آیات و احادیثی درباره ی فسق
حدیث سخنان نقل شده از پیامبر اسلام(ص) و دیگر معصومین(ع) است. حدیث در کنار قرآن، در طی پانزده قرن تاریخ اسلام، نقشی محوری در فهم مسلمانان از دین و شریعت داشته است.به علت اهمیت حدیث، علوم مختلفی ناظر به بررسی محتوایی و سندی احادیث پدید آمده است که تحت عنوان علوم حدیث دسته بندی می شوند. امور مربوط به سند احادیث در روایة الحدیث و محتوای آنها در درایة الحدیث بررسی می شوند. علوم رجال و مصطلح الحدیث زیر مجموعه روایة الحدیث قرار دارند. در این علوم تقسیمات متعددی برای فهم و اعتبارسنجی احادیث بیان شده است.فسق در لغت به معنای نافرمانی و ترک دستور خدا و خروج از راه حق و تمایل به گناه است؛ از این رو، فاسق کسی است که در برابر دستورات خدا، نافرمانی می کند و از راه حق خارج می شود.کلمه فسق، در احادیث اسلامی، در مورد نافرمانی خداوند به کار رفته است.
فاسق کیست؟
فاسِقْ کسی که از دستورات خداوند نافرمانی می کند. تکذیب آیه های قرآن، پیمان شکستن، قطع صله رحم و فساد کردن از ویژگی های فاسق دانسته شده است. فاسق أحکام خاصی در فقه و کلام دارد؛ از جمله این که فاسق نمی تواند به مقام امامت برسد، نمی تواند امام جماعت باشد و شهادتش قابل قبول نیست. متفکران شیعه امامیه معتقدند، فقط کافر (نه مسلمان فاسق) به عذاب ابدی مبتلا می شود.
آیاتی از قرآن درباره ی فسق
«وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا يَمَسُّهُمُ الْعَذَابُ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ».(سوره انعام، آیه 49) و آنان که دلایل روشن و قاطع ما را تکذیب کردند، به دلیل آن که فاسق گردیدند، دچار عذاب خواهند شد.
«فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِمَا كُنْتُمْ تَفْسُقُونَ».(سوره نحل، آیه 90) پس در این روز، با عذابى خوار کننده پاداش داده مى شوید ؛ چرا که به ناحق در زمین کبر مى ورزیدید و به سبب این که فاسق بودید».
«و الله لایهدی القوم الفاسقین»؛ (سوره صف، آیه 5) خدا فاسقان را هدایت نمی کند.
احادیثی از پیامبر (ص) درباره ی فسق
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
أمّا علامَةُ الفاسِقِ فأربَعةٌ: اللهوُ و اللغوُ و العُدوانُ و البُهتانُ.
نشانه فاسق چهار چيز است: لهو و بيهوده كارى و تجاوز و بهتان زدن.
طبق اين حديث مردم «فاسق» با چهار ويژگى شناخته مى شوند.
نخستين ويژگى و نشانه مردم فاسق اين است كه اهل «لهو» هستند.
مفردات القرآن در معناى لهو مى نويسد :
اللّهوُ ما يُشغلُ الإنسانَ عمّا يَعنيه ويُهِمُّه.
لهو عبارت از اعمالى است كه انسان را از كارهاى مفيد و مهم باز مى دارد.
پيامبر اکرم صلى الله عليه و آله فرمودند :
لَا تَأْكُلْ طَعَامَ الْفَاسِقِينَ.
غذاى مردم فاسق را نخور.
پيامبر صلى الله عليه و آله فرمودند :
سِبابُ المؤمِنِ فُسوقٌ و قِتالُهُ كُفرٌ و أكلُ لَحمِهِ مِن مَعصيَةِ اللّه؛
ناسزاگفتن به مؤمن فسق است و جنگيدن با او كفر و خوردن گوشت او (غيبت كردن از وى) معصيت خداست.
احادیثی از امام صادق (ع) درباره ی فسق
امام صادق عليه السلام فرمودند :
قَدْ يَخْرُجُ مِنَ الْإِيمَانِ بِخَمْسِ جِهَاتٍ مِنَ الْفِعْلِ كُلُّهَا مُتَشَابِهَاتٌ مَعْرُوفَاتٌ الْكُفْرُ وَ الشِّرْكُ وَ الضَّلَالُ وَ الْفِسْقُ وَ رُكُوبُ الْكَبَائِر.
بى گمان بنده به سبب يكى از پنج كار كه همگى مانند هم و شناخته شده هستند، از ايمان خارج مى شود : كفر، شرك، گمراهى، فسق و ارتكاب كبائر.
امام صادق علیه السلام، در حدیثی در معنای فسق می فرمایند:
فَکلُّ مَعصِیةٍ مِنَ المَعاصِی الکبارِ فَعَلَها فاعِلُها أو دَخَلَ فیها داخِلٌ بِجَهَةِ اللَّذَّةِ والشَّهوَةِ والشَّوقِ الغَالِبِ، فَهُوَ فِسقٌ وفاعِلُهُ فاسِقٌ خارِجٌ مِنَ الإیمانِ بِجَهَةِ الفِسقِ، فإن دامَ في ذلكَ حتّى يَدخُلَ في حَدِّ التَّهاوُنِ و الاستِخفافِ ، فقد وَجَبَ أن يكونَ بِتَهاوُنِهِ و استِخفافِهِ كافِرا.
فسق عبارت است از هر نوع نافرمانی خدا و معصیتی که از معاصی بزرگ باشد و فاعل آن یا کسی که داخل آن معصیت شده، به جهت لذّت و شهوت و غلبه تمایلات به این عمل مبادرت کرده است. این فعل، فسق و فاعل آن فاسق است که به جهت فسق از ایمان خارج است. اگر به اين عمل ادامه دهد ، تا جايى كه به حدّ اهميت ندادن و خفيف شمردن برسد، به سبب اين بى اعتنايى و خفيف شمارى، كفر بر او لازم آيد.
امام صادق عليه السلام :
إِذا جاهَرَ الفاسِقُ بِفِسقِهِ فَلا حُرمَةَ لَهُ وَ لا غيبَةَ؛
هرگاه شخص فاسق و گنهكار آشكارا گناه كند، نه حرمتى دارد و نه غيبتى.
احکام فقهی فاسق
فاسق احکام خاصی دارد از جمله این که غیبت کردن درباره فاسقی که آشکارا گناه می کند و متجاهر به فسق است، حرام نیست.شهادتش قابل قبول نیست و خبرش قابل پذیرش نیست و باید جداگانه درباره درستی یا نادرستی خبرش تحقیق کرد. همچنین، فاسق نمی تواند امام جماعت باشد.
آشنایی با احادیثی درباره سیب
