آشنایی با آداب و رسوم مردم شیراز

آداب و رسوم مردم شیراز

این گفته تقریبا در هر گوشه ای از ایران پخش شده که شیرازی ها مردمانی بی حال و تنبل هستند! حتی خود شیرازی ها هم در این باره مطالب طنزی گفته و نگاشته اند. گرچه این نقل قول ها و طنزها برای چند ثانیه باعث لبخند اطرافیان بشود اما قطعا جمله ای صحیح نخواهد بود. چیزی که باعث شده مردمان سایر مناطق شیرازی ها را با لفظ تنبل خطاب کنند نشاط و مهربانی آن ها است! شیرازی ها مردمانی با نشاط و پر انرژی و اهل خوش گذرانی اند که زندگی را همانگونه که هست دوست دارند. مردم این دیار گرچه برای زندگی بهتر تلاش می کنند اما زندگی را بر خود و دیگران سخت نگرفته و با خوش رویی و ملایمت با مشکلات زندگی کنار آمده و سعی در حل آن ها دارند چرا که می دانند اخم و بداخلاقی و غصه خوردن نه تنها گره از کاری باز نخواهد کرد بلکه زندگی را هم به کام دیگران تلخ می کند. شاید همین اخلاق راحت گرفتن زندگی باعث شده تا بگویند شیرازی ها تنبل و بی حال اند.

فرهنگ وخصوصیات اخلاقی شیرازی ها

از جمله معروف ترین ویژگی اخلاقی مردم شیراز عطوفت و مهربانی یا در فرهنگ عامه لوطی گری و با مرامی است. شیرازی ها بسیار با هم نوع خود مهربان هستند و در کار خیر و کمک به نیازمندان از یک دیگر پیشی می گیرند. از دیگر ویژگی های معروف و خصوصیات اخلاقی بسیار خوب شیرازی ها، شاد بودن و به نوعی خوش گذرانی آن ها محسوب می شود. مردم خون گرم شیراز بسیار شاد و پر نشاط می باشند و هیچگاه اهل ناراحتی و ناامیدی نبوده اند. این یک ویژگی بسیار مثبت است که مردم دیگر نقاط ایران هم باید از شیرازی ها یاد بگیرند. البته ویژگی دیگری نیز درباره ی شیرازی ها گفته می شود که در صحت آن تردید وجود دارد و آن هم بی حال بودن و تنبل بودن شیرازی ها است.

اعتقادات و باور های مردم خون گرم شیراز

شیرازی ها اعتقادات خاصی نیز دارند برای مثال اعتقاد دارند که اگر آینه ی عروس بشکند، عروس خوشبخت نخواهد شد. یا یک اعتقاد جالب دیگر دارند که اگر عروس را عقد کنند اما مراسم عروسی برگزار نکنند، یکی از اقوام عروس و داماد خواهد مرد. شیرازی ها هم مانند مردمان دیگر نقاط ایران اعتقادات قدیمی و خاص خود را دارند و بسیار جالب نیز می باشد.
آداب رسوم مردم شیراز در ایام نوروز (از آبتنی در حوض ماهی تا عروسی درخت نارنج):

مردم شیراز به خصوص شهرستان شیراز از 15 روز پیش از تحویل سال نو، به استقبال آن می روند. مردان با تهیه شیرینی و تنقلات و زنان با دوختن و تهیه لباس نو برای خود و فرزندان و همچنین خانه تکانی مشغول هستند.
در گذشته مردم خود شیرینی درست می کردند و عمدتاً نان شیرین می پختند. نان شیرین را بعد از این که از تنور بیرون می آوردند تا هنوز نرم و تازه بود، چند بار تا می زدند تا به صورت یک مربع به اندازه کف دست درآید.
این نان بعد از چند دقیقه تـُرد و بسیار شکننده می شد. غیر از این نوع نان شیرینی، شیرینی دیگری درست نمی شد. اغلب، وسایل پذیرایی عید تنقلاتی مانند برنجک، اَخُرِک و دنگو بود.

هفت میم

شیرازی ها علاوه بر هفت سین سفره هفت میم هم می اندازند. سفره هفت میم همانند سفره هفت سین دارای هفت عنصر است با این تفاوت که حروف ابتدایی آن ها با میم شروع می شود. سفره هفت میم عبارت است از: مدنی( لیمو شیرین)، مرغ، ماهی، میگو، مسقطی، ماست و مویز.

خواستگاری و ازدواج

در شیراز به خواستگاری دلالگی می گویند. در دلالگی خواهر و مادر داماد و گاها چند نفر از نزدیکانشان به خانه دختر می روند. خنواده دختر چای آورده و دو خانواده می نوشند. در صورتی که خانواده دختر نظر مثبتی در مورد داماد داشته و موافق وصلت باشند، علاوه بر چای شربت هم برای خانواده داماد خواهند آورد. اما اگر نظر به وصلت نباشد، تنها به چای اکتفا خواهد شد.

رخت برون

یکی از دیگر از مراسم متفاوت شیرازی ها رخت برون است. در رخت برون خانواده داماد همراه یک خیاط به خانه دختر می روند تا خیاط اندازه های دختر را گرفته و پارچه هایی که خانواده داماد به او داده اند را بدوزد. در این مراسم شعری هم به مضمون زیر خوانده می شود:

خانم عروس روی تخت، دور تختش گل زنید/ همه تون گویی مبارک، قیچی بر تختش زنید

چهارشنبه آخر سال

یکی از آداب و مراسمی که در شب چهارشنبه آخر سال و یا چهارشنبه سوری در شیراز برگزار می شود، رفتن مردم به «حوض ماهی» است. در گوشه غربی آرامگاه سعدی، قنات آب گرم معدنی جاری است که مردم شیراز به آن «حوض ماهی» می گویند.
آنها برای تندرستی و درمان بیمارهای خود، وارد حوض می شوند و با جام برنجی «چهل کلید» سر و تن خود را شست وشو می دهند. این کار نظم و ترتیبی خاص دارد و آن را تبدیل به آیینی ویژه می سازد.
زیارت حضرت شاه چراغ در شب چهارشنبه سوری، فال گوش ایستادن، پختن آش ابودردا که تهیه وسایل اولیه آن آداب منحصر به خود دارد، آجیل چهارشنبه سوری و تفال به دیوان حافظ، از دیگر مراسمی است که در این شب شیرازی ها انجام می دهند.

غذاها و شیرینی های شیرازی

کلم پلوی شیرازی که به سبک خاصی و متفاوت با سایر شهرها پخته می شود، از جمله غذاهایی است که در ایام نوروز بوی آن از خانه های شیرازی ها بیرون می آید.
شوید لوبیا با گوشت قیمه / کوفته سبزی / آش انار / آش سبزی /
شکر پلو، آش سبزی، ترحلوا نیز در ایام نوروز در سفره های مردم این شهر دیده می شود. آش کارده از دیگر خوراکی های خاص شیراز است که خوردن آن برای مسافرین دیگر شهرها در ایام نوروز بسیار جالب و جذاب است.
از دیگر غذاهای سنتی شیراز که در ایام نوروز طبخ می شود، عبارتند از: آش انار، قورمه به، دو پیازه، یخنی نخود، رب پلو، یخنی عدس کلم، کوفته هلو، کوفته سبزی، خورشت سبزی، حلوای کاسه، حلیم بادمجان، رنگینک، پاچه پلو و … .
سالاد شیرازی نامی است آشنا که در سراسر شهرهای ایران شناخته شده و جزئی از منوی غذایی اغلب رستوران های ایران می باشد. ولی طعم واقعی آن را فقط می توان در شیراز چشید. این سالاد که با خورد کردن پیاز، خیار و گوجه فرنگی که بدون استفاده از کاهو تهیه می شود و با آب نارنج تازه یا کمی آب لیمویا آبغوره و نمک و نعنای خشک به آن طعم و لطافتی فراموش نشدنی می دهد تزئین کننده سفره غذای نوروزی شیرازی هاست.
شیرینی های سنتی شهرستان شیراز عبارتند از: شکر پنیر، کلوچه، مسقطی، نان یوخه، نان شیری و …

دیدار اقوام و دوستان

از بامداد نوروز دید و بازدیدها آغاز می شود در همه خانواده ها رسم است که به دیدار کسی که از نظر سن و شخصیت بر دیگران مزیت دارد بروند و دست او را ببوسند و تبریک بگویند و او نیز عیدی که شامل سکه یا پول است به آنها بدهد.
بعضی نیز صبح عید نوروز یک بشقاب گندم برشته که شامل: کنجد، گندم، شاهدانه، نخودچی و کشمش است به اضافه یک بشقاب نان شیرین به اضافه تخم مرغ رنگی یا سکه به کوچک ترها می دهند.

سیزده بدر

تمامی مردم کشورمان سیزده بدر را پذیرفته و در این روز بیشتر طبق یک سنت دیرینه سعی می¬کنند از خانه¬ها بیرون زده، به دامان طبیعت سرسبز پناه ببرند و روز را به شادی به شب برسانند.

آشنایی با آداب و رسوم مردم ترکمنستان در نوروز