سوره فلق و فضائل آن
سوره فلق جزو سوره های چهارقل است. نام گذاری این سوره به نام فلق به معنای صبح و سپیده دم از آیه اول آن گرفته شده است. خداوند در این سوره به پیامبر(ص) دستور می دهد از هر شرّی به خدا پناه ببرد، مخصوصاً از شر تاریکی شب، زنان افسونگر و شر حسودان. برخی از مفسران اهل سنت گویند این سوره هنگامی نازل شد که مردی یهودی، پیامبر(ص) را سِحر کرد و پیامبر به سبب آن بیمار شد. پس از آمدن جبرئیل و نزول سوره فلق و ناس، آیاتی از آن بر پیامبر(ص) خوانده شد و او از بستر بیماری برخاست. برخی از عالمان شیعه به این سخن اشکال کرده اند و گفته اند سحر و جادو بر پیامبر(ص) اثر نمی کند.سوره فلق و ناس را مُعَوِّذتین گویند؛ چراکه برای تعویذ خوانده می شوند. در فضیلت تلاوت سوره فلق نقل شده هر کس دو سوره ناس و فلق را بخواند، مانند آن است که همه کتاب های پیامبران الهی را قرائت کرده است. همچنین نقل شده پيامبر(ص) دو سوره فلق و ناس را محبوب ترينِ سوره ها نزد خداوند می دانست.
متن و ترجمه سوره فلق
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ ﴿۱﴾
بگو پناه مى برم به پروردگار سپيده دم (۱)
مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ ﴿۲﴾
از شر آنچه آفريده (۲)
وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ ﴿۳﴾
و از شر تاريكى چون فراگيرد (۳)
وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ ﴿۴﴾
و از شر دمندگان افسون در گره ها (۴)
وَمِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ ﴿۵﴾
و از شر [هر] حسود آنگاه كه حسد ورزد (۵)
شأن نزول سوره فلق
درباره شأن نزول این سوره، روایتی در منابع اهل سنت نقل شده است که عالمان شیعه آن را نپذیرفته اند. در کتاب «الدر المَنثور» از کتاب های تفسیری اهل سنت آمده است مردى يهودى، پیامبر(ص) را سِحر كرد. جبرئیل نزد پيامبر(ص) آمد و مُعَوِّذتین (سوره فلق و ناس) را آورد و گفت مردى يهودى تو را سحر كرده و سحر او در فلان چاه است. پیامبر(ص) علی بن ابی طالب را فرستاد تا سِحر را بياورد؛ سپس دستور داد گره هاى آن را باز کند و براى هر گره، یک آيه از مُعَوِّذتين را بخواند. چون گره ها باز و اين دو سوره تمام شد، پيامبر اسلام(ص) سلامتى خود را باز يافت.علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می نویسد دلیلی وجود ندارد که پيامبر(ص) از نظر جسمی در برابر سِحر و جادو مقاوم باشد و جادو نتواند در بدن او مریضی ایجاد کند؛ بلکه آیات قرآن بر این دلالت دارند که دل و جان، و عقل و انديشه پيامبر(ص) از سحر و نفوذ شياطين در امان است.
آثار وبرکات سوره فلق
از پیامبر(ص) نقل شده است هر کس دو سوره ناس و فلق را بخواند، مانند آن است که همه کتاب های پیامبران الهی را قرائت کرده است. از امام باقر(ع) نیز درباره قرائت این دو سوره نقل شده است هر كسی در نماز شب خود، در نماز وَتْر سوره های مُعَوِّذَتین (ناس و فلق) و اخلاص را بخواند، به او خطاب شود كه ای بنده خدا مژده باد بر تو كه خداوند نماز وتر تو را قبول كرد. همچنین نقل شده است پيامبر(ص) دو سوره فلق و ناس را محبوب ترينِ سوره ها نزد خداوند می دانست. در نقلی دیگر از پیامبر(ص) آمده است هر کس سوره های توحید و ناس و فلق را هر شب ده مرتبه بخواند، مانند این است که تمام قرآن را قرائت کرده و از گناهانش خارج می شود، مانند روزی که از مادر متولد شده و اگر در آن روز یا شب بمیرد، به مرگ شهادت مرده است. در مورد خواص سوره فلق نقل شده است پیامبر(ص) با خواندن مُعَوِّذَتین، امام حسن مجتبی(ع) و امام حسین(ع) را تعویذ می کرده است.