آریتمی قلبی چیست؟ 

تپش قلب به ضربان غیرعادی قلب یا آریتمی قلب گفته می شود که منجر به احساس انقباض عضلات قلب در قفسه سینه می شود.تپش قلب یا آریتمی قلب ضربان نامنظم قلب را توصیف می کند، در این حالت قلب ممکن است خیلی سریع، خیلی کند یا نامنظم کار کند. تپش زمانی رخ می دهند که سیگنال های الکتریکی قلب که ضربان قلب را تنظیم می کنند، به درستی کار نکنند. به عنوان مثال، برخی افراد مبتلا به نارسائی قلب ممکن است تپش قلب و ضربان نا منظم داشته باشند. یکی از علل آریتمی قلبی نارسایی قلب است. تپش قلب می تواند همراه با اضطراب باشد که لزوماً حاکی از وجود یک مشکل ساختاری یا عملکردی در قلب نیست.

بسیاری از تپش های قلب بی ضرر هستند با این حال، اگر ضربان قلب به طور خاص غیر طبیعی باشند و همراه با بیماری های قلبی باشد ممکن است خطر جدی برای سلامتی فرد باشد. البته زیاد نگران ضربان نا منظم قلب خود نباشید، شما با درمان تپش قلب یا آریتمی قلبی اغلب می توانید ضربان قلب سریع، آهسته یا نامنظم قلب را کنترل یا حذف کنید.

علاوه بر این، چون آریتمی های قلبی ناراحت کننده اغلب بدتر می شوند و ناشی از بیماری های مرتبط است، شما می توانید با اتخاذ شیوه زندگی سالم قلبی، خطر ابتلا به آریتمی را کاهش دهید و راه مناسبی را برای درمان تپش قلب انتخاب کنید.

ریتم قلب به طور معمول توسط یک ضربان ساز طبیعی (گره سینوس) واقع در دهلیز راست کنترل می شود. گره سینوسی باعث ایجاد امواج الکتریکی می شود که ضربان قلب را تنظیم می کند. در یک قلب سالم، فرآیند انتقال امواج الکتریکی قلب به آرامی انجام می شود و در نتیجه ضربان قلب آرام آرام به میزان ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه می رسد.

آریتمی چه علائمی را ایجاد می کند؟

بیش تر آریتمی ها ساکت هستند و علامتی ایجاد نمی کنند، اما ممکن است خطر سکته ی مغزی یا ایست قلبی را افزایش دهند. در ایالات متحده، سالانه بیش از ۸۵۰/۰۰۰ نفر به علت آریتمی در بیمارستان بستری می شوند. پزشک می تواند با گرفتن نبض یا از طریق الکتروکاردیوگرام (ECG) ضربان قلب نامنظم را هنگام معاینه ی بدنی تشخیص دهد. علائمی که در افراد مبتلا به آریتمی دیده می شود شامل موارد زیر است:

• تپش قلب (فرد افزایش ضربان قلب یا تکان خوردن در قفسه ی سینه را احساس می کند. برخی افراد این احساس را تجربه می کنند که گویی قلب در حال دویدن یا کنده شدن از قفسه ی سینه است).
• ضربان قلب خیلی آهسته
• ضربان قلب نامنظم
• مکث بین ضربان های قلب
• احساس فشار و ناراحتی در قفسه ی سینه
• سرگیجه یا احساس سبکی سر
• غش
• تنگی نفس
• ضعف یا خستگی
• درد قفسه ی سینه
• اضطراب
• تعریق فراوان

انواع آریتمی قلبی

پزشکان آریتمی قلبی را نه تنها بر اساس محل آن ها بلکه بر اساس تغییری که در ضربان قلبی ایجاد می کنند نیز طبقه بندی می کنند. انواع آریتمی ها به شرح زیر هستند:

توجه کنید که تمام تاکیکاردی ها یا برادیکاردی ها به معنی وجود بیماری قلبی نیستند. به عنوان مثال در هنگام ورزش ضربان قلب افزایش پیدا می کند تا اکسیژن کافی در اختیار بافت های مختلف بدن قرار بگیرد. همچنین در هنگام خواب یا استراحت مطلق، ضربان قلب کاهش پیدا می کنند.

۱) تاکیکاردی در دهلیز

تاکیکاردی های دهلیزی عبارتند از:

• فیبریلاسیون دهلیزی : همان ضربان سریع قلب است که در اثر پیام های الکتریکی نامنظم در دهلیز به وجود می آید. این پیام ها باعث انقباضات سریع و ناهماهنگ در دهلیز می شوند. پیام های الکتریکی مذکور گره AV را بمباران می کنند و این موضوع باعث ضربان سریع و نامنظم در بطن ها می شود.فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است گذرا باشد اما در برخی از موارد در صورت عدم درمان متوقف نخواهد شد. فیبریلاسیون دهلیزی با عوارض خطرناکی نظیر سکته مغزی همراه است.

• فلاتر دهلیزی :فلاتر دهلیزی مشابه فیبریلاسیون دهلیزی است با این تفاوت که ضربان ها در فلاتر دهلیزی منظم تر از فیبریلاسیون دهلیزی هستند. فلاتر دهلیزی نیز ممکن است با سکته مغزی همراه باشد.
• تاکیکاردی فوق بطنی : تاکیکاردی فوق بطنی یک اصطلاح گسترده است که انواع آریتمی ها با منشأ بالاتر از بطن که شامل دهلیزها یا گره AV است را در بر می گیرد. به نظر می رسد این نوع آریتمی ها باعث دوره های ناگهان تپش قلب می شوند که به یک باره آغاز شده و به یک باره نیز پایان می یابند.
• سندروم ولف پارکینسون وایت :سندروم ولف پارکینسون وایت نوعی تاکیکاردی فوق بطنی است که در آن از بدو تولد یک مسیر الکتریکی اضافی بین دهلیزها و بطن ها وجود دارد. با این حال ممکن است فرد تا دوران بزرگسالی نیز بی علامت باشد.
  این مسیر اضافی باعث می شود پیام های الکتریکی بدون گذر از گره AV مستقیما از دهلیز به بطن ها برسند که پیامد نهایی آن تشکیل مدارهای کوتاه و ضربان قلب بالا می باشد.

۲) تاکیکاردی در بطن ها

تاکیکاردی های ایجاد شونده در بطن ها عبارتند از:

• تاکیکاردی بطنی : تاکیکاردی بطنی در حقیقت ضربان سریع و منظم قلب در اثر پیام های الکتریکی غیر طبیعی با منشا بطنی است. در این حالت ضربان سریع قلب مانع از پر شدن و انقباض موثر بطن ها به منظور پمپاژ خون به بافت های مختلف بدن می شود.
  تاکیکاردی بطنی در قلب سالم ممکن است چندان مشکل آفرین نباشد اما در بیماران قلبی یک اورژانس پزشکی محسوب می شود و باید سریعا درمان شود.
• فیبریلاسیون بطنی : فیبریلاسیون بطنی زمان اتفاق می افتد که پیام های الکتریکی سریع و نامنظم باعث شوند بطن به جای پمپاژ موثر خون، دچار یک سری انقباضات سریع و غیر عملکردی شود.این حالت بسیار خطرناک است و اگر در عرض چند دقیقه برطرف نشود باعث مرگ بیمار می شود. اکثر افرادی که دچار فیبریلاسیون بطنی می شوند معمولا مبتلا به بیماری های قلبی هستند و یا به شدت آسیب دیده اند.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به آریتمی هستند؟

آریتمی دلایل مختلفی دارد. ممکن است مادرزادی باشد یعنی از بدو تولد وجود داشته باشد. یا ممکن است به دلیل عوامل محیطی مانند استرس عاطفی یا روانی ایجاد شود.انتخاب سبک زندگی نامناسب مانند استعمال سیگار، مصرف الکل، نوشیدن زیاد قهوه، استرس و سوء مصرف مواد می تواند شانس ابتلا به آریتمی را افزایش دهد.آریتمی همچنین می تواند به دلیل بیماری های دیگری مانند بیماری عروق کرونر، اختلالات دریچه ای، عدم تعادل الکترولیت ها در خون (مانند سدیم یا پتاسیم)، تغییر در عضله ی قلب، آسیب ناشی از حمله ی قلبی، روند بهبودی بعد از عمل قلب، نارسایی قلب، فشار خون بالا، پرکاری تیروئید یا دیابت کنترل نشده نیز ایجاد شود.از دیگر افرادی که در معرض خطر آریتمی هستند می توان به افراد با سن بالای ۶۵ سال، افراد دارای ناهنجاری های ژنتیکی ارثی و افراد دارای اضافه وزن اشاره کرد.جالب است بدانید که ضربان قلب نامنظم می تواند در قلب طبیعی و سالم نیز رخ دهد.