های حل مسئله خود را ارتقا دهند.
3. درمان شناختی-رفتاری: مستقیم بر کودک تمرکز کرده و به او کمک می کند تا افکار و رفتارش را تحت کنترل خود درآورد.
4. آموزش اجتماعی: اصول گفتگو و نحوه همکاری با دیگران و عضویت در جمع را به کودک آموزش می دهند.
5. کنترل خشم: کودک می آموزد تا نشانه های ناکامی را در خود بشناسد و به جای خشونت، مهارت های مقابله سازگارانه را ابراز کند.
6. حمایت در مشکلات مرتبط: حمایت جزء مهمی از درمان است؛ خصوصا در کودکی که مشکوک به اختلال یادگیری است.
7. تشویق: تشویق کودک برای شکوفا کردن استعدادها و توانایی ها می تواند به افزایش عزت نفس او کمک کند.
8. دارو: معمولا در اختلالات رفتاری برای کنترل رفتارهای تکانشگرانه از دارو استفاده می شود. همچنین توصیه می شود که برای درمان حتما از کمک یک روانشناس کودک بهره مند شوید.
