بیماری های گوارشی در گربه ها در اثر عوامل گوناگونی ایجاد می شوند از بارزترین علائم نارسائی گوارشی گربه، استفراغ، اسهال و یا یبوست می باشد. در اکثر موارد می توان با تغییر رژیم غذایی و بهبود کیفیت غذایی، گربه را به سلامت اولیه باز گردانید.
در رابطه با مشکلات گوارشی طولانی مدت و مزمن نیاز به مراقبت بیشتر و گذشت زمان برای درمان و بهبودی کامل می باشد. گربه های مبتلا به اختلالات گوارشی اغلب بی اشتها می شوند و عادات غذایی آنها تغییر خواهد کرد و شما از این تغییرات پی به بیماری خواهید برد.
در اختلالات گوارشی علاوه بر دارو درمانی که تحت نظر دکتر دامپزشک انجام می گیرد، توصیه های غذایی-گیاهی در رژیم غذایی حیوانات نقش مهمی در تسریع درمان اینگونه اختلالات نیز دارند. همچنین خواص دارویی برخی از گیاهان نیز نقش مهمی در پیشگیری بسیاری از اختلالات گوارشی گربه ها دارند.
عوامل مشکلات گوارشی در گربه ها
- خوردن غذاهای نامناسب و فاسد
- خوردن اجسام و مواد غیر متعارف
- عفونت ها
- وجود توده های متراکم و توپی شکل مو (hair ball)
- انگل ها
- عوامل حساسیت زا
- و دیگر بیماری هایی که به نوعی دستگاه گوارش را درگیر می کنند.
بهترین آنزیم های گوارشی برای گربه ها
آنزیم های گوارشی تنها برای گربه ها مفید نیستند – آن ها ضروری هستند. آن ها غذاهای پیچیده را به ترکیبات کوچک تر تبدیل می کنند تا بتوانند توسط بدن پردازش و مورد استفاده قرار بگیرند. اما گاهی اوقات, گربه ها (و انسان ها) آنزیم های گوارشی کافی را به طور طبیعی در بدن خود درست نمی کنند که می تواند منجر به علائمی نظیر باد کردگی, تغییرات وزن و تضعیف عملکرد سیستم ایمنی شود.
استفاده از آنزیم های گوارشی برای گربه ها می تواند بسیار مفید باشد. نه تنها باعث ایجاد تفاوت در سلامتی گربه شما خواهید شد، بلکه سلامت کلی آن به احتمال زیاد با استفاده از آنزیم های گوارشی افزایش خواهد یافت.
این آنزیمها به طور طبیعی در مواد غذایی و اندام های گوارشی گربه ها یافت می شوند اما آنزیم های گوارشی برای گربه ها به صورت مکمل نیز در دسترس هستند. استفاده از مکمل های آنزیمی می تواند به بهبود سلامت گربه کمک کند.
چهار نوع عمده از آنزیم های گوارشی برای گربه ها وجود دارد که شامل موارد زیر هستند:
پروتئاز:
آنزیم های پروتئاز برای تجزیه مولکول های پروتئینی به پپتید و سپس آمینو اسیدها کار می کنند تا آن ها بتوانند هضم شوند. بدون آنزیم پروتئاز، دیواره روده قادر به هضم پروتیین ها نخواهد بود که می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود.
آمیلاز:
این آنزیم مسئول کمک به بدن برای تجزیه کربو هیدرات ها به قند ساده است.
لیپاز:
این آنزیم نیز برای تجزیه کردن چربی ها، مانند تریگلیسیرید، به مولکول های اسیدهای چرب و گلیسرول کار می کند. با کمک به تجزیه چربی های رژیم غذایی، چیزی که باقی می ماند می تواند برای انرژی استفاده شود و به راحتی هضم شود.
سلولاز:
سلولاز در روده گربه ها وجود ندارد (همچنین سگ)، اما به شکستن نوعی از فیبر کمک می کند. این اغلب شامل مکمل های آنزیم گوارشی نیز می شود. این نوع آنزیم در مکمل های آنزیم گوارشی در دسترس هستند. گاهی اوقات مکمل های آنزیم گوارشی برای گربه ها نیز شامل پروبیوتیک ها میشوند.
مشکلات گوارشی در گربه ها
۱. خودداری کردن گربه از غذا خوردن
در صورتی که گربه شما به مدت ۲ روز غذا نخورد وضعیت نگران کننده ای وجود دارد که لازم است در این موارد با دکتر دامپزشک مشورت نمائید. عواملی نظیر سرو صدای آزار دهنده و شدید در هنگام تغذیه، غذای جدید، غذاهای داغ و یا ادویه های تند، بیماری های مهلک و تهدید کننده، ترس های ناگهانی ناشی از توفان، رعد و برق و صاعقه سبب بی اشتهایی و امتناع از غذا خوردن می گردد.
درمان های غذایی-گیاهی نخوردن غذا در گربه ها
- خورانیدن برخی غذاها با بوی خاص مانند ماهی
- در برخی موارد تزریق vit B12
- خورانیدن مخلوط عسل و ماست
۲. استفراغ گربه
بروز استفراغ مکرر و متناوب که همراه با برخی بیماری ها نظیر کاهش اشتها، افسردگی، اسهال یا یبوست باشد باید جدی تلقی شود و با دکتر دامپزشک مشورت نمود. بی توجهی به استفراغ های مکرر و گذشت زمان، سبب از دست رفتن شدید آب بدن و حتی مرگ خواهد شد. عللی نظیر خوردن علف و سبزیجات موجود در باغچه، اجسام نواری نظیر نخ، خوردن اسباب بازی های کوچک، خوردن مواد سمی و شیمیایی، نقایس کلیوی و برخی از انگل های گوارشی موجب استفراغ های مکرر می شوند.
درمان های گیاهی استفراغ گربه
پس از مشاهده استفراغ سعی کنید به مدت ۲۴-۱۲ ساعت به گربه غذا ندهید و پس از آن مقدار کمی چای نعناع در اختیار او قرار دهید. در صورت عدم استفراغ پس از خوردن چای نعناع می توان از جیره غذایی ملایم و معمول برای گربه استفاده کرد.
۳. اسهال در گربه
اسهال یک نوع مکانیسم دفاعی و طبیعی بدن در برابر مواد سمی یا اجسام غیر متعارف یا فاسد خورده شده توسط گربه است. در صورت ادامه پیدا کردن اسهال به مدت ۲۴ ساعت لازم است در زودترین زمان ممکن به دکتر دامپزشک مراجعه نمائید. عللی نظیرعفونت های ویروسی یا باکتریایی، انگل های داخلی، حساسیت نسبت به برخی از مواد و آلرژی های غذایی، استرس، تغییرات ناگهانی و شدید در رژیم غذایی و بیماری های عفونی در گربه ها اسهال ایجاد می شود.
درمان غذایی بهتر است از جیره ی غذایی زیر برای درمان اسهال استفاده شود:
روز اول: به مدت ۲۴-۱۲ ساعت به گربه غذا ندهید ولی لازم است در تمام این مدت آب در اختیار او باشد تا بدن دچار کم آبی نشود.
روز دوم: می توان مقدار کمی گوشت پخته شده مرغ یا به صورت پوره شده دراختیار گربه گذاشت.
روز سوم: به غذا کمی سبزیجات اضافه کنید تا فیبر آنها سبب جذب مایعات موجود درروده و سفت شدن و قوام مدفوع گردد.
روز چهارم: می توان از برنج به عنوان یک منبع غلات استفاده کرد و آن را به رژیم غذایی اضافه نمود.
روز پنجم: به جای برنج سفید از برنج سبوس دار قهوه ای در رژیم غذایی استفاده کنید.
روز ششم: با گذشت ۶ روز از اسهال و درمان بیماری می توان کم کم از غذای قبلی برای تغذیه گربه استفاده کرد ولی لازم است تا ۳ روز فقط حجم غذای قبلی را تجویز کرد و از تجمع مواد غذایی در بدن گربه اجتناب نمود.
خوردن ماست برای درمان اسهال در گربه مفید خواهد بود و می توان آنرا در رژیم غذایی گربه در نظر گرفت.
درمان گیاهی اسهال در گربه
استفاده از پودر نارون قرمز برای درمان اسهال مفید خواهد بود. یک قاشق چایخوری از آن را با ۲۵۰ سی سی آب سرد مخلوط نموده و به مدت ۳ دقیقه بجوشانید. پس از سرد کردن به میزان ۵- ۵/ ۲ سی سی از آن را هر ۴ ساعت یکبار در اختیارگربه قرار دهید.
۴. یبوست در گربه
در زمان بروز یبوست گربه مرتب در محل دفع کردن قرار می گیرد و با تقلای شدید سعی در دفع می کند ولی در اکثر موارد بی نتیجه خواهد بود. با کنترل خاک مخصوص گربه می توان وضعیت گوارشی و دفع او را مرتب کنترل نمود، چرا که بی توجهی به این مسئله و ادامه یبوست در برخی موارد سبب مرگ گربه خواهد شد. عللی نظیر فقدان فیبر در جیره غذایی، عدم دسترسی به آب و به دنبال آن خشک شدن بیش از حد مدفوع، خوردن مواد غیرمتعارف یا بسیار خشک یا خوردن مو و لیسیدن زیاد، خوردن بچه گربه ها توسط مادر، خوردن استخوان و اجسام خارجی ( بلع استخوان های خام و نوک تیز که در اکثر موارد خطر آفرین می باشد )، وجود توده های متراکم و توپی شکل موها در دستگاه گوارش، فقدان تحرک، تنبلی و چاقی، نارسایی کلیوی، تومورهای شکمی، آبسه های مقعدی و شکستگی استخوان لگن موجب یبوست در گربه ها می گردند.
درمان غذایی-گیاهی یبوست گربه
در اولین مرحله و در موارد خفیف می توان با افزودن مواد فیبری و سبزیجات تازه در غذای گربه مشکل یبوست را برطرف نمود. بهتر است حد اقل ۱۰ درصد از محتویات غذایی گربه را مواد فیبری تشکیل دهد. تغذیه با گوشت خام در برخی از موارد نقش ملین داشته و یبوست را درمان می کند. توصیه می شود آب کافی و تازه در اختیار گربه باشد علاوه بر آن در موارد بروز یبوست خورانیدن آب میوه و عصاره گیاهان یا مقداری شیر مفید خواهد بود.
درمان گیاهی اضافه کردن سبوس گندم به میزان یک قاشق ( روزی ۲ بار ) به غذای گربه برای درمان یبوست نیز مفید خواهد بود.استفاده از روغن زیتون و افزودن آن به غذا سبب افزایش حرکات روده خواهد شد. می توان با افزودن ۵ سی سی روغن زیتون به غذا ( ۲بار در روز ) از بروز یبوست جلوگیری نمود. مصرف شیر در غذا برای رفع یبوست مفید بوده و از طرفی گربه ها تمایل به خوردن آن دارند. می توان از گل میخک خرد شده نیز استفاده کرد و با اضافه کردن آن به غذا یبوست را درمان نمود.
۵. آلرژی های غذایی در گربه
آلرژی غذایی نوعی عکس العمل و واکنش نسبت به برخی از اجزاء پروتئینی ترکیبات غذایی می باشد. تقریباً ۳۰ درصد آلرژی های ایجاد شده در گربه ها منشاء غذایی داشته و ایجاد بیماری می کنند. به عنوان مثال خوردن شیر گاو در برخی از گربه ها سبب حساسیت و آلرژی خواهد بود. باید توجه داشت که آلرژی های غذایی بیشتر در طولانی مدت ایجاد می شوند و می توانند برای گربه شما مشکل آفرین باشند. خوردن برخی از غذا ها مانند گوشت گاو، شیر، پنیر، تخم مرغ، مرغ، غلاتی مانند گندم و ذرت، پنیر تهیه شده از سویا، تنقلات و یا برخی از چاشنی ها که به عنوان ویتامین به غذای گربه افزوده می شوند می توانند ایجاد حساسیت و آلرژی نمایند.
درمان گیاهی-غذایی آلرژی غذایی گربه
حذف برخی از رژیم های نامطلوب، نا مناسب و یا حساسیت زا از غذای گربه. در زمان تغییر عادات غذایی سعی کنید موادغذایی تازه و جدید را که گربه قبلاً سابقه خوردن آنها را نداشته است به میزان کم در اختیار او قرار دهید. گاهی خورانیدن غذاهای پخته سبب ایجاد آلرژی در گربه خواهد شد که در صورت تمیز و سالم بودن و شستشوی مناسب می توان آنها را به صورت خام در اختیار گربه قرار داد. بهتر است از آب جوشیده شده که مدتی در یخچال نگهداری شده برای آشامیدن گربه استفاده کرد تا درصورت وجود املاح اضافی و محرک برای گربه، اثر آنها از بین برود. مصرف قرص های ویتامینC مانند آنتی هیستامین ها عمل می کنند و با تسکین خارش های حاصله از آلرژی سبب ایجاد آرامش برای گربه خواهند شد.
جلوگیری از مشکلات معده در گربه
با اطمینان از عدم وجود مشکلات جدی می توانید به سادگی به جلوگیری از مشکلات معده گربه خود بپردازید.
سه مسئله برای جلوگیری از مشکلات معده در گربه ها استفاده از داروهای ضد انگل روده به صورت ماهانه و استفاده از رژیم متعادل با کیفیت (نه خام و نه غذای خانگی) و چک آپ سالیانه توسط دامپزشک می باشد. زمانی که گربه شما سالم است، یک رژیم غذایی با کیفیت می تواند سلامت دستگاه گوارش گربه شما را تضمین کند.
رژیم غذایی با کیفیت برای گربه ها
یک رژیم با کیفیت و نه هله هوله یک عامل مهم به شمار می رود. در این کار باید انسجام رعایت شود. اگر گربه شما از خوردن غذای یکنواخت خوشحال است و به دنبال رژیم متوازن است، طعم یا نوع غذا را تغییر ندهید. می توان غذا را به خاطر خسته شدن گربه از غذای یکنواخت تغییر داد اما تغییرات سریع رژیم مشکل ساز خواهد بود.
اگر گربه اسهال داشته باشد یک تغییر رژیم غذایی ساده در بیشتر کیس ها مشکل را حل می کند. البته اسهال حتی در صورت درمان برای بهبود کامل نیاز به دو سه روز زمان دارد.
در صورت عدم واکنش مناسب به تغییر رژیم غذایی یا ادامه تهوع گربه، سستی و بی حالی یا دیگر علائم نگران کننده به دامپزشک مراجعه نمایید.
تجویز غذای گربه
بعضی گربه های مبتلا به اسهال به افزودن فیبر به رژیم غذایی واکنش مثبت نشان می دهند. غذای خشک گربه با گوارش حساس رویال کنین که شامل فیبر بالایی است وهمچنین افزودن ماالشعیر، ویتامین ب و پسیلیم، سبوس و در کنار دیگر ترکیبات دارای فیبر به رژیم غذایی برای رفع این مشکل مفید می باشد.
پروبیوتیک برای گربه ها
همچنین می توان از پروبیوتیک برای درمان مشکلات معده و دل درد در گربه ها استفاده کرد و طبق نظر دکتر راندو، گروهی از باکتری های خوب در معده و روده گربه شما زندگی و تکثیر می کنند که برای سلامت سیستم گوارش بسیار مفید هستند.