انواع خودزنی و راه های تشخیص و مجازات آن در قانون ایران

خودزنی یا خودآسیبی

خودزنی یا خودآسیبی (انگلیسی: Self-harm ) به معنی این است که فرد آگاهانه به بدن خود آسیب برساند؛ طوری که به خودکشی منجر نشود اما آثار آن باقی بماند. رایج ترین نوع خودزنی زخمی کردن پوست با یک وسیله تیز است. انواع دیگر آن خراش انداختن، سوزاندن، شکستن استخوان، خوردن سم، فرودادن چیزی در حلق یا تراشیدن موی سر (کچل کردن) است. معمولاً خوردن سم یا موادی که به معده آسیب می رساند را جزء خودزنی به حساب نمی آورند. گاهي ممكن است افرادي در نزاع با يكديگر دچار آسيب ديدگي شوند و بعضا ممكن است برخي از طرفين بخواهد بعد از نزاع با خودزني آسيب ديدگي خود را افزايش داده يا آسيب ديدگي هاي قبلي خود را ناشي از نزاع اعلام كند كه در اين زمينه پزشكي قانوني با شيوه هاي خاص خود امكان تشخيص را داشته و مي تواند چنين ادعايي را رد كند.

تعریف جرم عقیم و جرم محال و عواقب آن بر اساس قانون مجازات اسلامی

انواع متخلفین

کسانی که در نزاع های ساختگی به قصد تقلب به مراکز پزشکی قانونی مراجعه می کنند شامل چند دسته هستند:

دسته نخست: کسانی هستند که صدمه در بدن آنها وجود ندارد و وانمود می کنند که صدمه دیده اند. این افراد مدارک بیمارستانی و درمانی جعل می کنند و خودشان را وصل به یک حادثه نشان می دهند. در افرادی که صدمه وجود ندارد و وانمود می کنند که صدمه دیده اند به مدارک آن ها اکتفا نمی شود و ضمن معاینه دقیق از مشاوران و متخصصان مورد اعتماد استفاده می شود و بررسی پاراکلینیکی نیز انجام می شود.

دسته دوم: این افراد شامل کسانی هستند که صدمه در بدنشان وجود دارد اما مربوط به یک دوره و زمان دیگر و حادثه مورد ادعا نیست.

دسته سوم: این افراد کسانی هستند که یا خودشان صدماتی برای خود ایجاد می کنند، یعنی یا خودزنی می کنند و یا اینکه افراد دیگری روی آنها با رضایت خودشان صدماتی برای شان ایجاد می کنند که به عبارتی دیگرزنی در حالت غیرمنازعه است. این افراد نیز کسانی هستند که بیشترین مشکل را برای مراکز پزشکی قانونی ایجاد می کنند. این افراد یا خودشان صدمات را ایجاد می کنند و یا گاهی اوقات توسط افراد حرفه ای که صدمات شدید و خطرناکی مانند شکستگی استخوان و جراحات متعدد و شکستگی دندان ها و سایر موارد روی بدن فرد ایجاد می کنند. صدماتی که افراد در نزاع های خود ساختگی بر روی بدن خود یا دیگران ایجاد می کنند در پزشکی قانونی با شیوه های خاص تشخیص داده شده و سپس عاملان آن به مراجع قضایی اعلام می شود. موارد ساختگی که قصد سوء استفاده دارند در نزاع بیشتر است، این نوع موارد ساختگی در تصادفات رانندگی هم در حال افزایش است.

دسته چهارم: افرادی را در برمی گیرد که گواهی پزشکی قانونی را جعل می کنند و به مراجع قانونی ارائه می دهند که به مدارک اکتفا نمی شود، معاینه دقیق می شوند. به دلیل داشتن سیستم CMS با قوه قضاییه (سیستم ارتباط الکترونیکی واحد قوه قضاییه) علاوه بر گواهی کاغذی به صورت دیجیتالی نیز ارسال می شود تا از جعل جلوگیری شود.

ما وظیفه داریم به عنوان کارشناس این نظرات را به مراجع قضایی اعلام کنیم تا برحسب قانون با آنها برخورد قانونی انجام شود. به عنوان مثال افرادی که آثاری که روی بدن دارند شبیه آثار صدمات است یا نه مانند ریزش مو که به دنبال درگیری دچار کندن مو شده اند که در نظریه کارشناسی به این نتیجه برسیم که این صدمات ناشی از نزاع است و عامل حدوث و زمان را اعلام و همچنین نظر با قانون مجازات اسلامی اعلام کند و حتی اگر در قانون هم دیه مشخص نشده باشد، ارش را اعلام می کنند.

راه های تشخیص خودزنی و آسیب دیدگی های ساختگی

خوشبختانه امکانات و سطح کارشناسی پزشکی قانونی در تشخیص آسیب دیدگی های جعلی و غیر مرتبط در سال های اخیر افزایش داشته است. با توجه به اینکه اطلاعات افرادی که به دلیل نزاع به پزشکی قانونی مراجعه می کنند ثبت می شود بنابراین از طریق این اطلاعات نیز می توان متوجه شد که به عنوان مثال فردی در طول یک سال چند بار با ادعای نزاع به پزشکی قانونی مراجعه کرده است.

زمانی که یک مصدوم با ادعای نزاع به پزشکی قانونی مراجعه می کند مورد معاینه قرار می گیرد و چنانچه نتیجه گیری شود که صدمات ناشی از حادثه ی مورد ادعا نیست، در گزارشی که به مقام قضایی اعلام می شود که مثلا فلان آسیب دیدگی با ادعا یا زمان آن تطابق ندارد و در نهایت این قاضی است که حکم را صادر می کند.

زمانی که یک فرد برای میزان صدمات جسمی به پزشکی قانونی مراجعه می کند آسیب های وی بررسی شده و با قانون مجازات اسلامی تطبیق داده می شود. سپس بررسی می شود که عامل ایجاد این ضایعه به چه دلیل بوده و آیا حدوث آن می تواند با حادثه مورد ادعا نظیر تصادف یا نزاع و ... تطابق داشته باشد یا خیر؛ به عنوان مثال اگر آسیب ناشی از اصابت مستقیم قطعات خودرو یا پرتاب فرد و کشیدگی روی زمین تفاوت هایی دارد .

در گام بعدی زمان حدوث ضایعه مشخص می شود و پزشکی قانونی اعلام می کند که این آسیب دیدگی مثلا مربوط به یک یا دو روز قبل یا چه محدوده زمانی است.

با توجه به نحوه مراقبت، شرایط بدنی و نحوه درمان فرد آسیب دیده نمی توان ساعت دقیق آسیب دیدگی را مشخص کرد اما حدود زمان آن قابل تشخیص بوده و علاوه بر آن معیارهایی وجود دارد که می توان تشخیص داد که آیا آن آسیب در پی نزاع با آن ضربه ایجاد شده یا علتش چیز دیگری بوده است.

اگر صدمات فرد دارای دیه مقدر باشد تطابق با قانون دیات در گواهی ها درج و در غیر این صورت ارش صدمات تعیین و اعلام می شود. چنانچه فرد دچار نقص عضو شود، میزان آن مشخص و ارش آن نیز تعیین می شود.

بنابراین ادعای افراد در مورد آسیب دیدگی ناشی از تصادف یا نزاع در پزشکی قانونی بررسی و کارشناسی شده و اگر ادعای کذبی باشد، به مقام قضایی اعلام واین افراد به دلیل جعل حتی ممکن است محاکمه نیز بشوند.

نظر به اینکه موارد جعل و تقلب طی بررسی های کارشناسی کشف می شود و دست سودجویان رو خواهد شد؛ به این افراد توصیه می شود از این گونه اقدامات خلاف قانون که سبب صدمات جسمی و عواقب قانونی برای آنان خواهد شد خودداری کنند.

مجازات خود زنی

معاونت پیشگیری و ریاست قوه قضائیه بر حسب اصل ۱۵۶ قانون اساسی باید در این راستا تدابیر و سیاست های مناسبی را اتخاذ کند که تشخیص درست در این زمینه با ذکاوت و هوشمندی میسر شود. در صورت کشف نزاع های ساختگی باید نوع جرم مشخص باشد تا مجازات با آن انطباق یابد، یعنی اگر نزاع ساختگی برای تحصیل مال نامشروع از دیگری به منظور کلاهبرداری باشد یک تا هفت سال حبس برای مجرم در نظر گرفته می شود یا اگر فردی با نزاع ساختگی بخواهد از مجازات فرار کند یا دیگری را از مجازات فراری دهد نیز با توجه به جرم شکل گرفته مجازات خاصی برای او اعمال می شود. به عبارت دیگر هر کدام از صور خاص آسیب دیدگی جعلی بستگی به نظر دادیار و بازپرسی دارد که جرم را با مجازات تطبیق می دهد. نزاع های ساختگی باعث سلب اعتماد مردم و تضییع حقوق ملت خواهد شد و منجر می شود که پرونده های واهی در محاکم دادگستری افزایش یابند. بنابراین می طلبد که قوه قضائیه برخورد با این نوع جرایم را تشدید کند.

اثرات و تبعات تغییر جنسیت بر حقوق فرزندان و همسر براساس قانون ایران چگونه است؟