رزین های اپوکسی که امروزه کارایی بسیار بالایی در تقویت، ترمیم و مقاوم سازی انواع سازه ها به خصوص در تولید محصولات کامپوزیتی دارند متشکل از دو جزء رزین اپوکسی و سخت شونده ی هاردنر می باشند. این مواد که در ساخت قالب های مستحکم نیز استفاده می شوند، با خاصیت چسبندگی بسیار خوب به بسترهای مختلف، مقاومت شیمیایی بالا ( به ویژه در محیط های شدید اسیدی و قلیایی ) و استحکام کششی، فشاری و خمشی مطلوب استفاده گسترده ای در صنعت ساخت و ساز دارند. همچنین از رزین در تولید انواع قطعات الکتریکی به دلیل عایق بودن و در صنعت هوا فضا و هواپیماسازی و خودروسازی برای اتصالات داخلی و خارجی نیز استفاده می شود. اما با این وجود بیشترین کاربرد این رزین را می توان در ساخت کامپوزیت های FRP مشاهده نمود. از دیگر زمینه های استفاده از رزین اپوکسی، می توان به کار بردن این محصول به عنوان روکش در کف سالن ها، کارخانه ها و سایر سطوح جهت افزایش مقاومت بتن در برابر عوامل خوردگی و مواد شیمیایی اشاره نمود.روکش اپوکسی با ضخامت ۴ میلی متر مقاومت فشاری بتن را حدود cm2/kg 21100 افزایش می دهد. رزین اپوکسی با غلظت کم و قدرت نفوذ بالای خود دارای مقاومت اولیه و نهایی بالایی است.
اپوکسی چیست؟
اپوکسی که نام دیگر آن پولی پوکساید است یک بسپار ترموست می باشد. این ماده از واکنش رزین اپوکساید با سخت کننده پولی آمین یا پلی آمید بدست می آید. پولی پوکساید گستره کاربرد فراوانی دارد که از جمله مهمترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- رنگ اپوکسی
- کفپوش اپوکسی
- اپوکسی گرانیتی
- اف آر پی (FRP)
✔ کاربردهای چسب رزین اپوکسی
رزین ها و چسب رزین اپوکسی علاوه بر کاربرد در صنایع کامپوزیت سازی، در صنایع پیشرفته دیگری هم چون هواپیماسازی و صنایع فضایی و دفاع نیز کاربردهای فراوانی دارند. با این حال بیشتر مصرف از چسب های رزین اپوکسی در کارهای مقاوم سازی سازه های بتنی به وسیله ی FRP و کارهای وابسته به آن است. چسب رزین در ویسکوزیته های مختلف در دسترس می باشد و هاردنر بتن مختلفی نیز برای آنها وجود دارد که باعث می شود شرایط استفاده از آن ها مختلف باشد و ما بتوانیم بر اساس شرایط و نیاز خود دست به انتخاب مناسبی بزنیم. رزین های اپوکسی بسیار قوی تر و مستحکم تر از پلی استرها و وینیل استرها می باشند و برای تقویت و ترمیم سازه های بتنی بیشتر از رزین اپوکسی استفاده می شود. اپوکسی ها در دماهای نزدیک به ۳۰۰۰ درجه پخته می شوند و همین موضوع باعث می شود تا مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت داشته باشند. دمای پخت اپوکسی ها می تواند افزایش یابد و این بدان معنی است مقاومت آن ها در برابر حرارت بیشتر و بیشتر نیز خواهد شد.
از کاربردهای مختلف رزین اپوکسی می توان به ساخت مخازن پرفشار، ساخت اعضای سازه ای با مقاومت بالا، جلیقه های ضد گلوله، کارخانه های هواپیما سازی، صنایع الکترونیکی، عمرانی و غیره اشاره کرد. همچنین از این ماده ی شیمیایی می توان در پوشش سطوح و کفپوش ها، کف سازی صنعتی، لاینینگ مخازن و کانال ها استفاده کرد.
نحوه استفاده از چسب اپوکسی
سطح محل اجراء چسب اپوکسی می بایست عاری از هرگونه چربی، گرد و غبار، ذرات سست و ناپایدار، روغن، رطوبت و زنگ زدگی باشد. تمامی سطوح را توسط دستگاه یا ابزارهای مخصوص خراش دهید، تمامی روغن و چربی های باقیمانده روی سطح را با فشار بخار و پاک کننده مناسب پاک کنید. در هنگام استفاده از چسب اپوکسی ابتدا هرجزء از چسب اپوکسی را به خوبی تکان دهد .جزء اول و دوم را با توجه به نسبت های گفته شده توسط یک همزن مناسب مخلوط کنید، تا زمانی که رگه های رنگی ناپدید شده و مخلوطی یکنواخت به دست آید. چسب اپوکسی مخلوط شده را با وسیله برس مناسب بر روی سطح از قبل آماده شده اجرا کنید . لازم به ذکر است که چسب های اپوکسی برند ویکن ، در قالب بسته بندی های ایزی میکس ارائه شده اند که در این بسته بندی ها دو جزء رزین و هاردنر به صورت اتوماتیک با یکدیگر مخلوط میشوند و نیازی به مخلوط کردن آنها با یک دیگر (به صورت دستی یا مکانیکی ) نیست.
ویژگی های چسب های اپوکسی
به صورت کلی محصولات بر پایه رزین اپوکسی بازه وسیعی از کاربردها را شامل می شوند که از جمله آنها میتوان به پوشش ها و رنگ ها ، چسب ها و درزگیرهای ترمیم کننده سطوح فلزی اشاره نمود. چسب های اپوکسی پس از خشک شدن معمولا سخت و صلب می شوند و زمان خشک شدن آنها از چند دقیقه تا چند ساعت متغیر است. به صورت کلی هر چقدر چسب ها سریع تر خشک شوند ، استحکام نهاییشان کمتر خواهد بود و بالعکس. چسب های اپوکسی تک جزئی برای فعال شدن نیاز به حرارت دارند و در عوض سرعت خشک شدن بالاتری نسبت به چسب های اپوکسی دو جزئی دارند.
مزایای استفاده از چسب های اپوکسی
از مزایای چسب های اپوکسی در مقایسه با سایر چسب های سیلیکون و چسب های پلی اورتان می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- • کاهش حجم (shrinkage) پایین پس از خشک شدن
- • عدم انتشار گاز در زمان خشک شدن
- • سازگاری با طیف وسیعی از مواد
- • چسبندگی مناسب به بسیاری از مواد
- • مقاومت شیمیایی و مقاومت در برابر خوردگی
- • مقاومت بالا در برابر فرسایش
- • عایق مناسب برای کابل های الکتریکی
- • قابلیت سوراخکاری ، تراشکاری ، سمباده زنی و سنگ زنی
- • جذب شوک و ارتعاش در محل اعمال
- • ممانعت از خوردگی در محل استفاده بین فلزات غیر مشابه
- • اغلب سریع تر از بست های مکانیکی عمل میکنند
- • قیمت ارزانتر نسبت به روش های مکانیکی
یکی دیگر از مزایای مهم و خوب رزین های اپوکسی این است که در فرایند ساخت آن هیچ گونه ماده ی سمی به آن اضافه یا تولید نمی شود و امنیت بیشتری را برای کار کردن با آن به وجود می آورد
معایب چسب های اپوکسی
از معایب استفاده از چسب های اپوکسی میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم :
- پیش از اعمال چسب نیاز به آماده سازی سطح وجود دارد چرا که عدم آمادگی و تمیز نبودن سطوح میتواند تاثیر بسیار زیادی بر روی کیفیت نهایی چسبندگی چسب های اپوکسی داشته باشد. البته توجه داشته باشید که این امر در مورد سایر چسب ها مانند چسب پلی یورتان ، چسب ام اس پلیمر و چسب های سیلیکونی نیز صدق میکند.
- چسب های اپوکسی به زمان سریع خشک شدنشان معروف هستند اما در بعضی از گریدهای چسب اپوکسی ممکن است که زمان بیشتری برای خشک شدن نسبت به سایر کد ها مورد نیاز باشد.
- معمولا چسب های اپوکسی مقاومت حرارتی بالایی ندارند و در صورت تجاوز درجه حرارت سطح یا محیط ، کارایی و قدرت چسبندگی چسب به شدت تحت تاثیر قرار می گیرد.
- عمر مفید چسب های اپوکسی کاملا به محل نگهداری و شرایط انبارداری بستگی دارد. در صورتی که شرایط نگهداری مناسب باشد ، چسب های اپوکسی معمولا دوام چندین ساله دارند ( حداقل ۲٫۵ سال) .
- در بعضی موارد جهت استفاده از چسب های اپوکسی نیاز به آموزش وجود دارد. همان گونه که ذکر شد چسب های اپوکسی به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود در محل هایی که از اهمیت بالایی برخوردارند مورد استفاده قرار می گیرند بنابراین نیاز است تا به اپراتورهای مصرف کننده چسب اپوکسی آموزش های لازم ارائه شود.
چسب کاشت بولت (انکر شیمیایی) و موارد کاربرد آن
