ضایعات پیگمانته پوست چیست؟
ضایعات پیگمانته در حقیقت لکه هایی هستند که رنگ آن ها با رنگ پایه ی پوست متفاوت است. این ضایعات رنگ های مختلفی داشته و ممکن است اپیدرمال (سطحی) یا درمال (عمیق) باشند و می توانند در انواع خال، کک و مک و یا لکه ظاهر شوند و در نتیجه آن، پوست تیره تر می شود.در این ضایعات، سلول های سازنده ملانین که همان رنگدانه پوست هستند، آسیب دیده و یا تخریب می شوند. بارداری، تغییرات هورمونی، برخی بیماری ها و قرار گرفتن در معرض آفتاب، می تواند عامل ایجاد این ضایعات باشد.
نحوه ی عملکرد لیزر در از بین بردن پیگمانته های پوست:
لیزر ساطع شده به سطح پوست به صورت انرژی گرمایی توسط پیگمانته ها جذب می شود، این گرما باعث می شود بافت پیگمانته به ذرات بسیار کوچکی تقسیم شود. این ذرات در لایه های پوست به عنوان سلول های مرده محسوب می شوند و توسط دیگر سلول به سمت سطح پوست هدایت شده و در فرآیند طبیعی دفع سلول های مرده ی پوستی، از بین می روند.
دلایل بروز ضایعات پیگمانته
این تیره شدن هنگامی اتفاق می افتد که ملانین اضافی (رنگدانه قهوه ای که رنگ عادی پوست را تولید می کند) سبب ایجاد رسوبات در پوست می شود. ضایعات پیگمانته می تواند روی هر رنگ پوستی تاثیر بگذارد. اما بعضی از افراد بیش از دیگران در معرض آن قرار دارند.
ضایعات پیگمانته در نحوه شروع هم متفاوت است. این اختلال می تواند از قرار گرفتن به مدت طولانی در معرض نور آفتاب نتیجه بگیرد و با گذر زمان به آرامی پدیدار شود. حال که با تعریف ضایعات پیگمانته آشنا شدیم بهتر است که به دلیل پشت لکه های تیره ناخواسته بپردازیم.
دلیل بروز ضایعات پیگمانته شامل تغییرات هورمونی، عوامل محیطی و گزینه های مربوط به سبک زندگی است. حتی بیماری های پوستی همچون آکنه هم بعد از بهبود، لک های تیره رنگی از خود بر جای می گذارند. سایر دلایل وجود لک های تیره رنگ، شامل آسیب به پوست از جمله آسیب در اثر جراحی هستند. خال ها دانه های کوچک قهوه ای رنگ هستند که می توانند در هر جای بدن ظاهر شوند اما بیشتر روی صورت و بازوها دیده می شوند.
وجود خال می تواند ارثی باشد. یکی از انواع رایج ضایعات پیگمانته لک های حاصل از سن و سال و لک های کبدی هستند. گاهی این لک ها به علت آسیب ناشی از آفتاب اتفاق می افتند و پزشکان آن ها را لنتیگو می نامند. این نقاط تیره و کوچک معمولا روی صورت، دست ها و سایر قسمت هایی که در معرض آفتاب هستند دیده می شوند.
ضایعات پیگمانته ای که به علت تغییرات هورمونی اتفاق بیفتد را ملاسما و کلوآسما می گویند. این لک ها از نظر ظاهری شبیه به لک های ناشی از سن هستند اما قسمت بیشتری از پوست را تحت تاثیر قرار می دهند و به علت تغییرات هورمونی رخ می دهند. برای مثال بارداری می تواند سبب تولید بیش از حد ملانین شود که این سبب ایجاد لک های بارداری روی صورت می شود.
زنانی که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند هم معمولا دچار ضایعات پیگمانته می شوند چون بدن شان تحت تاثیر نوع مشابهی از تغییرات هورمونی قرار می گیرد. اگر کسی به علت مصرف قرص ضد بارداری دچار لک شده، بهتر است که مصرف این قرص ها را قطع کند. اگر فرد در معرض ملاسما قرار دارد، استفاده مرتب از کرم ضد آفتاب اهمیت زیادی دارد.
ضایعات پوستی
دو دسته ضایعات پوستی وجود دارد: ضایعات اولیه و ثانویه. ضایعات پوستی اولیه بیماری های غیر طبیعی پوست هستند که در هنگام تولد روی بدن وجود دارند و یا به مرور زمان به وجود می آیند. معمولا ضایعات پوستی اولیه مادر زادی هستند. انواع این ضایعات عبارتند از:
تاول های کوچک (وزیکول)، تاول های بزرگ ، ماکول (کک و مک، خال های مسطح)، ندول( ضایعات پوستی جامد و بزرگ)، پاپول (کورک)، پلاک های پوستی (پسوریازیس)،جوش چرک دار، بثورات پوستی و کهیر که به علت واکنش های آلرژیک رخ می دهند.
ضایعات پوستی ثانویه در نتیجه آسیب های اولیه پوستی و تحریک شدن آن ایجاد می شوند. به عنوان مثال، اگر کسی به دلیل خارش زیاد، پوست خود را دچار خراش کند، آن خراش به عنوان ضایعه پوستی ثانویه شناخته می شود.
شایع ترین ضایعات پوستی ثانویه عبارتند از:
- پوسته هایی که به علت خارش پوست خشک و تحریک شده ایجاد می شوند
- زخم هایی که معمولا به علت عفونت باکتریایی یا آسیب فیزیکی ایجاد می شوند
- فلس ها که تکه هایی از سلول های پوستی هستند که پوسته پوسته می شوند.
- اسکارها درواقع گوشت اضافی هستند که در فرآیند ترمیم خراش و یا بریدگی پوستی تبدیل به بافت ضخیمی می شوند.
- آتروفی پوست که در ناحیه پوست های نازک و چروکیده رخ می دهد و در نتیجه ی مصزف بیش از حد استروئیدهای موضعی و یا گردن خون ضعیف می باشد.