افتادگی پاتولوژیک پلک که همچنین پتوز نیز نامیده می شود، ممکن است به علت تروما، سن یا اختلالات مختلف پزشکی ایجاد شود و این اختلال زمانی که بر روی یک چشم تاثیر گذاشته باشد پتوز یک طرفه و زمانی که هر دو چشم را تحت تاثیر قرار داده باشد، پتوز دو طرفه نامیده خواهد شد.این اتفاق ممکن است بیاید و برود یا دائمی باشد و یا به صورت مادر زادی و از بدو تولد ایجاد شده باشد یا ممکن است در طول زندگی ایجاد شده باشد که به پتوز اکتسابی معروف است و در بیشتر موارد این مشکل به طور طبیعی یا با مداخله پزشکی برطرف خواهد شد.
انواع افتادگی پلک :
۱-اکتسابی
- افتادگی پلکی اکتسابی که می تواند انواع زیر را در بر بگیرد:
- افتادگی پلکی عصبی (اعصاب پلکی درگیر شده و پلک را دچار مشکل می کنند)
- افتادگی پلکی عضله ای (اختلال در عضله ی پلکی که پلک را بالا نگه می دارد)
- افتادگی پلکی تاندونی (ضعف در تاندون چشمی که پلک را بالا نگه می دارد)
- افتادگی پلکی مکانیکی (پلک برای عضلات سنگین تر از آن است که بلندش کنند)
۲-مادرزادی
افتادگی پلک مادرزادی در کودکان می تواند به دلایل مختلفی از جمله ضعف عضله ای ایجاد شود.افتادگی پلکی در کودکان می تواند با ایجاد آستیگماتیسم یا تاری دید و یا انسداد مسیر بینایی منجر به شایع ترین اختلال ناشی از افتادگی پلکی در کودکان شود.
افتادگی پلک در بزرگسالی
شایع ترین علت افتادگی پلک در بزرگسالان، کشیدگی یا جدا شدن ماهیچه بالابرنده پلک است. این مشکل ممکن است بر اثر افزایش سن، پس از جراحی آب مروارید یا سایر جراحی های چشمی و ضربه شدید به چشم بروز پیدا کند. افتادگی پلک بر اثر افزایش سن و کهولت بسیار شایع است؛ در این شرایط با افزایش سن، پلک بالا دچار فشردگی پوست و چین و چروک می شود و همین پوست اضافه می تواند اشکالاتی را در دید ایجاد کند.یکی از دلایل رایج افتادگی پلک، حوادث و تصادف هاست که بر اثر آنها عصب های پلک ـ که مسئول حرکت پلک هستند ـ فلج و موجب افتادگی پلک می شود.با توجه به افزایش میزان امید به زندگی و افزایش تعداد جمعیت سالمندان در اثر ارتقای شرایط بهداشت عمومی، بالطبع تعداد افراد مسنی که برای جراحی افتادگی پلک مراجعه می کنند نیز بیشتر شده است.افتادگی پلک در اشخاص کهنسال به صورت پف و چربی های اضافه دور چشم، چین و چروک و پوست چند لایه، بخصوص در پلک بالا بروز پیدا می کند. پس از مدتی حجم این پوست افتاده بیشتر می شود که می تواند باعث سنگینی پلک بالا و خستگی فرد در زندگی روزمره شود؛ برای مثال فرد هنگام رانندگی، مطالعه، خیاطی، تماشای تلویزیون و سایر فعالیت های روزمره به مشکل برمی خورد.
چه عواملی احتمال افتادگی پلک را بیشتر خواهد کرد؟
همچنین برخی از شرایط پزشکی نیز احتمال افتادگی پلک را بیشتر خواهد کرد. اگر پلک های شما افتاده است، می تواند نشانه بیماری زمینه پزشکی باشد به خصوص اگر هر دو پلک را تحت تاثیر قرار داده باشد و اگر فقط یکی از پلک ها افتاده باشد احتمالا نتیجه آسیب دیدگی عصبی یا حتی گاهی اوقات جراحی های معمول لیزیک و آب مروارید می باشد ؛ در برخی موارد افتادگی پلک به دلیل شرایطی جدی تر مانند :
- یک سکته، تومور مغزی یا سرطان اعصاب یا ماهیچه ها رخ می دهد و برخی اختلالات عصبی نیز ممکن است منجر به پتوز شود.
- در برخی موارد افتادگی پلک ها به کم کاری غدد تیروئید مربوط می باشد.
- نوروپاتی دیابت: دیابت نوع یک و دو که به دلیل قند خون کنترل نشده است میتواند منجر به آسیب عصبی شود و در نهایت افتادگی پلک ها اتفاق می افتد.
- دیستروفی عضلانی: این ها بیماری های ارثی هستند که می توانند ماهیچه ها را تضعیف کنند و منجر به آسیب آن ها شوند که معمولا به دلیل کمبود پروتئین اتفاق می افتد که می تواند باعث افتادگی پلک ها شود.
مشکلات ناشی از افتادگی پلک در بزرگسالان
افتادگی پلک خستگی زودرس پلک و چشم را به دنبال دارد، جلوی دید را می گیرد و مشکلات پوستی ایجاد می کند. زمانی که خستگی دید ایجاد شود، فرد مجبور می شود ابروهایش را بالا دهد تا جلوی دیدش باز شود؛ زمانی که این کار به طور مداوم در طول چند ماه انجام شود، پیشانی دچار چین و چروک می شود، تناسب چشم و ابرو از بین می رود و ماهیچه پلک شل می شود که همین مساله بعدها مشکلات زیادی را برای فرد به وجود می آورد.