اِسفَرایِن شهری است در جنوب شرقی استان خراسان شمالی. این شهر مرکز شهرستان اسفراین است. زبان اصیل شهر اسفراین تاتی است. با وجود این زبان های کردی کرمانجی و ترکی خراسانی نیز در این شهر رواج دارد.[اسفراین یکی از شهرهای مهم منطقه سربداران محسوب می گردد و تا سال ۱۳۳۹ از توابع شهرستان سبزوار در استان خراسان بوده است. این شهر در حاشیه جنوبی کوههای آلاداغ که خود در امتداد رشته کوه البرز شرقی قرار دارد، واقع شده است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۵۹٬۴۹۰ نفر (در ۱۷٬۴۶۶ خانوار) می باشد.
تاریخچه اسفراین
در مورد اسفراین بهترین شرح جغرافیایی ابوعبدا… حمد بن احمد مقدسی است که خود این ولایت را دیده است مقدسی می نویسد: اسفراین روستایی بزرگ و مرکز انگور خوب و کشتزار است، جاده گرگان آنرا به دو نیمه می کند. شهر آن به همین نام است. آباد و گرانقدر است، از نهری که از کوه می آید می آشامند در شهرهای این روستا مهم تر از آن نیست.بازارهای زیبا ویژگی دیگر دارد. مردم اهل حدیثند. ابوعبدا… الحاکم مولف تاریخ نیشابور که سنه ۴۰۴ هجری قمری فوت کرده است، اسفراین را شهری خوش آب و هوا ذکر کرده است و قباد پادشاه ساسانی نام اسفراین را به علت داشتن آب و هوای خوب مهرجان گذاشته است.. همچنانکه یاد اوری گردید اسفراین شهری بوده است که قبل از اسلام در خراسان وجود داشته است، جزو ایالت پارت بوده است. در تقسیمات کشوری در دوره هخامنشی، کشور ایران بر اساس ملاحظات قومی و نژادی به ۳۰ قسمت تقسیم می شده است که یکی از ایالت خراسان و یا پارت ذکر شده است بعدها یونانی ها این ایالت را ساتراپ نام گذاشتند. ولی همان دولت تعداد ایالت ایران را ۲۰ نوشته است و پارت را ایالت شانزدهم دانسته است سپس از روی کار آمدن اشکانیان که همان پارتها باشند ایران زمین را از وجود بیگانگان آزاد ساختند چون اسفراین را یکی از مراکز عمده پارتها می دانیم لذا در شرح آن اشارات بیشتری خواهد شد. اکثر مورخان پارت قدیم را عبارت از دامغان، جوین، سبزوار، نیشابور، قوچان، درگز، اسفراین و چند شهر فعلی خراسان می دانند.ظهور و گسترش دین مبین اسلام در ایران خراسان مانند سایر بلاد ایران و شاید بیشتر درگیری و کشمکش حکام عرب و فرمانروایان ایرانی بوده است. مسلماً صدمات انسانی و مالی بیشتری از تخریب شهرها و اماکن بوده است و فتح اسفراین همزمان باشهرهایی چون نیشابور، ری، بیهق و توس در تاریخ های قرون و در هیچ یک از منابع اولیه اشاره به خرابی اسفراین نشده است. اسفراین در سال ۳۱ هجری همچنان که ذکر گردیده بدست عبدا... ابن عامر فتح شده ومردم بتدریج دین مبین اسلام را پذیرفته اند. درباره بنیانگذار اسفراین، در منابع و ماخذ تاریخ و جغرافیا مطالب فراوان است ولی آنچه بدیهی است این نکته است که منابع ایران تقسیم دنیای روزگار گذشته را به فریدون نسبت می دهند که بین سه فرزند خود مسلم، تور و ایرج تقسیم کرد. آنچه مسلم است خراسان و اسفراین که شهرکی در آن بوده است در ایران زمین واقع شده بوده است و باید سازنده آن را کسی بنامند که نژاد ایرانی باشند همچنانکه بانی اسفراین را اسفند یا پسر گشتاسب می دانند که از پادشاهان کیانی ایران است و به قاعده انتساب آنرا اسفراین خوانده اند. مولف تاریخ نیشابور ابوعبدا…، محمد بن عبدا… نیشابور ی در مورد اسفراین شرحی دارد که خلاصه ای از آن آورده می شود. پادشاه قباد بن فیروز چند روز آنجا بود از خضره صحرا و صحه هوا آن را مهرجان نام نهاد. شرایط مساعد طبیعی و رودهای فراوان از محاسن عمده ای بود که امکان آبادانی این منطقه را از قدیم ممکن کرده است. همانطور که در ابتدا گفته شد پارت یکی از ایالات وابسته به امپراطوری هخامنشیان بوده است و شیستاسب پدر داریوش والی پارت بوده و پارتیان در سپاه خشایارشاه در جنگ با یونانیان شرکت داشته اند و پس از هجوم یونانیان اسکندر داریوش سوم را تاداخل مملکت پارت تعقیب کرده است. مشیر الدوله پیر نیا در تاریخ ایران، باستان محل واقعه و تاریخ در گذشته را در محلی بین سمنان و شاهرود فعلی دانسته است. محمد حسن خان اعتماد السلطنه به نقل از سایر منابع این محل را چمن کالپوش دانسته که در شرق جاجرم واقع است و مولف کتاب خراسان و سیستان نیز همین محل را ذکر کرده است. باتوجه به اینکه اهالی چمن کالپوش نیز معتقدند چمن کالپوش آخرین منزلگاه داریوش سوم است و از چمن کالپوش تا اسفراین راهی نیست، پس باید دشت اسفراین را جولانگاه مقدونیان دانست که از دستبرد و سم ستوران یونانی در امان نبوده است. در دوره جانشینان اسکندر، اسفراین در تصرف بلوکیان بوده است تاظهور پارتیان (اشکانیان) که این سرزمین آزاد می گردد. پارتها از همین سرزمین فعلی خراسان بخصوص شمال خراسان همچون شهرستانی مانند قوچان، اسفراین درگز قیام می کنند و در شهر آساک در آستانه تاجگذاری می کنند و سپس به تسخیر هیرگانیا می پردازند.
عصر سربداران و ایلخانان اسفراین
حکومت اسفراین در قیام سربداران را یکی از امرای مغول بنام محمود اسفراین در دست داشت که در طی چند جنگ از امیر مسعود سربدار در حوالی نیشابور شکست خورد و در تاریخ مغمول، تاریخ نیشابور و سایر کتب تاریخی این پیروزی را در سنه و ۷۳ هجری قمری دانسته اند سربداران در اسفراین پایگاه محکمی داشته اند. این موضوع را می توان از سکه های ضرب آن در اسفراین پی برد و یعقوب آژند مترجم کتاب خروج و عروج سربداران تالیف جان ماسون اسمیت، فصلی از کتاب خود را به ضرب سکه در اسفراین و سایر شهرهای خراسان اختصاص داده است. هر چند در دوره ایلخانان مغول نیز در اسفراین سکه ضرب شده است. اسفراین در زمان حمله امیر تیمور به ایران سنه ۱۳۸۱ میلادی مطابق ۷۸۲ هجری قمری نیز صدمه می بیند، شهر تخریب می شود و مردم کشتار می شوند و دولتشاه سمرقند اشاره به یاغی شدن سلطان محمد بن بایسنقر بر جدش شاهرخ می کند و بین سلطان محمد و برادرش بابر سلطان در حدود چناران از نواحی اسفراین و در بند شغان جنگی در سنه ۸۵۵ هجری قمری در می گیرد و دهات زیادی تخریب می شود.
صفویان تا اکنون
در دوره صفویه به خصوص در زمان سلطنت شاه اسماعیل اول و شاه طهماسب وشاه عباس اسفراین یکی از شهرهایی بوده است که مورد و غارت و قتل و نجات ازبکان قرار می گیرد. شاه اسماعیل صفوی برای دفع ازبکان از اسفراین عبور می کند و به مرو می رود و ازبکان را شکستی سخت می دهد و پس از روی کار آمدن شاه طهماسب عبید خان ازبک اسفراین را متصرف می شود و مردم را مورد قتل و غارت قرار می دهد. در دوره شاه عباس اسفراین بدست چند تن از امرای صفوی اداره می شده است که در تاریخ عالم آرای عباسی به آن اشاره شده است در دوره شاه طهماسب آخرین پادشاه صفوی موقعی که او از مازندران به طرف مشهد می آمده از اسفراین عبور کرده است. بارتولد می نویسد : اسفراین در سنه ۱۷۳۱ میلادی بدست افاغنه ویران شده است و این دوران معاصر بااواخر سلطنت شاه طهماسب وروی کار آمدن نادر شاه است. در دوره حکومت نادرشاه تا سلطنت ناصرالدین شاه قاجار از حوادث روزگار در امان نبوده است بر اثر ویران شدن شهر و بخصوص کور شدن قنوات متعددی که شهر قدیمی اسفراین را مشروب می ساخته، مردم بتدریج کوچ کرده و درمکان فعلی شهر اسفراین به ساختن قلعه کوچکی پرداخته اند بعداً آنچه در دوره قاجاریه راجع به اسفراین نوشته اند، مربوط به شهر جدید اسفراین است.
موقعیت اسفراین
شهر اسفراین مرکز شهرستان اسفراین است. این شهرستان از جنوب و جنوب شرقی با شهرستان سبزوار، از شمال شرق با فاروج، از شمال با شیروان و از غرب با بجنورد همسایه است و در حاشیه جنوبی کوه های آلاداغ که خود در امتداد شرقی رشته کوه البرز قرار دارد و در قسمت جنوبی به ارتفاعات جغتای می پیوندد. ارتفاع شهر اسفراین از سطح دریا ۱۲۶۰ متر است.
قومیت های اسفراین
کرد های کرمانج، ساکنین اصلی شهر اسفراین بوده و اکثریت جمعیت این شهر را تشکیل می دهند.طبق اثر جواد زاده (۱۳۸۰)، مردم اسفراین از ۴ قوم تشکیل شده اند که شامل تات ها (فارس ها)، ترک های خراسان، کرد های کرمانجو هزاره ها (بربری ها) می باشند: ۱. تات ها فارسی زبانهایی هستند که پس از کشتارهای مردم اسفراین در اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم به روستاهای دوردست کوچیدند و اکنون در یک روستای نیش کیش زندگی می کنند و دارای لهجه خاص و آداب و رسوم قدیمی خود هستند. ۲. کرمانج ها: در گذشته شاه اسماعیل، شاه عباس و نادر شاه افشار اغلب کرمانج ها را برای مرزداری و دیگر مسائل سیاسی از ترکیه و عراق به مناطق مختلف استان خراسان کوچاندند. طوایف مختلف کرمانج عبارت اند از شادلو، زعفرانلو، میلانلو، ایزانلو، توپکانلو، دیرانلو - گنجدان که عموماً در روستاهای شمالی و حومه اسفراین زندگی می کنند. ۳. ترک ها از ترک های قزلباش ، بیات ، افشار و جغتایی هستند که در سده های اخیر از قفقاز و آذربایجان و مناطقی از آناتولی(ترکیه) به این نواحی کوچانده شده اند و بیشتر در بخش بام اسفراین زندگی می کنند. فرهنگ آنها سنگلاخ نام دارد و توسط امی علیشیر نوایی تالیف گردیده و یادگار دوران رشد آنهاست. ۴. بربری ها که در زمان حکومت احمد خان ابدالی به نوار مرزی ایران کوچانده شده بودند و یا در دوره ناصرالدین شاه به ایران آمده بودند و توسط یکی از ملاکین و تجار معروف خراسان به نام رضا مهدوی رییس التجار به اسفراین آورده شده اند. بربری ها بیشتر در روستاهای قاسم آباد، کلاته بربرها، عباس آباد و چند روستای دیگر ساکن شده اند و بیشتر از طوایف چوره، پالانی، چارشانگی، خوجکه، لنگر، جاغوری و دیزنگی هستند.
پوشش مردم اسفراین
مردم اسفراین، لباس محلی خراسان شمالی را بر تن می کنند و این منطقه لباس محلی خاصی ندارد. لباس محلی زنان و دختران خراسان شمالی و اسفراین شامل یاشار یا چارقد، کراس، شلوار، دامن، جلیقه می شود. برخی لباس ها در میان مردان و زنان مشترک است که ازجمله آن ها می توان به چاوک، کولته، چلپی و یلک اشاره کرد. چاوک لباسی شبیه به مانتو است که از ابریشم قرمز تهیه می شود. کوتله چیزی شبیه کت است و چلپی هم نوعی لباس سوزن دوزی شده است. یلک نوعی لباس است که با زیورآلات و سکه تزیین می شود و جنس آن هم از ابریشم است. دون و اچمک لباس خاص مردان است، دون لباسی از جنس ابریشم قرمز با راه راه های مشکی و سوزن دوزی شده است و اچمک نوعی لباس دارای دو بخش درونی و بیرونی است که رنگ این بخش ها متفاوت است. مردان خراسان شمالی چاروق به پا می کنند که از چرم طبیعی تهیه می شود.
آداب و رسوم اسفراین
گود زینل خان در اسفراین هم شبیه به هرجای دنیا که تاریخی عظیم داشته، آداب ورسوم خاصی برای بزرگداشت ایام وجود دارد. یکی از مبارک ترین ایام در این شهر، عید نوروز است. در اسفراین رسم است که اگر کسی در موقع تحویل سال سنجد بخورد تا آخر سال هیچ خطری او را تهدید نمی کند. اسفراین تنها نقطه ایران است که در آن علاوه بر مراسم سیزده فروردین، مراسم چهارده فروردین هم برگزار می شود و در بین قوم های مختلف کرد، ترک، فارس و تات اهمیت زیادی دارد. همه ساله در این روز بزرگ ترین مراسم کشتی باستانی و سنتی «چوخه ایران» در فضایی باز و بر روی خاک در «گود چشمه زینل خان»(درشمال شهر اسفراین) برگزار می شود.این مسابقه علاوه بر روز چهارده فروردین در بسیاری از مراسم محلی بخصوص جشن های عروسی هم انجام می شود. لباسی که کشتی گیران به تن دارند، «چوخه» نام دارد. چوخه در اصل کلمه ای کردی است درواقع شامل شنل کوتاهی که کشتی گیران آن را با شال سفیدرنگی محکم می کنند. ازآنجاکه این ورزش از گذشته در بین عشایر کرد شمال خراسان مرسوم بوده به «کشتی با چوخه» معروف شده است.
سوغات اسفراین
ازجمله سوغاتی های اسفراین می توانیم به عسل، گردو انگور، پنبه، زیره، شکرپنیر و آب نبات اشاره کنیم.
صنایع دستی اسفراین
صنایع دستی اسفراین عبارت اند از فرش، گلیم سفره کردی، چاروق، گیوه، جاجیم و پوستین دوزی.شهر فعلی اسفراین از ۱۹ محله تشکیل شده است و حدود ۳۰۰۰۰ متر مربع از خیابان های این شهر را خیابان های اصلی پوشش می دهند. صنایع اسفراین در دو کارخانه پنبه و کارتن سازی خلاصه می شود و غیر از آنها کارگاههای کوچک زیادی از جمله کارگاههای صنایع چوب، صنایع فلزی و صنایع ساختمانی وجود دارد. کارخانه کمپوت روستای کوشکی، کوره های آجر روستای اتیمز، کارخانه آسفالت شهرداری، کارخانه تولید ماکارونی و کارخانه بسته بندی خشکبار از دیگر صنایع اسفراین می باشند. در بخش های اسفراین همچون دهستان های حومه، زرق آباد، رویین، فرطان، میلانو، بام وصی آباد، انواع تولیدات کشاورزی و دامداری یافت می شود. سیب رویین و انگور اسفراین شهرت خاصی دارند و زمین های قابل کشت غلات، پنبه، زیره، هندوانه، خربزه، انگور و غیره به فراوانی در این شهرستان تولید می شود. کشت توت و پرورش کرم ابریشم، زنبورداری و دامداری از فعالیتهای دیگر روستاها و شهر اسفراین است. صنایع دستی اسفراین، پارچه بافی، قالی و قالیچه بافی، جاجیم بافی و گلیم بافی است. پارچه بافی بیشتر در روستاهای رویین، محمودی و ایرج معمول است.
غذای محلی اسفراین
ازجمله غذاهای محلی خراسان شمالی و اسفراین می توان به دوشووه، قورتو خورشت،فتیرمسکە، بوی شله، دلمه، نخود خورشی، سومئی، دو کلی، اگره، حسی و اشکنه اشاره کرد.
جمعیت اسفراین
بر اساس سرشماری ۱۳۹۰ جمعیت اسفراین ۶۰٬۳۷۲ نفر بود.اما بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر به ۵۹٬۴۹۰ نفر (در ۱۷٬۴۶۶ خانوار) کاهش یافته است.
آب و هوای اسفراین
آب و هوای اسفراین معتدل است و منابع تاریخی نیز این بر این نکته تاکید دارند. اعراب اسفراین را بلقیس می خوانده اند که یادآور سرزمین های زیبای یمن بوده است. قسمت های جنوبی اسفراین به علت مجاورت با کویر دارای زمستان های سرد و تابستان های گرم و خشک می باشد. رودخانه های مهم اسفراین، بیدواز و رویین و قره سو می باشند. قره سو اصلی ترین رود است که از ارتفاعات رشته کوههای آلاداغ و شاه جهان سرچشمه گرفته و شامل رودخانه های سنخواست، جاجرم، بیدواز، گرماب، رویین و غیره است. این رود پس از سیراب کردن جلگه جاجرم به طرف جنوب جریان یافته و به کالشور در جنوب سبزوار می پیوندد و سرانجام در کویر گم می شود.
حیات وحش اسفراین
به علت وجود مراتع و جنگل ها، زیستگاه حیات وحش در قسمت های زیادی از این شهرستان گسترده شده است. حیواناتی چون شغال، آهو، گرگ، گورکن، خرگوش، روباه، خوک، پلنگ، کفتار و بزکوهی در نقاط مرتع به ویژه در پارک ملی سالوک زندگی می کنند. منطقه حفاظت شده ساری گل در شمال شرقی اسفراین، با وسعت ۲۸۰۰۰ هکتار زیستگاه انواع وحوش و گیاهان می باشد.
جاذبه های گردشگری اسفراین
اگر با اسفراین آشنایی ندارید و یا این که برای نخستین بار نام این مکان را شنیده اید، در ادامه معروفترین و دیدنی ترین جاذبه های گردشگری اسفراین را به شما عزیزان معرفی می کنیم تا با دید بازتری به این دیار سفر کنید.
امامزاده شاهزاده زید
بنای امامزاده شاهزاده زید یکی از آثار مذهبی-تاریخی مربوط به قرون میانی اسلامی در شهرستان اسفراین است. پلان بنا در اصل هشت ضلعی بوده ولی طی تعمیرات مکرر به صورت نامنظم و چند وجهی درآمده است. بر مزار امامزاده یک صندوقچه چوبی منبتکاری شده وجود دارد که در گرداگرد آن کتیبههایی به خط نسخ نوشته شده و در بخشهای مختلف با شمسه و ترنجهای هندسی محاط در قابهایی مربعی به طرز زیبایی تزیین شده است. مصالح اصلی بنا خشت و گل بوده که بعدها نمای آن را با آجر کار کرده اند.
منار مسجد (مسجد خسرو شير)
پارک ملی ساریگل
ارگ تاریخی بلقیس
ارگ تاریخی بلقیس پس از ارگ بم، دومین بنای گلی ایران به شمار می رود و آن را بر اساس اصول معماری ساسانی ساخته اند. این دژ قدیمی ۲۹ برج با ارتفاع تقریبی ۱۱ متر داشته است که از اطراف با خندق احاطه می شدند. فضای داخلی قلعه به دلیل حفاری های غیرقانونی کاملا تخریب شده و تنها پوسته ای گلی از آن باقی مانده است. این ارگ تاریخی مساحتی بالغ بر ۵۱ هزار مترمربع دارد و مصالح اصلی به کار رفته در ساخت آن شامل گل/چینه می شود که در بعضی از قسمت ها از خشت، آجر و چوب نیز برای استحکام بیشتر، استفاده شده است. برخلاف سایر قلعه ها که معمولا در ارتفاع ساخته می شوند، ارگ تاریخی بلقیس روی سطح هموار دشت قرار دارد و اطراف آن خندقی ایجاد کرده اند.
آبشار ایزی
آبشار توی
پارک ملی سالوک
منطقه حفاظت شده سالوک با تنوع مطلوبی در گونه های گیاهی و جانوری، پس از شناسایی و معرفی به عنوان منطقه حفاظت شده سالوک معرفی و در سال ۱۳۵۷ منطقه امن سالوک انتخاب شد و پس از ۱۳ سال قرق و حفاظت کامل از منطقه که سبب رشد و غنای طبيعی آن شد، در سال ۱۳۸۱ به خاطر ويژگی های باارزش اکولوژيكی آن به سطح پارك ملی ارتقاء يافت و در حال حاضر نيز با همين نام تحت كنترل و مديريت است. وسعت پارک ملی سالوک ۸۲۳۱ هکتار و وسعت منطقه حفاظت شده سالوک ۱۱۶۷۷ هکتار است.سالوک در شمال غربی اسفراین قرار دارد و در این منطقه دره های زاری، جوزی و چهار برج جنگل های پراکنده مشهود است. این منطقه زیستگاه پرندگان و حیوانات بسیاری همچون آهو، قوچ، میش و جاذبه های گیاهی مانند گلابی و آلوچه وحشی، زرشک، قره میغ، ریخوک، زالزالک، نسترن وحشی، افرا کرکو، گز انجیر و گردو است. دره «توی» سالوک با طول حدود ۱۵ کیلومتر دارای ۱۵ چشمه دایمی به صورت نهر است.پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک از نظر ژئومورفولوژی به دو واحد کوهستانی و دشت تقسیم می شود. دوسوم وسعت منطقه را مناطق کوهستانی و حدود یک سوم آن را دشت فرا گرفته است. اختلاف ارتفاع بین پست ترین نقطه منطقه در دشت جنوبی (۱۲۱۰متر) و مرتفع ترین نقطه در کوهستان های جنوب (۲۷۲۰ متر) به حدود ۱۵۱۰ متر می رسد و این اختلاف ارتفاع اکوسیستم های متنوعی را در این منطقه ایجاد کرده که به تبع آن بر تنوع زیستی منطقه افزوده شده است.پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک از نظر منابع آب نسبتا غنی بوده و علاوه بر تعداد زیادی چشمه در سطح منطقه بعضی از دره ها از جریانی ثابت در طی سال برخوردارند. منابع تامین آب این جریانات اکثرا از ارتفاعات شمالی منطقه است که با جهت جنوبی به ناحیه دشت وارد شده و در آبرفت های دشت فرو می روند.پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک از نظر پوشش گیاهی بسیار متنوع است. گونه گیاهی غالب سالوک درمنه است که به صورت درمنه دشتی در قسمت جنوبی و درمنه کوهی در کوهستان های منطقه مشاهده می شود. پس از درمنه گونه گیاهی غالب دیگر منطقه کلاه میرحسن و گون هستند که این دو گونه گیاه عمدتا در کوهستان های شمالی منطقه مشاهده می شوند.در برخی از دره های منطقه از جمله دره توی، زاری، دره جوزی و دره چهار برج، جنگل های پراکنده مشاهده می شود. در این جنگل ها درخت غالب ارس است که در گذشته های دور به صورت جنگل های انبوه در منطقه وجود داشته است.پس از ارس، زالزالک، زرشک و نسترن وحشی جزو درختچه های جنگلی منطقه محسوب می شوند. مطالعه آثار به جای مانده در سالوک حاکی از این است که در ابتدا منطقه دارای جنگل های انبوه از نوع ارس بوده و با تخریب جنگل های ارس، درختان زالزالک جایگزین آن شده است.با تخریب زالزالک ها، درختچه های نسترن وحشی و زرشک و با تخریب بوته های زرشک و نسترن وحشی، گون و کلاه میرحسن و با تخریب گون و کلاه میرحسن درمنه جایگزین آنها شده است. علت اصلی تخریب جنگل های منطقه در گذشته الگوی ساختمان سازی در روستاهای اطراف منطقه، مصارف سوخت و چرای دام بوده است. از جمله گیاهان سمی می توان تلخه، افدرا، فرفیون، گل راعی و زنبق کوهی را نام برد. از نظر تعداد، گونه زرشک با حدود ۶۵۰,۰۰۰ اصله، ارس با حدود ۵۰۰,۵۵۱ اصله و شیر خشت با حدود ۳۲۵,۰۰۰ بیشترین تراکم گیاهی را دارند.بیش از یکصد گونه جانوری در پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک شناسایی شده است.قوچ و میش اوریال با جمعیت نسبتا زیاد، آهو، کل وبز، پلنگ، گربه وحشی و سمور از گونه های کمیاب منطقه به حساب می آیند. محدوده پارک ملی نسبت به منطقه حفاظت شده سالوک به دلیل امنیت از جمعیت جانوری بیشتری برخوردار است. هر چه از محدوده پارک ملی دور شویم، تعداد جانوران منطقه کمتر می شوند.گرازهای وحشی در کوهستان های شمالی از ریشه بوته ها و درختچه های منطقه استفاده می کنند. این گرازها مکان ثابتی نداشته و گاهی تا مسافت های طولانی محل زندگی خود را تغییر می دهند.گرگ، شغال و روباه از حیواناتی هستند که در تمامی سالوک مشاهده می شوند، در حالی که کفتارها فقط در تپه ماهورهای جنوبی منطقه دیده می شوند.پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک مهم ترین زیستگاه آهو در خراسان شمالی به شمار می رود، به نحوی که ۷۰ درصد کل جمعیت آهوهای خراسان شمالی در این منطقه زندگی می کنند. آهوها اکثرا در درمنه زارهاب دشت جنوب منطقه سالوک مشاهده می شوند. جمعیت آهو در این منطقه حدود ۲۰۰ راس است.خارپشت ایرانی، خارپشت بیابانی، سنجاب ، همستر خاکستری، دوپای خراسانی، تشی، خرگوش، شغال، روباه، راسو و سمور از دیگر پستانداران سالوک به شمار می روند.
آرامگاه شیخ ادکانی
مقبره شیخ آذری
منطقه نمونه گردشگری میلانلو
آب انبار صفی آباد
رشته کوه جغتای
جغتای رشته کوهی در استان خراسان رضوی، بین شهرستان های سبزوار و اسفراین، به طول ۱۱۰ کیلومتر است. . این رشته کوه امتداد شمال غربی- جنوب شرقی دارد و در غرب و جنوب غرب شهر جغتای و در شمال غرب تا شمال شرق و شرق سبزوار گسترده شده است. این رشته کوه، جداکننده دشت جوین و دشت سبزوار است. کوه نظرگاه در بخش مرکزی این رشته کوه و شمال غرب سبزوار با ارتفاع ۲۸۵۸ متر، بلندترین نقطه آن به شمار می رود. کوه های جغتای در منطقه ای با آب و هوای سرد و نیمه خشک قرار دارد.
و در پایان...
دروجه تسمیه اسفراین برخی معتقدند، این شهر را اسفندیار بنا نهاده است و لذا به نام بانی آن، اسفراین نامیده شده است. بیهقی اصل این اسم را آسپرآئین دانسته که اسپر به معنی سپر و آئین به معنی راه و رسم است. اسفراین جزو اولین مراکز جمعیتی است که اقوام آریایی پس از ورود به ایران درآن سکنی گزیدند. شهر اسفراین با اینکه در طول تاریخ صدمات فراوانی متحمل شده است، لیکن با تلاش و همت مردم به توسعه قابل توجهی دست یافته است و در حال حاضر یکی از شهرهای آباد استان خراسان به شمار می آید. امیدواریم از خواندن این مطالب لذت برده باشیدبا ساعد نیوز همراه باشید.
معرفی شهر زیبای دهاقان
