به طور کلی فنر سوپاپ در موتور خودرو ها به دو شکل سوپاپ گاز و سوپاپ دود یافت می شود . سو پاپ گاز ، سوپاپی است که انرژی یا سوخت مصرفی موتور اتومبیل با استفاده از آن وارد سیلندر های موتور خودرو می شود . سو پاپ دود هم سوپاپی است که موتور اتومبیل ها با بهره گیری از آن دود بوجود آمده در فرایند مصرف سوخت را از موتور خارج می کنند . به طور کلی فنر سوپاپ گاز در موتور اتومبیل ها از قطر بیشتری برخوردار است و یه دلیل جریان آب کنار این سوپاپ ها ، همیشه از سوپاپ های دود دمای پایین تری دارند .
همچنین سو پاپ گاز در موتور خودرو ها ، با فرایند مصرف سوخت و احتراق تماس مستقیم ندارند و همین امر باعث شده است این سوپاپ ها از فرسایش کمتری برخوردار باشند . در خودرو های امروزی سوپاپ های گاز از دهانه ای با زاویه 45 درجه بهره می برند که باعث می شود جریان هوا سریع تر به داخل سیلندر ها وارد شود و فرایند احتراق با سرعت بیشتری انجام شود. طبق گزارش نمایندگی های خودرو و مدیران خودرو سوپاپ ها در موتور اتومبیل ها ، سه قسمت بشقابک یا همان سر سو پاپ ، ساق و انتهای ساق است و معمولا در سوپاپ های گاز به کار رفته در موتور خودرو های امروزی ، انتهای ساق تیز تر است و باعث می شود ساق سوپاپ گاز بلند تر مشاهده شود ؛ این تغییر شکل به دلیل آسان تر کردن انتقال جریان هوا در یک راستا است .
سوپاپ های متداول امروزی معمولاً از نوع سوپاپ قارچی شکل یا پایه دار می باشند . این سوپاپ ها شامل یک ساقه ( که به مشابه ساقه قارچ است ) و بخش کفی سوپاپ که مانند قسمت بالایی قارچ بوده و این بخش در محفظه احتراق قرار گرفته و بیشترین فشار و درجه حرارت را تحمل می نماید . همچنین محل قرار گیری سوپاپ که در سرسیلندر و یا خود سیلندر قرار دارد نیز دارای یک لبه به نام نشیمن گاه است ، نشیمن گاه سوپاپ دارای یک لبه مورب است .
فنر سوپاپ چیست؟
فنرسوپاپ تولید شده از جنس فولاد فنر مفتولی در قطر 3 تا 5 میلی متر می باشد.این قطعه از دو طرف خود به خوبی تراش داده شده است.علت تراش کاری دو طرف فنرسوپاپ برای جایگیری در جای خود به صورت قائم و ایستاده می باشد.این قطعه وظیفه دارد تا سوپاپ را در زمان مناسب ببندد.حلقه های فنرسوپاپ در قسمت که سمت خار است از یکدیگر دور بوده و در سمتی که سرسیلندر می باشد، به هم نزدیک هستند.با نصب و قرار گیری روی سر سیلندر، از طول آن کاسته می شود.با باز شدن سوپاپ توسط بادامک، طول فنرسوپاپ کمتر نیز می شود.این کاهش و افزایش طول فنرسوپاپ در سرعت زیاد و گرمای بالا انجام می شود و در نتیجه پس از مدتی این قطعه مستهلک شده و نیاز به تعویض دارد.در صورتی که این قطعه خراب شود می تواند سبب نشتی در سوپاپ و یا به طور کلی سوختن سوپاپ شود.همچنین با خراب شدن فنرسوپاپ سر و صدا در موتور ایجاد می شود.از دیگر نشانه های فنرسوپاپ خراب شده، زود باز شدن و دیر بسته شدن سوپاپ می باشد.
انواع فنر سوپاپ
میل بادامک قطعه ای است که دارای یک زمان بندی بسیار منظم و دقیقی بوده که به باز و بسته شدن سوپاپ ها کمک می کند ، در واقع میل بادامک با توجه به شکل بادامک های روی آن زمان باز و بسته شدن سوپاپ را تنظیم خواهد کرد و در حالت کلی می توان این موضوع را دریافت نمود که باز و بسته شدن سوپاپ ها با حرکت پیستون ها هماهنگ است .میل بادامک ها همیشه و به شکل ثابت با میل لنگ در ارتباط هستند تا این هماهنگی بین پیستون ها و سوپاپ ها برقرار باشد . در موتور های مختلف راه اندازی و باز و بسته شدن سوپاپ ها قطعه های مختلفی وجود دارند . اما معمولا قطعات مورد نیاز برای این کار عبارتند از : بالا بر ، میل بادامک ، میله فشارنده ، انگشتی ، اسبک سوپاپ و فنرهای سوپاپ ها . مکان و ترتیب سوپاپ ها در استفاده از این قطعات تاثیر دارند . در ادامه انواع فنر سوپاپ بررسی می شود.
فنر سوپاپ های ورودی
وقتی پیستون در حال پایین رفتن است ، سوپاپ های ورودی باز می شوند تا هوا و سوخت بتواند وارد محفظه احتراق شود . وقتی پیستون به انتهای مسیر خود رسید ، سوپاپ ها ورودی بسته می شوند . سپس پیستون بالا آمده و مخلوط هوا و بنزین را متراکم می کند . در حالتی که بنزین و هوا به بیشترین تراکم خود رسیدند ، از طریق جرقه شمع منفجر شده و نیروی پیشرانه را در پیستون ایجاد می کند .
فنر سوپاپ های خروجی
پس از انفجار مخلوط هوا و سوخت ، پیستون به سمت پایین رانده می شود ، پس از رسیدن پیستون ها به انتهای مسیر خود ، سوپاپ های خروجی باز می شوند تا پیستون در حین بالا آمدن ، گاز های حاصل از انفجار سوخت را به بیرون هدایت کند . ترتیب و زمان بندی باز و بسته شدن سوپاپ ها توسط زنجیر یا تسمه تایم انجام می شود که به میل لنگ متصل است .
سیت سوپاپ ( VALVA SEAT )
سیت سوپاپ ( VALVA SEAT ) محل استقرار لبه سوپاپ بر سر سیلندر است . در اثر کیپ شدن ( سوپاپ ) روی ( سیت سوپاپ ) گاز حاصل از انفجار نمی تواند از سوپاپ ها سیت سوپاپ فرار کند ، و راهی به جز عقب راندن پیستون نخواهد داشت . سیت سوپاپ طوری طراحی و ساخته می شود تا بتواند باز و بسته شدن و ضربه های متوالی سوپاپ را تحمل کند و دچار خودرگی نشود . در صورتی که سیت سوپاپ کار خود را درست انجام ندهد ، کارایی موتور به شدت کاهش خواهد یافت .
آشنایی با انواع شوک سنسور خودرو
