کشف علایق واقعی اولین پله از مسیر رشد و پیشرفت است. یکی از مهمترین دلایل شکست افراد در زندگی و اهدافشان، این است که آن ها در مسیر علایق خود حرکت نمی کنند. درک علایق در زندگی اهمیت بالایی دارد، که می تواند به موفقیت و پیشرفت فرد کمک کند و به زندگی او هدف و معنا ببخشد.
علاقه چیست؟
برای پاسخ به این سوال که چگونه علاقه خود را کشف کنیم، ابتدا باید علاقه را تعریف کنیم. علاقه از آن دسته موضوعاتی است که به علت استعمال زیاد و کاربرد بالای آن در زندگی روزمره ما به موضوعی بدیهی در گفتگوهای ما تبدیل شده است که اکثر افراد خود را بی نیاز از تعریف آن می پندارند. در کنار درست بودن این موضوع اگر بخواهیم با نگاهی دقیق تر به معنای علاقه توجه کنیم باید به شما بگویم که علاقه را این طور معنا کرده اند: وقتی ما به چیزی تمایل داریم و آن چیز ما را جذب می کند یعنی ما علاقه مند به آن موضوع هستیم. دقت داشته باشید در موضوع علاقه مفاهیمی همچون دلبستگی، رابطه، شوق، عشق، عطش، محبت، میل، وابستگی و… بسیار خودنمایی می کنند. حال این موضوعات هر چه بیشتر پدیدار شود یعنی علاقه بالاتری متصور خواهد بود.
محدودیت سنی کشف علایق شخصی من
پیدا کردن علاقه هیچ محدوده سنی خاصی ندارد، شما در هر سن و سالی که هستید نیاز دارید که از زندگی لذت ببرید و در مسیر علاقه تان حرکت کنید. البته باید این نکته را مورد توجه قرار دهید که هر چه زودتر یعنی از زمان کودکی علاقه خود را کشف کنیم بسیار بهتر و شانس ما برای رسیدن به موفقیت بالاتر است، چرا که زمان بیشتری برای کار کردن و حرکت کردن در مسیر علایقمان وجود دارد. علاوه بر خودتان، همین حالا اگر کودکی دارید به سراغ پیدا کردن علایق او هم بروید و ببینید که او به چه چیزهای واکنش مثبت نشان می دهد؟ چون همان طور که بیان شد، هر چه این علایق زودتر کشف شوند بهتر است. اگر تست هوش گاردنر برای کودکان را انجام داده باشید، تا حدود زیادی متوجه شده اید که واقعاً علایق و استعدادها و هوش های افراد با یکدیگر در یک راستا هستند و اگر هم انجام نداده اید، پیشنهاد می کنم همین حالا برای کودک خود دست به کار شده و شروع به پاسخ دهی به سوالات آن بکنید.
مزایای کشف علایق شخصی
برای این که افراد بتوانند به استعداد و توانایی های خود پی ببرند و آن ها را پرورش بدهند،لازم است که علایق خود را درک کنند. زیرا خلاقیت انسان در مسیر اهداف، زمانی شکوفا می شود که بداند به چه چیزی علاقه مند است و قصد دارد در مسیر رشد آن حرکت کند. موضوعی که در مقاله ی امروز دنبال خواهید کرد، کشف علایق واقعی و راه های درک آن است. درک و فهمی که انسان نسبت به علایق شخصی خود پیدا می کند، در مسیر زندگی او بسیار تاثیرگذار خواهد بود و مزایای زیادی خواهد داشت که عبارتند از:
1. کشف استعداد های درونی
یکی از مزایایی که درک علایق شخصی به همراه دارد، این است که به کشف استعدادهای انسان کمک می کند. فردی که کشف می کند، در چه زمینه ای استعداد بیشتری دارد، بدون اتلاف وقت به دنبال افزایش مهارت های خود در جهت رشد استعدادهایش خواهد رفت و به سرعت می تواند در زمینه استعداد خود پیشرفت کند و به مهارتها و تخصص های لازم دست خواهد یافت.
2. ایجاد احساس رضایتمندی
حس رضایتمندی، بسیار به افزایش کیفیت زندگی فرد کمک خواهد کرد. شخصی که علایق خود را دنبال می کند و از انجام فعالیت های مورد علاقه اش حس رضایتمندی دارد، کار و حرفه ی خود را به عنوان شغل نگاه نمی کند و از انجام فعالیت های مرتبط با علاقه مندی خود حس رضایت از زندگی و کار دارد و از آن لذت می برد.
برعکس کسانی که از مسیر علاقه ی خود دور می شوند و از انجام آن لذت نمی برند و این موضوع باعث می شود احساس کنند، با انجام آن کار تحت فشار روحی و روانی قرار دارند.
3. موفقیت در اهداف
شرط موفقیت در یک هدف این است، که بتوانید آن هدف را با علاقه دنبال کنید و نسبت به انجام آن کشش داشته باشید نه این که از سر اجبار و بدون تمایل قلبی آن را دنبال کنید. کاری که با اکراه انجام می شود، اجازه رشد و پیشرفت را به انسان نمی دهد. زیرا با تمایل قلبی دنبال نمی شود و فرد برای فعالیت در آن انگیزه ی لازم را ندارد.
4. رشد خلاقیت در شغل و حرفه
بهترین و موثرترین عامل برای شکوفایی خلاقیت در زمینه ی یک فعالیت، داشتن علاقه به آن فعالیت است. علاقه و انگیزه باعث می شود، که فرد به صورت خودکار به راه های انجام بهتر آن شغل بیندیشد و حرفه یا فعالیت را با انگیزه انجام دهد. همچنین سعی کند مسیرهای متفاوت و ایده های جدیدی را برای پیشرفت در آن زمینه به کار ببرد. خلاقیت حاصل علاقه و انگیزه برای دنبال کردن یک هدف یا برنامه است.
5. قرار گرفتن در مسیر رشد
زمانی که فردی استعداد و علایق خود را دنبال می کند، به موازات رشد استعداد و افزایش مهارت های لازم، در مسیر رشد قرار گرفته و با خلاقیت و پشتکار خود هدف و برنامه خاص خود را به بهترین شکل به سرانجام می رساند و در مسیر خود پیشرفت می کند.
6. جلوگیری از اتلاف زمان
حرکت در مسیری که به زندگی انسان معنا می دهد و فرد را از انجام کارهایش خرسند می کند، باعث می شود که او بدون از دست دادن زمان، اهداف خود را دنبال کند و برای لحظه به لحظه ی آن برنامه ریزی داشته باشد. دنبال کردن علایق باعث می شود، که انسان کمتر در مسیر شکست بخورد و با قدرت به سمت هدف خود حرکت کند. کشف علایق برای جلوگیری از اتلاف وقت نیز موثر است. اما اگر به کاری که علاقه ندارد بپردازد به زودی با تجربه ی شکست در آن مسیر به این نتیجه می رسد، که زمان زیادی را از دست داده، بدون آن که بتواند خواسته ها و اهداف خودش را دنبال کند و به رشد در آن زمینه برسد.
دلایل عدم کشف علایق واقعی
برخی دلایل در برهه هایی از زندگی باعث می شود، که افراد علایق واقعی خود را کشف نمی کنند و به واقع نمی دانند چه چیزی را دنبال کنند، که از آن لذت ببرند. برخی از این دلایل شامل موارد زیر می شود.
1. سرکوب شدن
معمولا کشف استعداد و علایق در کودکی راحت تر امکان پذیر است و افراد در کودکی به سرعت می توانند، متوجه ی استعداد و علایق خود شوند؛ اما اگر در این مسیر با سرکوب والدین یا جامعه روبرو شوند، ممکن است از مسیر دنبال کردن علایق خود منحرف شده و دیگر نتوانند آن را پیگیری کنند. سرکوب کردن علایق باعث می شود، که فرد دچار سرخوردگی شده و نتواند خواسته های قلبی خود را دنبال کند و در آینده نیز علایق خود را گم کند. یعنی دیگر نمی تواند بفهمد از انجام چه کاری احساس رضایتمندی از خود خواهد داشت.
2. عدم توازن میان نیازها و علایق
اگر شما در کودکی خواسته ها و علایق خود را به هر دلیلی دنبال نکرده باشید، در بزرگسالی میان نیازهای فعلی و علایق گذشته خود به سختی می توانید توازن برقرار کنید. زیرا نیازهای امروز شما را به یک سمت می کشانند و اولولیت خود را به رخ تان می کشند و علایق گذشته مانند آتش زیر خاکستر ندا می دهند، که آن ها را دنبال کنید. اما گذر زمان و انطباق با نیازهای روز باعث می شود، که دیگر انسان صدای قلب خود را به راحتی نمی شنود و به آن بها نمی دهد. اگرچه نمی تواند از انجام کار امروز خود به درستی لذت ببرد.
3. وجود موانع سر راه
در مسیر رسیدن به خواسته ها، موانع و نبود امکانات، از دیگر دلایلی است که می تواند جلوی دنبال کردن علایق شخصی را بگیرد؛ تا جایی که دیگر انسان از علایق خود فاصله بگیرد و متاسفانه در گذر زمان، باز این علایق خاک خورده می شوند. کم هستند کسانی که می توانند، بعد از سال ها به دنبال خواسته های گم شده ی خود بروند و دنبال کردن آن ها را از سر بگیرند. بهترین زمان برای دنبال کردن علایق زمانی است، که انسان برای اولین بار استعدادهای خود را کشف می کند و با آن ها احساس رضایت دارد. بعد از آن برای پیدا کردن علایق شخصی گم شده، باید تلاش فراوانی انجام داد و آن ها از درون وجود خود بیرون کشید.
راه های کشف علایق واقعی
برای این که بتوانید به این سوال پاسخ دهید، شاید لازم باشد با نگاهی عمیق تر به درون خود مراجعه کنید و با طرح پرسش هایی خود را به چالش بکشید، تا در پیدا کردن علایق واقعی خود قدم بردارید و به نتیجه برسید. از راه کارهایی که می تواند به شما در کشف علایق تان کمک کند موارد زیر است.
1. کشف علایق واقعی با پرسش از خود
در مسیر یافتن علاقه واقعی خود سعی کنید، با پرسش سوالاتی درون خود را به چالش بکشید، تا با کاوش مشکلات و موانع به جواب های اصلی برسید. سوال های های زیر می تواند، به شما در استعدادیابی کودکان کمک می کند.
- از انجام چه کاری واقعا لذت می برید: برای پاسخ دادن به این سوال باید با خود روراست باشید. عده ای در پاسخ دادن به سوال های اساسی زندگی خود به واکنش دیگران وابسته هستند. اما پیدا کردن علایق واقعی موضوعی است، که به خود شما، به درون شما و به خواستگاه واقعی تان ارتباط دارد. در اینجا نباید به عقیده دیگران در مورد علاقه مندی خود فکر کنید. صادق باشید و ببینید اگر نظر دیگران را حذف کنید چه کاری را دنبال خواهید کرد.
- اگر خودسانسوری نمی کردید به چه کاری می پرداختید: متاسفانه انسان ها تا حد زیادی در تعاملات اجتماعی از دیدگاه جامعه تاثیر می پذیرند و خود واقعی شان را سانسور می کنند مبادا آنچه هستند، برای دیگران خوشایند نباشد. این کار معمولا در دسته از افراد به دلیل ترس از پذیرفته نشدن و ترس از تنهایی اتفاق می افتد، که باعث میشود بخاطر همنوایی با اطرافیان نیازها و علایق خود را نادیده می گیرند. چون مورد پذیرش دیگران واقع نمی شود.
- چه چیزی است که دنبال نکردن آن شما را ناراحت نمی کند: این راه معکوس نیز کمک خوبی برای درک علاقه مندی تان است. اگر چیزهایی که کنار می گذارید باعث ناراحتی شما نمی شود، پس در لیست علاقه مندی شما نیستند. به این ترتیب گزینه های اضافی ذهنتان حذف می شود و مجالی برای درک علاقه شخصی تان پیدا می شود.
2. مراقبه و درون نگری
برای درک علایق واقعی خود به درون تان مراجعه کنید. ممکن است احساس کنید، با کاوش درون خود به جایی نمی رسید. خوب این چیز عجیبی نیست. علایقی که سرکوب شده یا به هر دلیلی دنبال نشده در اعماق وجود شما خاک خورده و پنهان شده اند. اما با انجام مراقبه و آرام کردن وجودتان، درون خود را زلال کنید تا در این اقیانوس بتوانید شنا کنید و به کاوش بپردازید. در سایه ی آرامش بهتر می توانید، نیازها و خواسته های خود را کشف کنید. بنابراین سعی کنید از مراقبه و درونگری کمک بگیرید.
3. برای کشف علایق واقعی رها و پذیرا باشید
یکی از راه های مفید برای درک درون تان و پیدا کردن خواستگاهتان این است، که همیشه آماده ی تغییر دادن شرایط خود باشید. رها و آزاد زندگی کنید. در قید انجام فعالیت هایی که علاقه ای به آن ها ندارید، نباشید. پذیرای تجربیات جدید در زندگی باشید. درهای تازه را نبندید. با پذیرا بودن بهتر می توانید، به آنچه پیش می آید خوش آمد بگویید. شاید علایق شما در تجربیات تازه پیدا شود.
4. ارزیابی استعدادهای خود
معمولا انسان در زمینه ی استعدادهایش فعالیت ها را به خوبی انجام می دهد. به سرعت در آن زمینه رشد می کند و ذهنش نسبت به آن فعال است. به دنبال پیدا کردن کارهایی باشید، که به خوبی و با اشتیاق انجام می دهید. استعدادها با علایق همسو هستند و به شما کمک می کنند راهتان را پیدا کنید. از اهمیت خودارزیابی غافل نشوید.
5. توجه به نظرات دیگران
گاهی ممکن است دیگران با تمجید از شما در بعضی کارها بتوانند، به شما کمک کنند بفهمید، که در چه زمینه ای استعداد یا علاقه دارید. اما شما خودتان نسبت به آن آگاه نیستید. دیگران آینه ی خوبی برای شناخت بعضی از ابعاد وجودیتان هستند. به نقطه نظراتشان توجه کنید.
6. فکر کردن به علایق دروان نوجوانی
اگر در شناخت علایق خود سردرگم هستید، خاطرات خود را مرور کنید. ببینید در سال های قبل، در دوران نوجوانی چه چیزی شمارا به وجد می آورد یا از انجام چه کارهایی بیشتر استقبال می کردید. این سرنخ ها می تواند به شما در شناخت استعدادها و علایقتان کمک می کند. البته ممکن است به دلیل تعارضی که میان علایق گذشته و نیازهای امروزتان وجود دارد، دچار سردرگمی در تصمیم گیری باشید. اما به این موضوع دقت کنید که زندگی زمانی می تواند، به کام شما شیرین باشد و رشد شما را تضمین کند؛ که شما از انجام کارهای روزمره لذت ببرید و از شغل خود راضی باشید. باید بتوانید توازن امور زندگی خود را به دست بیاورید.
7. خودتان را روزانه ارزیابی کنید
بعضی از نشانه ها را به این شکل می توانید به دست آورید. دقت کرده اید گاهی در بعضی روزها به شکل اتفاقی، کاری انجام داده اید که به شما انرژی زیادی بخشیده؛ اما وقتی به زندگی عادی خودنگاه می کنید می بینید، لذت چندانی در آن نیست. با دقت بیشتر می توانید مسیری که اشتباه ادامه می دهید، در جهت درست و همسو با علایقتان تغییر دهید. چیزی که شما را شاد می کند و انگیزه ی ادامه زندگی می شود، پیدا کنید.
8. توجه به الهامات برای کشف علایق واقعی
در زندگی نشانه ها و الهاماتی سر راه زندگی انسان قرار می گیرد، که مانند یک روزنه به انسان راه نور را نشان می دهد و به او می گوید این مسیری است، که می تواند زندگی را لذت بخش کند. اگر بتوانید به این نداها، نشانه ها و الهامات جامه ی عمل بپوشانید، به شادی و رضایت شغلی و شخصی خواهید رسید.
در زندگی هر انسانی یک رسالت شخصی وجود دارد، که این رسالت در دل استعدادها و دنبال کردن علایق واقعی نهفته است و تنها با انجام این رسالت است، که انسان احساس خوشبختی می کند. باعث می شود که انسان در لحظه شاد زندگی کند و لحظه ها را به شادی درک کند. بنابراین توصیه می شود، حتی اگر زمان زیادی از دست داده اید، علایق خود را پیدا کنید و به کمک آن ها زندگی خود را زیبا بیافرینید.