قرارداد ها برای اینکه صحیح تلقی بشوند باید شرایط قانونی که در قانون برای آنها ذکر شده است را داشته باشند . یکی از مهمترین شرایط صحت معامله این است که کسانی که با هم عقد را منعقد می کنند ، برای این کار رضایت و قصد داشته باشند . بنابراین معامله بدون رضایت و قصد درست و کامل نخواهد بود مثل معامله در حالت مستی . پس گاهی قرارداد طوری منعقد می شود که ارکان اساسی آن وجود ندارند و معامله به گونه ای ناقص منعقد شده است . در این شرایط چه باید کرد ؟ در حقوق به قراردادی که کامل منعقد نشده است، قرارداد غیرنافذ می گویند .
عقد غیر نافذ چیست ؟
عقد غير نافذ عقدي است كه عدم رعايت شرايط انعقاد آن به حدي نيست كه موجب بطلان گردد لكن به لحاظ وجود نقص ترتيب آثار بر آن نياز به تنفيذ و تكميل دارد. نقص احتمال دارد مربوط به فقدان يكي از شرايط قانوني صحت عقد و يا انجام آن بوسيله شخصي كه حق انعقاد نداشته است باشد مانند موارد اكراه و معامله فضولي كه اجازه لاحق موجب تنفيذ آن مي گردد.
عدم نفوذ قرارداد یعنی چه؟
در مقابل نفوذ ، عدم نفوذ قرار دارد . عدم نفوذ مربوط به زمانی است که قرارداد نمی تواند اثر حقوقی داشته باشد . گفتیم وقتی کسی قصد بستن قراردادی را دارد باید برای این کار رضایت داشته باشد . اما گاهی پیش می آید که به علتی عقد با رضایت کامل منعقد نشده است ؛ مثل عقد اکراهی که در آن فرد با اکراه قرارداد را پذیرفته است . مثال دیگر ، عقد فضولی که یک نفر بدون اجازه مال متعلق به دیگری را معامله می کند . در واقع در معامله غیر نافذ ، عقد باطل نشده است ، بلکه نبود شرطی مثل رضایت یکی از طرفین ، باعث شده که عقد دارای اثر حقوقی نباشد . این حالت به این معنی است که با اعلام رضایت ، عقد منعقد می شود و دارای اثر حقوقی می شود . در شرایط اساسی صحت معامله ، نبود قصد باعث باطل شدن عقد می شود اما نبود رضایت باعث عدم نفوذ آن خواهد شد .
حکم عقد غیرنافذ
قانونگذار تعیین حکم عقد غیرنافذ را به اجازه و رد کسی که رضایت او کامل نبوده است موکول کرده است . مثلا در عقد فضولی یا معامله با اکراه ، مالک یا فرد اکراه شده می توانند با پذیرش معامله آن را قبول و با عدم قبول ، آن را رد کنند . به این ترتیب حکم معامله غیرنافذ از قرار زیر خواهد بود :
- قبول : که منجر به صحت عقد می شود و باعث می شود که قرارداد غیرنافذ از روزی که عقد بسته شده ، صحیح تلقی شود و از همان روز اثر حقوقی داشته باشد .
- رد : رد قرارداد غیرنافذ آن را از بین می برد و باعث می شود دیگر چیزی از عقد باقی نماند . با رد عقد غیرنافذ ، آثار حقوقی قرارداد از روز اول انعقاد آن ، از بین می رود .
پس اثر قبول عقد غیرنافذ از تاریخ به وجود آمدن قرارداد است . مثلا اگر در معامله فروش ملک ، بعدا مالک آن را قبول کند ، خریدار از روز اول مالک محسوب می شود نه از تاریخی که مالک قبلی تایید کرده است.
امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
تفاوت عقد قرض و عقد عاریه چیست؟
